مفاهیم کلی سند چشم‌انداز افق 1404 کانون

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل کانون، علیرضا حاجیان‌زاده در این باره گفت: با توجه به این‌که سال 1394 آخرین سال اجرای سند چشم‌انداز پیشین کانون بود و در آستانه‌ی برنامه 5 ساله‌ی جدید دولت قرار داریم، نیاز است که در کانون نگاه بلند مدت خودمان را ترسیم کنیم.
مدیرعامل اضافه کرد پیش‌نویس سندی برای افق 1404 این مجموعه فرهنگی طراحی شده و در مرحله نگارش نهایی قرار دارد که به زودی در اختیار مدیران‌کل قرار می‌گیرد تا در شورای‌های فرهنگی استان‌ها مورد نظرخواهی کارشناسان قرار دهند و همه باید کمک کنند تا سندی تدوین شود که قابلیت اجرایی و عملیاتی داشته باشد.
وی افزود: مهم‌ترین مساله‌ای که امروز در کانون با آن مواجه هستیم نگاه تحولی است چرا که در شرایطی قرار داریم که نیاز داریم متناسب با شرایط زمانی جهش و حرکت ویژه‌ای با نگاه بلندمدت داشته باشیم.
مدیرعامل اضافه کرد در این سند چشم‌انداز تلاش شده به مسایل مختلف کانون از جمله کمیت تحت پوشش، کیفیت فعالیت‌ها،  جایگاه کانون در نظام جمهوری اسلامی و در افکار عمومی جامعه، تاثیرگذاری عمیق بر روی اعضا و ساماندهی و ارتقای نیروی انسانی، فضا و تجهیزات، فناوری‌های نوین، تولیدات و اقتصاد کانون که اصلی‌ترین راهبردهای کانون است - پرداخته شود و در این‌جا به توضیح10 محور اصلی آن به شکل فشرده می‌پردازم.
نگاه کانون به تمامی کودکان و نوجوانان

حاجیان‌زاده در ادامه گفت: بر اساس تعریف یونیسف که از بدو تولد تا 18 سالگی را دوران کودکی می‌داند در ایران این جمعیت بالغ بر 25 میلیون نفر است که از این میان اگر از 4 تا 18 سالگی را مخاطب فعالیت‌ها و تولیدات کانون بدانیم در حدود 15 میلیون کودک و نوجوان داریم که باید شرایطی را فراهم کنیم که در افق 1404 کانون در عرصه فرهنگی، هنری و ادبی انتخاب اول همه کودکان و نوجوانان ایرانی باشد و ما باید برای آن‌ها در حوزه فرهنگی توسعه‌ی کمی و کیفی داشته باشیم.
وی افزود: اگر فرض کنیم امروز 5 میلیون کودک و نوجوان کشور از برنامه‌های کانون استفاده می‌کنند باید تلاش کنیم این آمار به 15 میلیون برسد.
مدیرعامل در ادامه یادآور شد: البته این آمار در یک شکل لایه‌بندی شده‌ای قابل تعریف است که علاوه بر تعداد محدودی از اعضای کانون در ترکیب وسیع‌تر، این آمار شامل کودکان و نوجوانانی است که از کارگاه‌های فرهنگی‌هنری دوره‌ای، محصولات، کتاب‌ها، نمایش‌های تئاتر تریلی سیار و ثابت، نمایشگاه‌ها و برنامه‌های فرهنگی مختلف، فیلم‌ها، کانون زبان ایران و سایر خدمات کانون استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد یک لایه‌ی اصلی و مرکزی در میان این جمعیت مخاطبان قرار دارد و آن اعضای مراکز فرهنگی‌هنری کانون هستند که نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری ویژه برای تک‌تک آن‌ها هستیم.
مدیرعامل با اشاره به این که این سند چشم‌انداز با نگاه به اسناد بالادستی کانون تدوین شده یادآور شد: تلاش کردیم در این سند با نگاه توسعه فعالیت‌ها و دربرگیری همه مخاطبان در جهت تحقق عدالت فرهنگی و اجتماعی و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در زمینه‌های ورود به شبکه‌های اجتماعی، توسعه‌ی مراکز فرهنگی‌هنری، برنامه‌های عمومی برای خانواده‌ها و مدارس از جمله نمایش تئاتر و اکران فیلم، برگزاری جنگ‌های هنری‌ادبی، توسعه مراکز فرهنگی‌هنری فراگیر، کتاب‌خانه‌های سیار روستایی و شهری، کانون زبان، شمارگان تولید کتاب و سایر تولیدات، با برنامه‌ریزی حساب شده زمینه‌ی بهرمندی بیشتر جمعیت مخاطب کانون را فراهم کنیم.

