تلفیق قصه ایرانی با موسیقی نواحی در یک انیمیشن

نشست بررسی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» به کارگردانی و نویسندگی اشکان رهگذر با حضور کریستف رضاعی، آهنگ‌ساز و دیگر عوامل فنی فیلم در دهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران، روز 18 اسفند برگزار شد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، اشکان رهگذر ضمن خوشامدگویی به حاضران در این نشست، اظهار کرد: ما قصد داریم روندی را که در این هفت سال برای ساخت «آخرین داستان» گذراندیم را امروز در اینجا توضیح دهیم.
او در رابطه با‌ این‌که چرا به سراغ ساخت انیمیشن بلند سینمایی رفتند، توضیح داد: برای ساخت این انیمیشن به سراغ قصه حماسی و اسطوره‌ای از شاهنامه رفتیم. بنابراین اگر بخواهم بگویم که چرا ساخت «آخرین داستان» را شروع کردم باید به عشق و کنجکاوی اشاره کنم.
کارگردان انیمیشن «آخرین داستان» در ادامه، بیان کرد: ابتدا یک انیمیشن 6 دقیقه‌ای در رابطه با قصه آرش کمانگیر ساختیم. این انیمیشن دو بعدی بود ولی در نهایت انیمیشن خوبی نشد و حتی آن را در جایی هم به نمایش نگذاشتیم. در واقع این انیمیشن پدربزرگ انیمیشن «آخرین داستان» است چون به هر حال سر این پروژه بود که تجربیات بسیاری به دست آوردیم.
او افزود: بعد از آن بود که ایده و فیلم‌نامه «آخرین داستان» مطرح شد. بدون این‌که بدانیم پایلوت چیست و در همه جای دنیا پروژه‌های بزرگ پایلوت کوتاهی می‌سازند تا بعد ساخت پروژه اصلی را آغاز کنند، پایلوتی برای کارمان ساختیم و آن را در جشنواره‌های مختلف شرکت دادیم و از مردم بازخورد گرفتیم. این اتفاق‌ها به هفت سال پیش برمی‌گردد.
او با اشاره به‌ اهمیت قصه در این اثر، عنوان کرد: همان‌طور که کمپانی دیزنی می‌گوید سه عنصر مهم و اصلی در انیمیشن وجود دارد؛ داستان، داستان و داستان. سعی کردیم در این قسمت وسواس به خرج دهیم. همان‌طور که در شاهنامه چنین اتفاقی افتاده است. بارها و بارها فیلم‌نامه بازنویسی شد.
رهگذر تاکید کرد: بعد از آشنایی‌ با محمد چرمشیر و گفت‌وگوهایی که با او داشتم، بازهم فیلم‌نامه را بازنویسی کردم. می‌خواهم بگویم هیچ‌وقت از بازنویسی دوباره فیلم‌نامه نترسیدم.
رهگذر با اشاره به سرمایه‌گذاری روی این انیمیشن، گفت: این اثر سرمایه ارزشمندتری نسبت به پول است. چون وقتی زمینه آماده باشد، سرمایه‌گذاری هم صورت می‌گیرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید زمانی که پروژه به 25 دقیقه رسیده بود همه را دور ریختم و یکبار دیگر فیلم‌نامه را بازنویسی کردم. پای مشکلات مالی آن هم ایستادم. بهتر است اینجا نکته‌ای را بگویم که بسیار شنیده‌ام پشت سرم می‌گویند. من بچه پولدار نیستم. اما به کارم ایمان دارم و همین باعث شد تا پروژه را جلو ببریم.
او درباره حضور کریستف رضاعی به‌عنوان آهنگ‌ساز، در این پروژه، یادآور شد: حدود پنج سال پیش با کریستف رضاعی آشنا شدم و او به من پیشنهاد داد تا پرونده‌ای از پروژه‌ام آماده کنم و به جشنواره بین‌المللی انسی بفرستم تا اعتباری کسب کنیم.
رهگذر ادامه داد: تریلر اصلی این انیمیشن را به دو زبان آماده کردیم و به همراه پرونده‌ای به انسی فرستادیم. اصلا امید نداشتیم که در بخشی که برای پروژه‌های در حال ساخت در نظر گرفته شده بود، پذیرفته شویم. چون از سراسر جهان در این بخش شرکت می‌کردند و فقط شش اثر پذیرفته می‌شد.
رهگذر افزود: اما در اوج ناباوری ما پذیرفته و موفق شدیم سرمایه‌گذار جذب کنیم. امسال هم در کنار سه انیمیشن دیگر از طرف انسی به بازار کن معرفی شدیم و در آنجا انیمیشن خودمان را معرفی کردیم. در نهایت ایمان،‌ اعتبار و پول بود که همه این شرایط را فراهم کرد.
نویسنده انیمیشن «آخرین داستان» در پاسخ به این سوال که چه‌قدر در اقتباس از شاهنامه به آن وفادار بوده است گفت: از ابتدا هم قصد نداشتم جز به جز آنچه در شاهنامه آمده را اقتباس کنم. همانطور که خود فردوسی هم همین کار را نکرده است. سعی کردم سر نخ‌هایی از داستان اصلی بدهم تا مخاطب ترغیب شود به متون اصلی مراجعه کند.
همچنین در بخشی از این نشست کریستف رضاعی، برای حضار صحبت کرد و گفت: در حال حاضر 70 درصد از تصاویر آماده است، بنابراین می‌توانم روی آن‌ها دقیق‌تر کار کنم. اما به دلیل این‌که داستان حماسی و اسطوره‌ای است تصمیم گرفتم، حجم ارکسترال این کار بیشتر باشد. سرزمین ایران به لحاظ موسیقی دارای تنوع است و من هم قصد دارم چون قصه ما از سرزمین ایران نشات می‌گیرد از موسیقی نواحی استفاده کنم.
این آهنگ‌ساز درباره موسیقی انیمیشن آخرین داستان، تصریح کرد: ساز اولیه‌ای که شهرزاد، راوی داستان می‌نواخت چنگ بود، اما بعد به جای این ساز از دوتار خراسان استفاده کردیم. این فیلم همچنین قرار است دو سه ترانه از اشعار شاهنامه داشته باشد که هنوز خوانندگان آن مشخص نشده‌اند.
رهگذر در پاسخ به این‌سوال که چرا از بازیگران معروفی همچون پرویز پرستویی برای دوبله «آخرین داستان» استفاده کرده است، توضیح داد: انیمیشن صنعت است و ما امیدواریم که بتوانیم از آن درآمد خوبی داشته باشیم تا به راه‌مان ادامه دهیم. بنابراین حضور چنین بازیگرانی بی‌تاثیر نخواهد بود. اما انتخاب‌های ما که با همکاری تینا پاکروان صورت گرفت، صرفا در چارچوب شهرت نبود.
او افزود: حلقه مفقوده‌ای که در دوبله انیمیشن‌های قبلی دیده می‌شود، این است که ما همیشه سعی کردیم انیمیشن را دوبله کنیم. در حالی که این بازسازی صدا یا بازی صداست. دوبله نیست. در دوبله، دوبلور صدایی را می‌شنود و سعی می‌کند زبان آن را برگرداند. در حالی که در انیمیشن تنها صدای شاهدی وجود دارد که برای  زمان‌بندی آماده شده است.
دهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران روز 19 اسفند در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به کار خود پایان می‌دهد.