از تولیدات خوب ایران حمایت می‌کنیم
سومین جشنواره ملی اسباب‌بازی به کار خود پایان داد. این در حالی بود که در روز سوم جشنواره، تولیدات برخی غرفه‌ها به طور کامل به فروش رسیده بود و انبوهی حاضران، رفت‌و‌آمد را کمی سخت می‌کرد.
جشنواره که از ساعت دو بعدازظهر آغاز به کار می‌کرد قرار بود ساعت 10 شب به کار خود پایان دهد، اما گله و شکایت‌های مردم در یک ربع پایانی هر روز به گوش می‌رسید، افرادی که تازه رسیده بودند، افرادی که تازه و به واسطه‌ی نقل قول‌ها با جشنواره آشنا شده بودند. کسانی که باور نمی‌کردند باید به قانون تن داد و جشنواره با توجه به نیاز عموم ساعت‌های برگزاری خود را تغییر داده است، کافی بود در ساعت پایانی هر روز نمایشگاه را ترک کنی تا بدانی خروج از میان این تعداد استقبال کننده کاری به شدت دشوار است.
«به نظر من امسال و در نمایشگاه مربوط به جشنواره سوم، یک تشنگی و عطشی در مصرف کنندگان اسباب‌بازی مشاهده می‌شد که در دوره‌های قبل شاهدش نبودیم.»
این‌ها صحبت‌های محسن رجبی مدیرعامل شرکت «بازی تا» است: «فکر می‌کنم که تمامی غرفه‌داران نمایشگاه؛ چه آن گروهی که به صورت نمایشگاهی و فقط برای معرفی و تبلیغ خودشان آمده بودند و چه آن مجموعه‌هایی که در نمایشگاه فروش داشتند، هر دو از سومین جشنواره اسباب‌بازی راضی بودند. زمانش؟ خب زمان برگزاری خیلی مناسب و خوب است و مردم کم کم دارند به برگزاری این رویداد در مرداد عادت می‌کنند و از ماه‌ها قبل منتظر هستند.»
او ادامه می‌دهد: به نظر من سطح نمایشگاه به لحاظ کمی نسبت به سال‌های قبل بهتر شده بود، اما همیشه دغدغه من در مورد سطح کیفی برگزاری است. سطح کیفی نمایشگاه به دو طرف برگزار کنندگان نمایشگاه و البته شرکت کنندگان یا همان غرفه‌داران برمی‌گردد. من فکر می‌کنم می‌توانستیم نمایشگاهی با سطح کیفی بهتری داشته باشیم، با غرفه‌های منظم‌تر، و راهروهای بزرگ‌تر و بازتر، این موارد به همت و کمک این دو گروه باید ایجاد می‌شد.»
لیلا 13 ساله است و نخستین بار است که به جشنواره سر می‌زند. او هم درباره‌ی کیفیت صحبت می‌کند: «به نظر من نمایشگاه جالب و مرتبی بود. اسباب‌بازی‌های فکری خوبی داشت و قیمت‌هایش مناسب بود.»
- کدام اسباب‌بازی‌ها را دوست داشتی؟
- لگوها و دارک را.
- من هم اتفاقاَ دارک را دوست داشتم. آدم می‌تواند فرش‌بافی را تجربه کند. به نظرم خیلی هیجان‌انگیز است. اما به نظرت اسباب‌بازی ایرانی قابل مقایسه با اسباب‌بازی خارجی است؟
- بله. در حال رقابتیم و هر سال هم اسباب‌بازی‌هایمان بهتر می‌شود.
مادر لیلا هم با او هم عقیده است: اگر اسباب‌بازی ایرانی خوب باشد سعی می‌کنم بخرم. چون دوست دارم کالای ایرانی فروش برود و صنعت‌مان پیشرفت کند.
بعد ادامه می‌دهد: اسباب‌بازی‌های چوبی که در جشنواره عرضه شدند فکر خوبی دارند؛ هم خراب نمی‌شوند و هم از لحاظ بهداشتی بهترند.
پرسیدم: چطور با جشنواره آشنا شدید؟
- در اینستاگرام
عدم شناخت کاربرد اسباب‌بازی، یک چالش بزرگ
نسیم سالارپور مدیر غرفه‌ی حوض نقاشی بود. او ساعت نمایشگاه را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «امسال هم ساعت نمایشگاه خیلی خوب بود و هم جمعیت بیشتر، به همین دلیل فروش ما هم بالاتر بود.
مدیر این غرفه که عروسک‌های پارچه‌ای‌اش با اسقبال خوبی مواجه شد ادامه داد: «فکر می‌کنم تبلیغات امسال نمایشگاه خیلی بهتر بود که منجر به حضور بیشتر خریداران شد. با این حال هنوز خانوادهها با اسباب‌بازی‌ها برخوردی نسبی دارند. بعضی خانوادهها اسباب‌بازی را جزو کالای سرگرمی می‌دانند و درباره‌ی کاربردی بودن آن نمی‌دانند و باید از لحاط فرهنگی روی این مساله بیشتر کار کرد.»