حضور موثر در بین خانواده‌ها با اطلاع‌رسانی و اعتمادسازی
مدیرعامل کانون توجه به برنامه‌ریزی برای خانواده‌ها و افکار عمومی را به عنوان دومین موضوع این سند عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم با کودک کار کنیم باید با خانواده‌ها ارتباط‌های بیشتر و موثرتری داشته باشیم.
وی با اشاره به این‌که امروزه خانواده‌ها نگران تربیت  فرزندان‌شان هستند و دنبال مکانی مطمئن برای حضور آن‌ها هستند یادآور شد: باید تلاش کنیم با اطلاع‌رسانی گسترده‌تر و معرفی بیشتر کانون به افکار عمومی بتوانیم تا حد امکان از دغدغه و نگرانی خانواده‌ها در مورد بچه‌های‌شان بکاهیم بنابراین اگر خانواده‌ها را درنیابیم بخش اصلی ارتباط با مخاطبان خود را از دست داده‌ایم.
حاجیان‌زاده شرکت در نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها، مراکز تجمع مردم در شهرها، تبلیغات محیطی، حضور در صدا و سیما، رسانه‌ها و... را برای معرفی توان‌مندی‌های کانون به جامعه و حفظ اعتماد خانواده‌ها و تقویت آن از جمله برنامه‌های این بخش از چشم‌انداز کانون عنوان کرد.
 ساماندهی حمایت و هدایت فعالان حوزه کودک و نوجوان
مدیرعامل در این زمینه خاطرنشان کرد با توجه به انتظاراتی که از کانون به‌واسطه قدمت، تجربه‌ و توانمندی‌های آن می‌رود باید ارتباط خود را با سایر فعالان این حوزه تنظیم کنیم چرا که کانون وظایف ویژه‌تر و مهم‌تر از این که تنها تولید کننده یا ناشری باشد در کنار سایر فعالان حوزه کودک و نوجوان دارد، بلکه باید در موقعیت ممتازی قرار گیرد که نقش حمایتی، تقویت، راهبری و ساماندهی بخش‌های مختلف را داشته باشد و سایر دستگاه‌های دولتی و غیردولتی، تشکل‌ها، هنرمندان، نویسندگان و فعالان این حوزه پذیرش محوریت کانون در حوزه کودک و نوجوان در بخش فرهنگ را داشته باشند.
وی از باب مثال برای تحقق این راهبرد با اشاره به تقویت برون‌سازمانی کانون افزود باید سازوکاری فراهم ‌کنیم تا در جشنواره‌ها و برنامه‌ها، ظرفیت‌های خارج از کانون را نیز شناسایی و آن‌ها را مشارکت دهیم و سطح برنامه‌ها را از شکل درون سازمانی به سطح ملی و بین‌المللی ارتقا دهیم.

توجه ویژه به اعضای مراکز
حاجیان‌زاده توجه ویژه به اعضای مراکز فرهنگی‌هنری را از مهم‌ترین مباحث در چشم‌انداز کانون دانست و گفت: برنامه‌ریزی برای پرورش قدرت تفکر، روحیه نقد، پرسشگری و اهل تحلیل شدن و رشد خلاقیت، شکوفایی استعدادها، و توان‌مند شدن بچه‌ها، نگاه ویژه به کادرسازی و ساخته شدن چهره‌های متدین، اهل تفکر، خردورز، و توان‌مند در عرصه‌های  فرهنگی, هنری و ادبی جامعه و برنامه‌ریزی برای جذب و ماندگاری اعضای کانون - حتی پس از عبور از دوره‌ی نوجوانی - نیز از راهبردهای اصلی مجموعه‌ی کانون است که نیازمند برنامه‌ریزی حساب شده است.

