آموزش مفاهیم ارزشی به کودکان با عمل و رفتار

در جلسه هم‌اندیشی مربی مسئولان مراکز حوزه پنج کانون استان تهران، مدیرکل استان بر ضرورت آموزش تدریجی مفاهیم و مقوله‌های ارزشی و دینی با توجه به قدرت درک و فهم مخاطبان تأکید کرد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران، محمود سلیمانی در جمع مربی مسئولان مراکز حوزه پنج کانون استان، بر ضرورت آموزش تدریجی مفاهیم و مقوله‌های ارزشی تأکید کرد و یادآور شد؛ در انتخاب بسیاری از مقوله‌های دینی و فرهنگی ابتدا مخاطب شناسی کنید تا آنچه عرضه می‌شود بر اساس قدرت درک و فهم مخاطبان باشد.
مدیرکل کانون استان در ادامه افزود؛ برای آشنا کردن مخاطبان کودک باارزش‌های دینی و اخلاقی باید با تحول شناختی کودک پیش رفت و پله‌ها را یک‌به‌یک طی کرد. عجله در تربیت آفت است، زیرا یادگیری برخی مفاهیم مستلزم این است که کودک به تفکر انتزاعی رسیده باشد. وی ادامه داد؛ قدرت درک کودکان عینی است و قادر به درک مفاهیم انتزاعی دینی نیستند، بنا براین باید نمونه‌های عملی و رفتاری عینی را در اختیارشان قرارداد.
سلیمانی با اشاره به فرهنگ ایثار و شهادت به‌عنوان مقولۀ ارزشی خاطر نشان کرد؛ شهادت اوج ایثار است. ایثار هم والاترین درجۀ فداکاری است. پس پلۀ اول، آشنایی فراگیران با مفهوم فداکاری و گذشت است. اما برای خردسال و کودکی که هنوز مفهوم چرخۀ زندگی و مرگ را درک نکرده است باید واقعیات و ارزش‌ها به فراخور درک و توانایی عقلانی او و با ساده‌ترین مثال‌های غیر انتزاعی ارائه شود. سلیمانی در ادامه گفت؛ برای نهادینه کردن این مفاهیم ارزشی می‌توان از مسائل پیرامون کودک بهره جست، آن‌وقت است که کودکان با ما همراه شده و آرام‌آرام در مسیر تعالی و رشد فکری قرار خواهد گرفت و تربیت ما موفقیت‌آمیز خواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر یافتن راه‌های ارتباطی صحیح با مخاطبان نوجوان برای اثرگذاری بیشتر در آنان افزود؛ برای یک ارتباط مؤثر باید ابتدا مخاطب را شناخت و زبان گفتگو با او را به دست آورد و این امر محقق نخواهد شد مگر آنکه با او همراه شویم، با او گام برداریم تا مقدمۀ جلب اعتماد را برای آنان فراهم کنیم. همراهی با جوانان و نوجوانان در مسیرهای درست باعث ارتباطی موفق خواهد شد.
سلیمانی یادآور شد؛ مهارت‌های زندگی که امسال به عنوان یک برنامۀ منسجم به آن پرداخته‌ایم، تنها یک شناخت و انتقال بخشی از دانش نیست. مهارت‌های زندگی باید در متن برنامه‌های ما جاری و ساری باشد. مهارت‌های زندگی همان سلامی است که در لحظۀ آغازین یک ارتباط بین دو فرد جاری می‌شود. همان برخوردها و احوال‌پرسی‌های دوستانه است. مهارت‌های زندگی همان ایجاد ارتباط مؤثر با دیگران است که به اشکال گوناگون همچون همدلی کردن و نقدپذیر بودن و ... بروز می‌کند.
وی یادآور شد؛ اما شرط مقدماتی برای نهادینه کردن این مهارت‌های مهم دهگانه در مخاطبان، تبلور هرکدام از این مهارت‌ها در فرد آموزش‌دهنده است. کودکان مدام در حال اکتساب از محیط پیرامون هستند. رفتار و کردار ما بهترین روش یادگیری است. آنان تحت تأثیر دیده‌ها و شنیده‌های محیط خود قرار می‌گیرد. پس اگر تمایل داریم مهارت‌های زندگی را در کودکان و نوجوانان نهادینه کنیم ضروری است بهترین آموزش‌دهنده از طریق الگوی رفتارهای ممتاز در این زمینه باشیم و بدانیم بچه‌ها همانند یک ذره‌بین به کوچک‌ترین اعمال ما چشم دوخته‌اند.
وی در پایان با تشکر و قدردانی از مربیان که دلسوزانه در تلاش هستند تا فرهنگ غنی ایرانی اسلامی را به کودکان و نوجوانان منتقل و پایدار کنند سپاسگزاری کرد و خاطرنشان شد؛ کاری که شما مربیان در مراکز انجام می‌دهید؛ بدون اغراق ارزشمندترین کار است. ما هم تلاش خواهیم کرد از حرکت‌های مؤثر شما در مراکز حمایت و پشتیبانی کنیم.