سالارپور ادامه داد: «یکی از خوبی‌های این نمایشگاه دیده شدن از سوی دیگر تولید کنندگان و مواجهه‌ی توزیع‌کنندگان با تولیدکنندگان است. این اتفاق برای غرفه‌ی ما موثر واقع شد.»
اما مدیر و تولید‌کننده‌ی بسته خیاط کوچولو نظر دیگری درباره‌ی این تعداد خریدار داشت: «مردم باید در شلوغی بیشتر، نظافت و پاکی سالن را رعایت کنند اگر این جمعیت با نگاه فرهنگی به محصولات توجه داشته باشند می‌توانند در توسعه‌ی صنعت اسباب‌بازی کمک کنند.»
این تولیدکننده که در دو دوره‌ی گذشته نیز مهمان این نمایشگاه بوده است گله‌ای هم دارد: «متاسفانه به خاطر بخش نمایشگاهی ما نمی‌توانیم در نشست‌های تخصصی که یاری‌گر ماست شرکت کنیم. کاش بشود برای این بخش هم برنامه‌ریزی کرد. مثلاً در سال آینده نشست‌ها صبح برگزار شود تا ما نیز بتوانیم از آن‌ها بهره ببریم.»
یاسمین نصیری و مادرش بیرون فضای نمایشگاه نشسته‌اند و در حال استراحت‌اند. خرید آن‌ها تمام شده و با روی گشاده پذیرای سوال‌ها هستند. یاسمین می‌گوید: «نمایشگاه خوبی بود چون بازی‌هایی برای نوجوان‌ها و بزرگ‌ترها هم داشت و این بازی‌ها، جنب‌وجوشی و فکری بودند. جاهای دیگر هم برای نوجوان‌ها اسباب‌بازی هست اما آنقدر زیاد نیست. این‌که بتوانیم از بین محصولات زیادی دست به انتخاب بزنیم خیلی خوب است.»
ریحانه قاسمی‌جو مادر یاسمین است. او به سومین نمایشگاه اسباب‌بازی نمره‌ی 60 تا 70 می‌دهد.
- چرا؟
- بعضی بازی‌ها مناسب گروه سنی زیر سه سال‌اند. اما خانوادهها آن را برای کودکان بزرگ‌تر می‌خرند. آن‌ها از فروشنده سوالی درباره‌ی مناسب بودن بازی نمی‌پرسند و فروشنده‌ها هم خریدار را راهنمایی نمی‌کنند. به نظرم خانوادهها و غرفه‌دارها باید هنگام خرید اطلاعات کافی داشته باشند.
- کاملاً موافقم. اما این‌ها به فرهنگ‌سازی برمی‌گردد. دیگر چه؟
- من مربی کودک توانا هستم. برای دو تا شش ساله‌ها کار می‌کنم و می‌دانم رشد حرکتی و ادراکی و انگشتان باید پله پله باشد. به همین دلیل وقتی ما اسباب‌بازی‌ای در اختیار بچه می‌گذاریم که چالش آن بزرگ یا کوچک‌تر از سن و توانایی اوست قطعاً کودک را دچار مشکل کرده‌ایم.
از طرف دیگر برای نوجوان‌های بالای 14 سال هم اسباب‌بازی‌های حرکتی – ادراکی تولید نمی‌شود و من در نمایشگاه هم ندیدم. فکر می‌کنم تولید اسباب‌بازی محدود به چند نوع هوش شده و توجه به ابعاد مختلف هوشی فراموش شده است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
امسال اسباب‌بازی‌های ایرانی زیادی به خانه‌ی جدید خود رفتند. این باوری بود که هر مخاطب حاضر در جشنواره ملی اسباب‌بازی می‌توانست به آن برسد. انبوه جمعیت و ورود خریداران جدید در ساعت پایانی هر روز به محوطه‌ی نمایشگاه تداعی‌گر چند معنی شیرین بود: جشنواره‌ی اسباب‌بازی جای خود را در میان مردم باز کرده است، تولیدکنندگان در سه دوره‌ی جشنواره محصولات با کیفیت‌تری تولید کرده‌اند، مردم بهترین مروجان یک فرهنگ خوب‌اند.
محسن رجبی می‌گوید: «روی هم رفته من نقش این نمایشگاه - مخصوصا این که در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود- را در رشد و توسعه صنعت اسباب‌بازی خیلی موثر و کارآمد می‌دانم. امیدوارم در سال‌های آینده شاهد حضور شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ اسباب‌بازی کشور در این نمایشگاه باشیم.»
سومین جشنواره ملی اسباب‌بازی از 24 تا 28 مرداد در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون برگزار شد.
گزارش از تهمینه حدادی