توجه به نقش راهبری نیروی انسانی

مدیرعامل در بیان این موضوع تصریح کرد: توجه به نقش راهبری نیروی انسانی  به عنوان سرمایه‌های ارزشمند سازمانی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صورت جدی باید دنبال شود و در این مجموعه تمامی کارکنان باید متعهد، متخصص، علاقه‌مند و با انگیزه و در مجموع همه باید مربی باشند.
وی افزود: کرامت نیروی انسانی کانون باید حفظ شود تا احساس تشخص و رضایت معنوی داشته باشد و در محیطی با نشاط فعالیت کند، مورد احترام باشد، دیده شود و از نظر دانش، نگرش و بینش ارتقا یابد و به روز باشد.
حاجیان‌زاده توجه به معیشت، رفاه و امنیت شغلی کارکنان برای تقویت انگیزه و بهروری را نیز از دیگر سیاست‌های مجموعه کانون عنوان کرد و افزود: باید تلاش کنیم با نظام ارزیابی عملکرد و امتیازدهی متناسب با عملکرد، سطح نیروی انسانی شاغل در کانون را ارتقا دهیم.

فضا‌ و تجهیزات مناسب برای مخاطبان و استفاده از فن‌آوری‌های نوین
وی در این باره اظهار داشت: مراکز باید استاندارد، زیبا، جذاب و متناسب با ساختار روحی و روانی کودکان باشد و تجهیز مراکز به امکانات روزآمد، بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در فعالیت‌ها ورود به فضاهای مجازی و توسعه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از دیگر سیاست‌های کانون است که با راه‌اندازی دفتر فن‌آوری اطلاعات آغاز شده و امیدواریم در یک فرآیند زمانی به جایگاه واقعی خود دست پیدا کند.

بازنگری در تولیدات و فعالیت‌ها
حاجیان‌زاده در زمینه لزوم بازنگری در فعالیت‌ها گفت: تولیدات و فعالیت‌های کانون به دلیل جایگاه دولتی و توان‌مندی‌هایی که در اختیار داریم، باید در جامعه ممتاز باشد.
وی افزود باید تلاش کنیم با اتکا به پشتوانه‌‌ شناخت دوره کودکی و باز تعریف آن، به نمونه‌سازی و تولید آثار فاخر در حوزه فیلم، کتاب، تئاتر، سرگرمی و... دست بزنیم و بهترین‌ها را متناسب با نیار روز کودکان و نوجوانان برای آن‌ها فراهم کنیم.
مدیرعامل کانون هم‌چنین استفاده از فناوری‌های نوین در تولید، توجه به پیوست‌های فرهنگی و تقویت تولید آثار کتاب‌خانه‌ای را در این چشم‌انداز از مقوله‌هایی دانست که از اهمیت بالایی برخوردار است و یادآور شد باید با بازنگری در حوزه‌های مختلف، درجه‌ی ممتاز بودن کانون را در کانون ایجاد کنیم و با کالای مناسب و فعالیت دلنشین و اثربخش، بتوانیم گام‌های بلندی برداریم.

