طنز خوب می‌تواند بچه‌ها را به تفکر وادارد

طنز خوب می‌تواند بچه‌ها را به تفکر واداشته و زبان طنز در تربیت کودک تاثیرگذار است.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فرهاد حسن‌زاده، نویسنده و طنزپرداز در چهاردهمین نشست تخصصی ترویج خواندن که در کتاب‌خانه‌ی مرجع کانون و با موضوع "طنز خوب برای کودکان و نوجوانان" برگزار شد با بیان این مطلب گفت: کودکان می‌توانند با توجه به موقعیت خود با طنز ارتباط برقرار کرده و آن را درک کنند.
وی با بیان تعریفی از طنز، به عنوان اثری ادبی با استفاده از بذله، برعکس کردن، خشم، ضعف‌ها و تعلیمات اجتماعی که جوامع بشری را به نقد می‌کشد، افزود: طنزپرداز با بزرگ‌نمایی یک عیب یا نقص قصد دارد صاحب آن‌ عیب را متوجه نکته‌ای کند.
حسن‌زاده ادامه داد: در حقیقت طنز در حوزه کودکان و نوجوانان زبان کنایی و بیان برخی انتقادات نیست. وجه اصلی طنز که شاید بیان انتقاد است، در ادبیات این گروه سنی تحلیل می‌رود و طبیعی هم هست.
خالق رمان هستی که برترین رمان نیز از دیدگاه مخاطبان شناخته شده است افزود: طنز یک نگاه فلسفی عاقلانه است که نمی‌توان به راحتی در ادبیات کودکان به کار برد. نه به این معنا که ادبیات کودکان ادبیات کم ارزشی است، بلکه ذات مخاطب ما نمی‌طلبد که آن میزان لازم از انتقاد را در طنز آن‌ها داشته باشیم.
حسن‌زاده با بیان این که طنز یکی از شاخه‌های شوخ طبعی است که اشتباهات یا جنبه‌های نامطلوب رفتار بشری، را به شیوه‌ای خنده‌دار به چالش می‌کشد تاکید کرد: در واقع یکی از روش‌های متوجه کردن دیگران به نکته‌هایی‌ که از آن غافل مانده‌اند: طنز است.
وی درباره نوشتن طنز برای نوجوانان گفت: آنان به سنی رسیده‌اند که می‌خواهند خود را مانند بزرگ‌ترها نشان دهند. به طور کلی ویژگی‌های نوجوانان این امکان را برای نویسنده فراهم می‌آورد که در شاخه‌های گوناگون طنز برای‌شان دست به قلم شود.
این طنزپرداز تصریح کرد: اگر چه تعداد کسانی که در حوزه طنز فعالیت دارند، بسیار کم است اما نکته‌ی تاسف آور این‌که به همین تعداد و اثر هم چندان توجه نمی‌شود.
وی گفت: اگر آثار طنز معرفی، حمایت و عرضه خوبی داشته باشند، می‌توان به آینده طنز کودک و نوجوان امیدوار بود.
حسن‌زاده در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: در زمینه ایجاد نگرش طنز در کودکان، بازی با کلمات نقش بسیار اساسی دارد. هم‌چنین استفاده از تصاویر بدون شرح یا کاریکاتورهایی که در آن‌ها، از کودک بخواهیم بر اساس آن‌ها قصه‌ای را بسازد، شیوه مناسبی است.
خالق رمان هستی توضیح داد: که هر نوشته خنده‌داری هم طنز نیست و طنزپرداز باید برای نوشتن طنز برای کودکان ضمن شاد کردن کودکان، تمامی مسایل مربوط به زندگی آنان را بازگو کرده و کودکان را کمک کند تا با آمیزه‌ای از لبخند، رفتارهای غلط و ناصحیح را از صحیح بازشناساند.
نویسنده کتاب "کوتی‌کوتی" اضافه کرد: به دلیل قدرت تخیل کودکان، طنز کودک باید تصویری‌تر و ملموس‌تر باشد ولی در طنز نوجوان، بر کلام و بازی با واژگان هم می‌توان تاکید داشت.
وی با بیان این که هدف نهایی طنز، راهنمایی، اصلاح و تربیت است تاکید کرد: کودکان مراحل رشد خود را می‌گذرانند؛ پس دقت کنیم که لذت از طنز، به لذت از تحقیر، تمسخر و آزار دیگران سوق پیدا نکند.
این طنزپرداز تصریح کرد: طنز یکی از نیازهای کودکان است اما در حال حاضر جایگاه مناسبی در این زمینه نداریم و در هیچ نشریه‌ای به این مساله مهم آن‌طور که باید پرداخته نشده است.
رویا صدر نویسنده و طنزپرداز، دیگر میهمان این نشست نیز گفت: در پرداخت طنز برای مخاطبان کودک و نوجوان باید طنز برگرفته از دنیای واقعی آنان باشد تا برای آن‌ها جذابیت بیشتری داشته باشد.
این طنزپرداز با بیان این که طنز باعث فاصله گرفتن از سوژه و نگاه شوخی آمیز به سوژه می‌شود تصریح کرد: هدف اول طنز لذت و خنده و هدف دیگر آن برانگیختن تفکر و نگاه به سوژه مورد نظر است که اثر دارای نگاه انتقادی می‌شود.
صدر ادامه داد: طنز کودک باید فضای کودکانه داشته باشد و نویسنده از طرف کودک تجلی بخش نگاه وی باشد تا یک اثر طنز خوب، هم‌دلی و صمیمیت را برانگیزد.
وی با بیان این که طنز با تفکر و عقلانیت سر و کار دارد افزود: نویسنده طنز می‌تواند با جستجو کردن در لایه‌های ذهنی کودک نگاه آنان را به نوآوری و خلاقیت هنری سوق دهد.
پرسش و پاسخ حاضران، پایان بخش چهاردهمین نشست تخصصی ترویج خواندن کتاب‌خانه‌ی مرجع کانون، بود که ساعت 15 تا 17 روز دوشنبه 27 آذر در کتاب‌خانه مرجع کانون واقع در خیابان خالد اسلامبولی تهران مجتمع شهید ملک‌شامران کانون برگزار شد.