استقبال کمیته کتاب کانون از گفت‌و‌گو با ناشران کودک

به زودی نشستی مشترک بین کمیته‌ی کتاب کانون و دیگر ناشران حوزه‌ی کودک و نوجوان برگزار می‌شود.

به گزارش اداره کل روابط‌ عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمود برآبادی و سرور پوریا کارشناسان نشست «کتاب‌های مناسب برای کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان» بودند. این برنامه در قالب سلسله نشست‌های «ترویج خواندن» و در کتابخانه‌ی مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار و با طرح سوال‌هایی از سوی شرکت کنندگان همراه شد.
بر این اساس، سرور پوریا در ابتدا به معرفی مختصری از کمیته‌ی کتاب کانون پرداخت. در ادامه نیز برآبادی نایب رییس انجمن نویسندگان درباره‌ی‌ کتاب استاندارد و معیارهای آن سخن گفت.
پوریا گفت: «کمیته‌ی کتاب کانون از سال 1358 شکل گرفته است. از جمله وظایف اصلی و اولیه‌ی این بخش بررسی و انتخاب کتاب‌های‌ منتشر شده‌ی ناشران غیرکانونی برای ورود به کتابخانه‌های کانون، اطلاع‌رسانی به اولیای تربیتی و درج در فهرست کتاب‌های مناسب است.»
این نویسنده و کارشناس به بیان ضوابط و معیارهای بررسی کتاب ‍پرداخت و از آیین نامه‌ای خبر داد که از سال 1378 در اختیار کارشناسان این بخش بوده است.
با ذکر این مقدمه‌ها، نویسنده‌ی حوزه‌ی کودک و نوجوان محمود برآبادی سخنان خود را آغاز کرد. سخنان او همراه با پرسش‌‌هایی بود که خود به آنان پاسخ داد. او در ابتدا به بیان دلایل کاهش کتاب‌خوانی پرداخت. برآبادی رادیو و تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای را مهم‌ترین دلیل کاهش کتاب‌خوانی دانست و از پایان دوره‌ی طلایی کتاب‌ خبر داد: «در قرن 19 خواننده‌ها جلوی کتاب‌فروشی‌ها صف می‌کشیدند و گاهی تنها فصل جدیدی از یک کتاب را خریداری می‌کردند. شاید گفته شود امسال هم مخاطبان برای خرید هری پاتر در جهان و ایران صف کشیده‌اند؛ اما باید توجه داشت که این استثنا‌ها را نمی‌شود تعمیم داد. با این حال به نظر می‌رسد که پیش‌بینی میشل فوکو در فارنهایت 451 نیز درست نباشد. شاید کتابخوان‌ها کم شده باشند و کم‌تر شوند؛ اما کتاب جای خود را به چیز دیگری نمی‌دهد و وظیفه‌ی خود را رها نخواهد کرد.»
کارشناس پنجاه و هفتمین نشست «ترویج خواندن» از لذت خواندن گفت: «خوانندگان کتاب‌ها لذت خواندن را تجربه می‌کنند که جایگزینی ندارد. آنان می‌دانند که تخیل‌شان افزایش پیدا می‌کند، همچنین کتاب سبب مشارکت آنها در خلق مجدد اثر می‌شود و می‌توانند تجربه‌ی زندگی در جهانی را داشته باشند که در آن نیستند.»
سرگرم شدن و لذت بردن، دانش‌افزایی، بالا رفتن دایره‌ی واژگان، تقویت تخیل، به دست آوردن مهارت خواندن، بالا رفتن قدرت درک مطلب و تحلیل متن، بالا رفتن اعتماد به نفس و تقویت تفکر انتقادی بخشی از فواید خواندن کتاب از سوی کودکان و نوجوانان است که در این برنامه به آن‌ها اشاره شد.
در ادامه این کارشناس درباره‌ی رده‌بندی‌های سنی کتاب‌ها به تفصیل بحث کرد و درباره‌ی استانداردهای کتاب سخن گفت.