توجه به هویت‌ اسلامی ایرانی و تعلق دینی و سرزمینی در تولیدات و فعالیت‌ها
حاجیان‌زاده در توضیح این بند از چشم‌انداز 1404 کانون اظهار داشت بحث هویت اسلامی ایرانی تنها در حوزه تولیدات نیست بلکه در زمینه‌های فضای فیزیکی، فعالیت‌ها، تولیدات، فناوری‌ها، مدیریت، کارشناسان و مربیان نیز شیرازه هویت دینی را باید مد نظر قرار دهیم.
وی ادامه داد در کانون باید به شکل مجموعه‌ای یک‌پارچه مفاهیم ارزشی از جمله: ارزش‌های دینی، ارزش‌های انقلاب اسلامی، روحیه استکبار ستیزی و رفتارهای مومنانه به عنوان شاخص مورد توجه قرار گیرد تا خروجی کار، نیل مخاطبان به ایمان مستقر باشد و بتوانیم آن‌ها را در مقابل خطرهای داخلی و خارجی بیمه کنیم.
توجه ویژه به عرصه‌های بین‌المللی
مدیرعامل در تشریح جایگاه مباحث بین‌المللی در چشم‌انداز کانون خاطرنشان کرد باید تلاش کنیم از جایگاه جهانی کانون به بهترین شکل ممکن حفاظت کنیم و آن را توسعه دهیم.
وی ساماندهی و توسعه‌ی بیش از پیش ارتباط‌‌های بین‌المللی با موسسه‌های مشابه که طبق اساسنامه جزو وظایف کانون عنوان شده، همچنین تبادل محصولات فرهنگی، دیدگاه‌ها و تجربه‌ها را از مباحث مهم این حوزه برشمرد و افزود: باید در مجامع بین‌المللی، هفته‌های دوستی، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها حضور موثرتری داشته باشیم و همواره مسایلی را که با حوزه فعالیت‌های کانون مرتبط است، رصد کنیم.

توجه به اقتصاد در کانون
مدیرعامل در ادامه گفت: اگر بخواهیم گام‌های بلندی برداریم و توسعه‌‌ی لازم فعالیت‌ها را دنبال کنیم و در جریان کودکی امروز گام برداریم این امر امکان‌پذیر نیست جز این‌که منابع مالی لازم را تامین کنیم، نیروی انسانی باید با تامین شرایط متوسط معیشتی انگیزه برای ارایه کار خوب داشته باشد، اگر می‌خواهیم تولیدات ممتاز داشته باشیم باید امکانات لازم را داشته باشیم.
وی با اشاره به تشکیل کارگروه اقتصادی کانون ادامه داد بحث اقتصادی در کانون بسیار جدی است و در افق‌های بلندی که در این سند چشم‌انداز به تصویر کشیده شده نیز مباحث اقتصادی بسیار با اهمیت است.
حاجیان‌زاده اضافه کرد در این زمینه اولین بحث، مسئله رابطه اقتصاد و فرهنگ  است چرا که ما عادت کرده‌ایم که بگوییم فرهنگ یعنی مصرف و اقتصاد یعنی یک فعالیت درآمدی غیر فرهنگی، در حالی که در بیانات مقام معظم رهبری در سال گذشته - زمانی که فرهنگ و اقتصاد را در شعار سال در کنار هم قرار دادند - می‌خواستند بگویند که این دو می‌تواند با هم دنبال شود، در کانون هم اقتصاد و فرهنگ باید در راستای اهداف اصیل فرهنگی قرار گیرد البته به شکلی عمل شود که آسیبی به فعالیت‌های فرهنگی وارد نشود.
وی با اشاره به نگاه اقتصاد مقاومتی در کشور و این‌که در کانون نیز باید از نظر اقتصادی، مقاوم و متمول شویم یادآور شد: بادنبال کردن همین اهداف در کانون تلاش می‌کنیم برای اقتصاد درون‌زا برنامه داشته باشیم.
مدیرعامل افزایش شمارگان چاپ کتاب‌ها و تولیدات دیگر را از مباحث مهم در این سند چشم‌انداز عنوان کرد و تصریح کرد باید به نقطه‌ای برسیم که شمارگان تولیدات کانون از بیست هزار به دویست هزار یا پانصد هزار نسخه برسد.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد با تدوین این چشم‌انداز در یک فرآیند پنج ساله و با حفظ تمامی شئونات، مراقبت و توسعه‌ی متوازن فعالیت‌ها بتوانیم جمعیت 15 میلیونی کودک و نوجوان کشور را تحت پوشش برنامه‌ها و تولیدات این مجموعه‌ی فرهنگی قرار دهیم.
گردهم‌آیی معاونان، مشاوران و مدیران کل ستادی و استانی کانون روزهای 19 و 20 اسفند 1394 در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون تهران برگزار شد.