نظارت بر اسباب‌بازی باید ارشادی و آموزشی باشد

یک پیشکسوت در زمینه‌‌ی طراحی اسباب‌بازی می‌گوید که در جهان یک استاندارد برای طراحی یا تولید اسباب‌بازی وجود ندارد، چراکه اسباب‌بازی طبیعت خاص خودش را دارد و با ماشین‌سازی و ساختمان‌سازی فرق می‌کند.

جوانشیر بنیاب، می‌گوید: اسباب‌بازی وسیله‌ای است که عواطف زیادی در آن دخالت می‌کنند و نقش فرهنگی در آن خیلی فعال است.
طراح اسباب‌بازی و پیشکسوت این حوزه در گفت‌وگو با اداره‌کل روابط عمومی  و امور بین‌الملل کانون، در مورد تفاوت اسباب‌بازی با صنایع دیگر، تاکید دارد که وقتی ماشینی می‌سازید، می‌گویید رنگش این باشد، سرعتش این باشد، مصرفش این باشد و غیره، بعد از 10 یا 15 سوال، سوال‌های اصلی را تمام کردید. درحالی‌که برای اسباب‌بازی سوال‌ها بیش از این است که بشود داخل یک استاندارد نگاهش داشت.
او توضیح می‌دهد که این سوال‌ها از لحظه‌ای که کسی به طرح اسباب‌بازی فکر می‌کند تا زمانی که کسی آن را به صورت یک محصول به کار می‌برد، ادامه دارد.
این طراح پیش‌کسوت کانونی می‌گوید که امروز دیگر اسباب‌بازی را به عنوان وسیله‌ی کودکان نمی‌شناسیم و سن ندارد: به کسانی که بیماری دارند اسباب‌بازی می‌دهند، به کسانی که ناتوانی اندامی دارند اسباب‌بازی می‌دهند، برای ترمیم مفاصل اسباب‌بازی می‌دهند، به کسانی که دچار آلزایمرند اسباب‌بازی می‌دهند، برای کسانی که دچار استرس‌اند، اسباب‌بازی طراحی می‌کنند.
او حتی به کسانی اشاره می‌کند که حیوانات اهلی و خانگی دارند و برای آن حیوان نیز اسباب‌بازی‌هایی طراحی و تولید شده است.
بنیاب درباره‌ی استانداردهای فنی و سلامت اسباب‌بازی در جهان نیز می‌گوید: در وسایلی که بچه‌ها، بزرگ‌ترها، یا به‌طور کلی انسان‌ها از آن استفاده می‌کنند به مناسبت کاربردش باید از مواد استاندارد استفاده شود که متاسفانه در ایران این را محدود داریم. نه این که استانداردش نیست، عمل نمی‌شود، چون نوع نظارت ما ارشادی نیست.
او در توضیح این ضعف، می‌گوید: کسی که مواد پلاستیکی دست دوم به کار می‌برد سواد و درکش را ندارد که این مواد چه خطراتی برای انسان دارد. چه بسا بچه‌ی خودش را به بیماری‌ای آلوده کند که قابل جبران نیست.
این طراح اسباب‌بازی معتقد است که ما نظارت را گذاشته‌ایم روی این مساله برویم یک کارگاه را کنترل کنیم و اگر خطا کرد در آن را ببندیم، درحالی‌که این نوع کنترل کمکی نمی‌کند: آن‌چه که ما نیاز داریم یک فرهنگ جامع است که به مردم بگوییم این به نفع خود شما و خانواده‌ی شما است که این مسایل را رعایت کنید. از جایی که کالای غیراستاندارد می‌فروشد خرید نکنید. به مردم بگوییم استاندارد چیست. به مردم بگوییم که سلامت، کجاها در خطر قرار می‌گیرد. بگوییم که اگر تناسب وسیله‌ی بازی رعایت نشود و چیزی که می‌خرید مناسب بچه نباشد چه بسا بر بدنش، روحش و رفتارش اثر منفی بگذارد.
او تاکید دارد که ما باید آموزشی کار کنیم، اما گاهی تنها شعار می‌دهیم.
بنیاب می‌گوید که برای رسیدن به استانداردهای فنی و بهداشتی اول باید مردم آگاه شوند، هرچند که هم‌زمان می‌شود رفت سراغ تولیدکنندگان.
او درباره‌‌ی تولیدکننده نیز می‌گوید که نباید با زور و چماق او را کنترل کرد: استاندارد وقتی خوب است که قدرش را بدانیم، کاربریش را بفهمیم.
این طراح اسباب‌بازی به کانون پرورش فکری نیز اشاره می‌کند و می‌پرسد: چرا کانون این‌قدر طرف‌دار دارد؟ برای این‌که کار دلی کرده است، هنرمند از زندگی‌اش گذشته و برای دلش آمده با بچه‌ها کار کرده است.
وی می‌گوید: الان زمینه‌ی آموزش مدیران برای بالا بردن کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌ها و جذب سرمایه فراهم است. اگر افق را درست نشان بدهیم و به هر کسی آموزش بدهیم که چه‌طور می‌تواند بر اساس توانایی‌اش به طرف آن افق حرکت کند آن‌ها حرکت خواهند کرد.
وی تصریح دارد: باید اقتصاد دنیا را برای تولیدکننده‌ها توجیه و متوجه‌شان کنیم که اگر کالای اسباب‌بازی بر اساس آن‌چه که درست است تولید شود دنیا را درمی‌نوردد،‌ کما این‌که خیلی از کارهای خوب دنیا به ایران می‌آید.
او به کپی‌کردن از آثار خارجی هم اشاره دارد و معتقد است که کپی کردن، به خودی خود بد نیست، اما باید درست و باکیفیت باشد.
وی به اطلاعات گردآوری‌شده در شورای نظارت بر اسباب‌بازی نیز اشاره کرده و می‌گوید که باید این اطلاعات را بر اساس نظم مشخصی به تولیدکنندگان بدهند و کمک‌شان کنند.
اولین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی از 12 تا 16 مرداد، با برگزاری نشست‌هایی تخصصی به بررسی نکات مختلف مربوط به طراحی و تولید اسباب‌بازی می‌پردازد. در کنار این نشست‌ها، به مدت پنج‌روز نمایشگاهی از تولیدات و همچنین عروسک‌ها و بازی‌های سنتی و بومی ایرانی در معرض دید عموم در خیابان حجاب  تهران قرار خواهد گرفت.