در ادامه سیده نسرین سجادیان معاون فرهنگی استان برخی از مسائل و ضرورت‌های برنامه‌های پیش رو را یادآور شد.
ارائۀ گزارش پیش‌بینی برنامه‌های مراکز 7, 8, 17, 29, 32, 35, اندیشه, پارچین, اختر‌آباد و جواد‌آباد بخش دیگر این جلسه بود.
مرکز شماره 32 با طراحی برنامه‌هایی در راستای آشنایی اعضا با مهارت همدلی و ارتباط مؤثر قصد دارد اعضای کودک و نوجوان را به‌سوی مهارت‌های صحیح ارتباط کودکان و نوجوانان با والدین هدایت کند. برگزاری کارگاه‌های مختلف فرهنگی,هنری و اجرای ویژه‌برنامۀ روز خانواده از برنامه‌های پیش‌بینی‌شده این مراکز عنوان شد.
مرکز فرهنگی هنری شماره 29 کانون استان از اجرای طرحی تحت عنوان " سبز و بالنده از خانه تا جامعه" خبر داد که بر اساس نیاز مخاطبان کودک و نوجوان این مرکز با تکیه‌بر مهارت‌های زندگی طراحی و در تابستان به اجرا درخواهد آمد.
«دوست من، خانواده من » عنوان برنامه یک‌سالۀ مرکز شماره 35 بود که باهدف آشنایی و آگاهی اعضا بر اهمیت خانه و خانواده طراحی‌شده است. این طرح با برنامه‌های فرهنگی، هنری و ادبی و اجرای ویژه‌برنامه‌هایی همچون روز خنده، باغچه خانوادگی و ... به اجرا درخواهد آمد.
"یار مهربان, عطر رضوان و نگارستان " ازجمله طرح‌هایی بود که در این جلسه توسط مربی مسئول مرکز اندیشه معرفی شد. تقویت و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی با استفاده از فعالیت‌های کتاب محور برای رسیدن به مهارت‌های « تصمیم‌گیری، ارتباط مؤثر و همدلی » ازجمله نکاتی بود که توسط وی معرفی شد.
در مرکز جوادآباد اعضای کودک و نوجوان در برنامه‌ای یک‌ساله تحت عنوان "من کیستم- من می‌توانم " به‌سوی مهارت خودآگاهی رهنمون می‌شوند و ضمن شناخت ابعاد شخصیتی خود، با مهارت روابط بین فردی، در کارگاه‌های فرهنگی و هنری به تجربیات مفیدی دست پیدا می‌کنند.
مرکز تخصصی سوفار هم با طراحی برنامه‌هایی قصد پایدار ساختن اعضای نوجوان و ترویج کتاب‌خوانی از طریق کارگاه‌های فرهنگی و هنری را دارد و مرکز پیشوا نیز ضمن ترویج فرهنگ مطالعه از طریق فعالیت‌های مختلف فرهنگی و هنری برای اجرای برنامه‌هایی با موضوع مهارت خودآگاهی نیز طرح‌هایی خلاق را تدارک دیده است.
"دنیای تو چه رنگی است" عنوان طرح پیشنهادی از سوی مربی مسئول مرکز شماره 8 بود. این مرکز در تلاش است با برنامه‌ریزی‌های خلاق و با استفاده از طرح‌های نوآور مهارت خودآگاهی و ارتباط مؤثر را در متن برنامه‌های تابستان خود جاری کند. اجرای ویژه‌برنامه "من و دوستان رنگین‌کمانی‌ام" یکی از طرح‌های پیش‌بینی‌شده این مرکز فرهنگی هنری است.
یکی دیگر از مراکز این حوزه، آشنایی با مهارت‌های ارتباطی و پرداختن به مقوله بهداشت را دستمایه برنامه‌های تابستانه خود قرار داده است. مرکز شماره 17 با اجرای این برنامه‌ها قصد دارد با استفاده از آیات نورانی قرآن، احادیث و روایات از طریق فعالیت‌های هنری و فرهنگی، مسائل پیرامون حفظ و  رعایت بهداشت و تأثیر آن در زندگی فردی و اجتماعی را در کودکان و نوجوانان نهادینه کند.
" من کی هستم؟" برنامۀ دیگری بود که مرکز پارچین آن را معرفی کرد. این مرکز با پرداختن به مهارت خودآگاهی و همدلی از طریق برگزاری کارگاه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی و هنری قصد دارد تا بچه‌ها ضمن شناخت خود و توانایی‌هایی که به آن‌ها باور ندارد به مبحث همدلی و ارتباط نزدیک شود.
این جلسه هم‌اندیشی صبح روز سه‌شنبه 30 خرداد 1396 در مرکز شماره 35 برگزار و با ارائۀ گزارش کارشناس مسئولان واحدهای فرهنگی، هنری، ادبی، ارزیابی و عملکرد، روابط عمومی و انفورماتیک در ساعت 30/13 به پایان رسید.