از سیب تا ترتیزک
این بار به دیدار پژوهشگران نوجوان رفته ایم؛ آنهایی که برای یافتن پاسخ سوال خود، به کاوش جهان رفته اند تا هزارتو ی جهان را کشف کنند. امیر محمد بهرامیان با موضوع سیب سالم از مرکز شماره 1 سمیرم، نگین گوهری و مائده میر قائد احمدی از مرکز شاهین شهر عنوان برگزیده ی پژوهشگران کشوری را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کسب کردند.
مصاحبه با امیر محمد بهرامیان، پژوهشگر برگزیده ی کشوری
*خودت را برای خوانندگان نشریه ی چارباغ معرفی کن.
من امیرمحمد بهرامیان هستم. 12 ساله و در کلاس ششم ابتدایی درس می خوانم.
*چند سال است که عضوکانون هستی و کدام فعالیت های کانون را بیشتر دوست داری؟
5 سال است که عضو کانون هستم ودر برنامه های علمی، فرهنگی و هنری کانون حضور فعال دارم. مطالعه را دوست دارم و دلم می خواهد به جواب پرسش های دلخواهم برسم. این خیلی خوب است که کانون، زمینه را برای پژوهش های ما آماده کرده است.
*چه شد که به فکر سیب سالم افتادی؟
من متوجه شدم که بعضی از موجودات و حشرات ریز می توانند موجودات مضر را بخورند. این برای درختان بسیار مفید است. موجوداتی مانند کفشدوزک و سنجاقک، تخم کرم های سیب وشته ها را می خورند.
*جایی که زندگی می کنی چه اندازه در ذهن پژوهشگر تو تاثیر دارد؟
بسیار زیاد. وقتی پای صحبت بزرگترها به خصوص پدربزرگم می نشستم، از زبان آنها می شنیدم که می گفتند. به درختان سیب سه یا پنج دوره سم می زنند تا دچار آفات نشوند. با خودم گفتم برای این است که سیب های سمیرم به خوشمزگی گذشته نیست. من حتی پژوهش خودم را به جهاد کشاورزی سمیرم هم بردم. اما متاسفانه آنجا گفتند هزینه ی تکثیر حشرات بسیار گران تر از سم پاشی است و برای ما مقدور نیست.
*بعد از یافتن جواب پرسش خود، چه تفاوتی در دید تو به وجود آمد؟
این تفاوت دید بسیار زیاد بود. من دیگر نمی توانم به سادگی از کنار یک درخت سیب بگذرم یا حتی وقتی یک سیب را می خورم ده ها سوال در ذهنم ایجاد می شود؛ به خصوص در شستشوی سیب با دقت بیشتری عمل می کنم، زیرا از سموم آن آگاه هستم.
*کدام مرحله از پژوهش برای شما لذت بخش تر بود؟
وقتی به جواب نهایی رسیدم و فهمیدم چقدر خوب از زمان استفاده کردم.
*آیامرحله ای در پژوهش بود که در آن احساس ناامیدی داشته باشی؟
زمان پژوهش من، درختان سیب، میوه نداشتند و من در مرحله ی مشاهده کمی دچار مشکل شدم. دسترسی به تچهیزات آزمایشگاهی و تکنولوژی نیز چندان آسان نبود؛ البته وقتی فهمیدم چقدر از سم برای درختان سیب استفاده می شود احساس ناامیدی کردم.
*موضوع پژوهش بعدی تو؟
گیاهان دارویی و غذایی
*چگونه می توان هم سن و سال های تو را به کارهای پژوهشی تشویق کرد؟
جرقه ی اولیه در پژوهش خیلی مهم است. اگر سوال بدون جواب رها شود تا نوجوانان خودشان به دنبال پاسخ آن بروند می شود گفت گام مهم پژوهش برداشته شده است.
*احساس شما نسبت به علامت سوال؟؟؟
این علامت به ما تاکید می کند که در جهان، سوال های فراوانی است که جز خدا هیچ کس جواب آن را نمی داند. من دوست دارم با این علامت بازی کنم و به دنبال جواب بگردم.
*و سخن آخر:
می خواهم در پایان سپاسگزاری کنم از راهنمایی های معلم عزیزم، آقای بهرامیان و آقای امینی مسوول کانون زیبای شهرمان!