محمود برآبادی در دو حوزه‌ی کودک و نوجوان درباره‌ی بیان و روایت، مضمون و محتوا و شکل ظاهری و کتاب‌سازی سخن گفت و ملاک‌هایی را برای هر کدام بیان کرد.
نشست «کتاب‌های مناسب برای کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان» با طرح سوالی از سوی این نویسنده ادامه یافت.
او از سرور پوریا که سال‌ها در کمیته‌ی کتاب کانون پرور‍ش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت کرده است درباره‌ی عدم انتخاب آثار بسیاری از ناشران در این کمیته پرسید. پوریا که سابقه‌ی داوری کتاب سال را نیز در ‍پرونده‌ی خود دارد از بررسی 29903 عنوان کتاب از سال 1358 تا 1393 خبر داد و جهت‌‌دادن به ارتقا کیفیت نشر را یکی از معیارهای هیات انتخاب عنوان کرد.
ثبت کتاب، ارسال آن برای کارشناسان رای‌گیری در مورد هر کتاب و برگزاری جلسه‌ی حضوری فرآیند انتخاب کتاب از سوی این کمیته است که در جلسه اشاره‌ای به آن شد.
پوریا بیان کرد که کمیته‌ها در 12 بخش به بررسی آثار می‌پردازند با این حال در بخش محتوا و ساختار و بررسی پیرنگ همواره این گروه‌ها با چالش روبرو می‌شوند.
او به مخاطب عمومی اشاره داشت و عدم توجه ناشران به این بخش را جزو آسیب‌های حوزه‌ی کتاب دانست. از طرفی این نویسنده عدم تمایل ناشران به انتشار کتاب‌های فاخر را معضلی قابل بحث خواند و به ذکر مثال‌هایی درباره‌ی آن ‍پرداخت.
پوریا به سهل‌خوان کردن مخاطبان اشاره داشت: «بسیاری از آثار به سمت مجله‌ای شدن پیش رفته‌اند. و ناشران اثر فاخر منتشر نمی‌کنند. از سویی کودکان با شکل ظاهری کتاب مشکل دارند و به این نیاز توجه نمی‌شود به همین دلیل بسیاری از آثار در کمیته رد می‌شوند.»
در پایان این سخنان، حسین علیجانی مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی و هنری کانون از تمایل این بخش جهت برگزاری نشستی مشترک با ناشران خبر داد تا ابهام‌های چند ساله‌ی ناشران مطرح شود. او انتقاد به این کمیته را سبب تغییر و تحولات در این عرصه دانست و از برآبادی به عنوان عضو هیات مدیره‌ی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان خواست تا منعکس کننده‌ی نظرهای مخاطبان و همکاران‌شان به کانون باشد.
وحید طوفانی رییس کتابخانه‌ی مرجع کانون نیز در انتهای نشست، بیان مطالبی را ضروری دانست. او ضمن بیان این مساله که سانسور و انتخاب، دو مقوله‌ی جدا در انتخاب آثار است و گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند چنین موانعی را سبب ایجاد سوتفاهم‌هایی دانست.
وی با نگاهی به عملکرد کمیته‌ی کتاب بیان کرد که پیش از این 30 درصد کتاب‌های دریافتی خریداری شده‌اند و اگر این مساله بار دیگر آغاز شود و ناشران خصوصی و دولتی بدانند که چنین حمایتی از سوی کانون وجود دارد قطعاً قدم در راه کیفیت بخشی آثار خود می‌گذارند.
او در انتها پیشنهاد کرد که کمیته‌ی بررسی کتاب با انتشار فهرست‌هایی جداگانه در حوزه‌ی دختران، ‌پسران و فهرست‌های موضوعی در معرفی این آثار برتر به مخاطبان عمومی قدم بردارد.
گفتنی است که سلسله نشست‌های «ترویج خواندن» دوشنبه‌ی آخر هر ماه در محل این کتابخانه برگزار می‌شود و حضور علاقه‌مندان در این نشست‌ها بلامانع است.