قصه‌گویی نیاز به نشاط دارد

داوران بخش ملی و بین‌الملل نوزدهمین جشنواره‌ی بین‌المللی قصه‌گویی ضمن دیدار با شرکت‌کنندگان این رقابت به بیان نکاتی با هدف بهبود کیفیت ارایه‌ی آثار پرداختند.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور‌ بین‌الملل کانون، با پایان بخش‌های مختلف این جشنواره داوران با قصه‌گویان ملی و بین‌الملل دیدار و گفتگو کردند. در این نشست صمیمانه محمد سیمزاری، علی خانجانی، سیدعلی کاشفی خوانساری به عنوان داوران بخش ملی حضور داشتند. همچنین مصطفی رحماندوست، دکتر نوربرت کوبرت و  دکتر مورتی بنانتا به عنوان داوران بخش بین‌الملل سخن گفتند.
براین اساس آنان به تحلیل اجراهای دو بخش این جشنواره پرداختند و از شرکت کنندگان خواستند به بیان آرا و نظرات و نیاز‌های خود در تداوم این فعالیت فرهنگی بپردازند.
این نشست با سخنان علی خانجانی آغاز شد. وی در همان ابتدا سه عنصر اصلی داوری را بیان کرد:« قصه، قصه‌گو و شنونده سه عنصری هستند که اثر با تکیه به آن‌ها قضاوت می‌شود. به همین دلیل نکات یاد شده در فرم‌ها‌ی داوری تنها یک سوم خواسته‌های داوران را پاسخ می‌داد. برای ما مهم بود که یک قصه‌گو در اجرا چه‌قدر خودش را مطرح می‌کند. چه‌قدر خودش را باور کرده. چه‌قدر قصه‌ای را که پرورانده به نمایش می‌گذارد و چه‌قدر به مخاطب توجه دارد. هرکدام از این سه ضلع نادیده گرفته شود، کار ناقص خواهد بود.»
او ضلع قصه را در این زمینه پررنگ دانست و گفت:« مهم است که ما چه قصه‌ای را نقل می‌کنیم. قصه‌های خوب زیادند اما همه‌ی آنها برای نقل کردن مناسب نیستند.قصه باید مناسب باشد و قصه‌پردازی در آن صورت بگیرد. قصه‌های ما باید از خواندنی به شنیدنی تغییر کنند.»
خانجانی ادامه داد: «بسیاری از قصه‌ها در دسترس ما هستند و ما به منابع و اصل قصه‌ها دسترسی داریم اما آن‌چه باید رخ دهد تبدیل و پرداخت آن‌هاست. او باید تیپ کلامی و لحن خود را پرورش بدهد. او باید بداند که در اوج قصه چه کند و به چه شیوه ‌به فرود و جمع بندی آن برسد.»
او حضور پررنگ راوی در نقل داستان را مهم دانست:«اگر در قصه‌گویی راوی را نبینیم یک اثر، به نمایش نزدیک می‌شود. حال باید چه کنیم؟ جملات آغازین، میانی و پایانی ما در این روایت مهم است. کلام قصه‌گو باید سبک داشته باشد.در این امر طراحی تعامل مهم است. قصه‌گو باید بداند کجای قصه به سراغ مخاطب برود.»
در ادامه این نشست داوری از بخش بین‌الملل سخن گفت. نوربرت کوبرت که پیش از این به عنوان قصه‌گو در جشنواره حضور داشته است برابری اجرا و داستان را مهم خواند. او گفت یکی از مشکلات قصه‌گویان این است که داستان خوب ندارند اما اجرای آن‌ها عالی است. از سویی ممکن است داستان خوب را با اجرایی بد ارایه دهند. کوبرت گفت:« اگرچه ممکن است اجرای خوب بیشتر مورد توجه مخاطب قرار بگیرد اما باید بدانیم قصه نقش پررنگ‌تری در قصه‌گویی دارد.»
او نیز به تعامل قصه‌گو با مخاطب اشاره داشت و گفت:«زمان این‌که به کودکان بگوییم سکوت کن گذشته است. ما باید به آنها اجازه بدهیم در نقل داستان مشارکت کنند.»
محمد سیمزاری مباحث این نشست را ادامه داد. این داور قصه‌ی خوب گفتن و خوب قصه گفتن را به دوبال یک پرنده تشبیه کرد و سهل گرفتن قصه‌گویی را یکی از آسیب‌های رایج میان قصه‌گویان عنوان کرد. وی گفت:« گاهی مربیان به دلیل تجربه‌ی زیاد و گاهی به دلیل بی‌تجربگی گمان می‌کند که قصه‌گویی امری سهل است. از سویی از عوامل موفقیت یک قصه‌گوست. تصور می‌شود که برخی قصه‌گویان عاطفه‌ی خود را در قصه‌گویی دخیل نمی‌کنند . راوی باید نسبت به مخاطب دارای عاطفه باشد اما ما انعکاس مسایل روزمره را در اجرای قصه‌گویان می‌بینیم.»
او سخنانش را این‌طور پایان داد:« این عاطفه است که بر دل مخاطب می‌نشیند. »
مورتی بناتا نیز به مربیان قصه گو، قصه‌گویان آزاد و پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌های حاضر در جلسه پیشنهاد‌هایی داد:«باور یک قصه توسط قصه‌گو مهم است. وقتی داستانی را برای روایت انتخاب می‌کنید خودتان هم باید آن را قبول داشته باشید. اگر سوالی را مطرح می‌کنید باید بگذارید که مخاطبان به آن پاسخ بدهند. شما نباید خود پاسخگوی سوال‌هایی باشید که در داستان مطرح می‌کنید.»
در بخش دیگری از این برنامه از سیدعلی کاشفی خوانساری درخواست شد تا دیدگاه‌های خود را در بخش ملی جشنواره مطرح کند. او استمرار این حرکت فرهنگی را مهم خواند و عنوان کرد:«جشنواره‌های ما نباید یک وظیفه‌ی اداری باشد. ما باید از خودمان بپرسیم که در طول سال چه‌قدر قصه می‌گوییم.چند نفر ما کتاب‌های نظری قصه‌گویی را می‌خوانیم و چند قصه‌گوی بزرگ را می‌شناسیم؟ اصلا ما در طول سال چندبار آثار قصه‌گویی خود را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذاریم و  چه‌قدر فراتر از جشنواره پیش می‌رویم؟ اگر کسی به این باور رسیده باشد قصه‌گوست آن موقع پذیرش یا عدم پذیرشش در جشنواره برای او تعیین کننده نیست. »
آخرین سخنران این نشست مصطفی رحماندوست بود. این شاعر و نویسنده به  شرایط انتخاب یک قصه برای اجرا در بخش بین‌الملل اشاره کرد. وی گفت:«انتخاب داستان مناسب مهم است. ما باید بدانیم که به چه دلیل قصه‌ای را برای  کودک و نوجوان روایت می‌کنیم و دلیل حضور این قصه در بخش بین‌الملل چه می‌تواند باشد؟»
او مطرح کردن نصیحت در داستان‌ها را یکی از آسیب‌های این جشنواره دانست. رحماندوست گفت:«مطرح شدن نصیحت از ساحت قصه‌گویی دور است. اگر آموزش در قصه پنهانی است باید در قصه‌گویی پنهان‌تر باشد.»
او همچنین از قصه‌گویان خواست در انتخاب کلمات و حدف تکه کلام‌ها دقت بیشتر داشته باشند. وی گفت:«تکه کلام یک کلام بی‌معنی است.»
در پایان این نشست قصه‌گویان نیز به بیان نظرها و سوال‌های خود پرداختند.