مصاحبه با نگین گوهری، پژوهشگر برگزیده ی کشوری
*خودت را برای خوانندگان نشریه ی چارباغ معرفی کن ؟
نگین گوهری هستم. مدت چهار سال است عضو کانون هستم و در فعالیت های مختلف فرهنگی، هنری کانون شرکت می کنم؛ اما علاقه ی بیشتری به فعالیت پژوهشی دارم و به غیر از پژوهش علمی در پژوهش رضوی نیز شرکت کرده ام.
*کنجکاوی درباره ی جهان اطراف، از چه زمانی به فکر و زندگی ات وارد شد؟
از همان کودکی. مادرم می گوید خیلی کنجکاو بودم و در مورد همه چیز سوال می کردم.
*کانون چه اندازه در پرسشگر شدن تو نقش داشته است ؟
کانون در جهت دادن فکر واندیشه ی من تاثیر داشته است. از زمانی که به کانون آمدم خواندن کتاب های علمی سبب شد تا اطلاعات بسیاری در مورد محیط خود به دست بیاورم و با حمایت مربیان دلسوز کانون با روند علمی پژوهش آشنا شوم.
* چگونه این پرسش به فکر شما رسید؟ (تاثیر نور برگیاه ترتیزک)
در میان سبزی های خوردنی به شاهی که همان ترتیزک است علاقه ی زیادی دارم؛ حتی برای سبزه ی سال نو، مادرم ترتیزک سبزمی کند. یک بار از او سوال کردم چرا شاهی در همه ی فصل ها نیست؟ مادرم به لطیف و حساس بودن این گیاه نسبت به نورخورشید اشاره کرد .
همان لحظه، جرقه ای در ذهنم ایجاد کرد که آیا این گیاه به نورهای رنگی نیز حساس است یا خیر؟
-گام های پژوهش خود را به اختصار برای ما بگو.
ابتدا موضوع را با مربی خود مطرح کردم وبا کمک او طرح مسئله و فرضیه پژوهش را نوشتم؛ سپس در طی دوهفته آزمایش خود را در سه گلدان ترتیزک آغاز کردم. ابتدا گلدانی که تلق قرمز داشت، دومی گلدانی با تلق آبی و سومی گلدانی که نور خورشید مستقیم به آن می تابید. بعد از دو هفته نیز آزمایش خود را تکرار نمودم و تمام موارد را یادداشت کردم و با مراجعه به منابع مختلف چون کتاب، روزنامه، اینترنت و مصاحبه با دانشجوی این رشته با همیاری مربی ام پرسش نامه طرح نمودم. با انتخاب جامعه ی آماری وآزمایش های متوالی در پایان نتیجه گیری پژوهش انجام شد.
* کدام مرحله از پژوهش لذت بخش تر بود؟
مرحله ی آزمایش جالب ترین بخش پژوهش بود
* چه دشواری هایی در این مسیر وجود داشت؟
اینکه به جای نورهای رنگی طبیعی از تلق های قرمز و آبی استفاده شد؛ اگر از لامپ های رنگی استفاده می شد سختی کار کمتر بود.
- سه کلمه بگو که تو را یاد پژوهش می اندازد؟
طبیعت، کتاب، آزمایش
* چگونه می توانیم نوجوانان را به پژوهش علاقه مند کنیم؟
به نظرم خانواده و مدرسه، همچنین مربیان کانون بسیار تاثیرگذار هستند؛ اگرآنها به پرسش نوجوانان جهت بدهند وآنها را به سمت یافتن پاسخ آگاهانه ترغیب نمایند سبب علاقمندی نوجوانان به کاوش در پیرامون خود می شوند.
-با سپاس از نگین عزیز، شایان ذکر است که دوست و همراه نگین در این پژوهش مائده میرقائداحمدی به دلیل سکونت در خارج از کشور در این مصاحبه، حضور نداشت. به گفته ی همکاران خوبم در مرکز شاهین شهر، مائده حدود 6 سال عضو فعال مرکز بوده است که علاوه بر کسب عنوان عضو کتابخوان برتر، همراه با دوستش نگین، در پژوهش رضوی، طرح دارا و سارا و تآتر کاغذی رتبه کسب کرده است.
گفتگو: شکوفه آقاکثیری، مربی فرهنگی
منبع: فصلنامه ی چارباغ کانون استان اصفهان
