این مصاحبه هنگام برگزاری دوره ی چهارروزه برای 32 نفر از اعضای نوجوان علاقه مند به انیمیشن که عضو ثابت کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان سنندج بوده اند انجام شد گفتنی است این دوره براساس فعالیت کانون سنندج در انیمیشن از طرف خود انجمن سیفز به استادی مهدی خرمیان که سالهاست بعنوان نویسنده کارگردان و استاد انیمیشن فعالیت دارد دایر شده است.مهدی خرمیان چندین مجموعه ی انیمیشن از جمله ملوچ و بهار را برای شبکه دو ساخته است و از جمله دلنشین ترین کارهای او به کیمیاگر که با خمیر ساخته شده است اشاره کرد.
انجمن سیفژ انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان فیلمساز سراسر دنیاست که مدیریت جدید آن در ایران به عهده محسن چینی فروشان است.
ضمن خوش آمد گویی به حضور گرمتان در خطه سرسبز کردستان به عنوان اولین سوال کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان یک دوسالانه بین المللی انیمشن در کارنامه ی کاری خود دارد آیا این دوره ها در راستای تقویت حضور نوجوانان در این دوسالانه است ؟
این دوره ها در راستای تقویت فعالیت و حضور نوجوانان درجشنواره های مختلف هست اما صرفاً به این جشنواره اختصاص ندارد و یک برنامه ی کاملا جداست و این فعالیت ها زیر نظر مستقیم خود انجمن سیفژ برگزا می شود
لطفا در باره ی اهداف وبرنامه های انجمن سیفژ بیشتر برای ما توضیح بدهید؟
تا آنجایی که من با آنها همکاری داشته ام و می دانم این انجمن یک انجمن حمایتی از فیلم سازی کودکان برای کودکان است و تلاشش پر بار کردن هنر نوجوانانی است . که فعالیت خودرا از نوجوانی باعشق آغاز کرده اند .
شما زحمت کشیدید و برای حضور در دوره ی آموزش انیمیشن به نوجوانان فعال این عرصه به استان کردستان آمده اید به نظر شما این دوره ها چه تاثیری در پایه های انیمشن ایران دارد ؟
من برای اولین بار از طرف انجمن سیفژ برای آموزش به نوجوانان انتخاب شده ام .البته قبلا هم در دوره های آموزشی کانون حضور داشته ام اما آن دوره ها ،دوره های آموزشی ، برای مربیان سراسر کشور کانون پرورش فکری بوده که همگی آنها در تهران جمع شده اند و خوب طبعا این آموزشها طیف وسیعی را در برداشته و موثر تر بوده است زیرا ما یک مربی را آموزش داده ایم که وقتی به استان خودش برگشت با طیف وسیع تری از کودکان ونوجوانان سرو کار دارد و آموخته هایش را در اختیار آنان می گذارد . خود مقوله ی انیمیشن جذاب است خصوصا برای مخاطب نوجوان جذابیت خاصی دارد پس در نتیجه هرچه در این عرصه فعالیت داشته باشید وانرژی بگذاریداین جذابیت وشیرینی بی نتیجه نیست وشماراخسته نمی کندو هرگز بی تاثیر نمی ماند .
آیا می توان گفت این دوره ها ادامه ی سیاست تمرکز زدایی هنرها و تجمع فعالان تمام عرصه های هنری اعم از هنرهای بصری ونمایشی و حتی هنرهای تجسمی در تهران است زیرا شما هرچقدر هم در شهرو استان خودتان فعال باشید برای اینکه بتوانید فیلم بهتری بسازید و آن را بر پرده ی سینما ببینید باید به تهران بیایید . اما وقتی زمینه های آموزشی و تولید در شهرستانها و حتی استانها فراهم باشد برای فعالیت های هنری دیگر نیازی به تهران نشینی نباشد.
سوال کاملا به جایی است زیرا خودمن زمانی که انیمیشن را شروع کردم سال 1366 بود من در یزد زندگی می کردم نه کتابی بود نه مرجعی نه کسی بود که به من کمک کند نه کسی می دونست انیمیشن چیست ؟ ونه خود من به درستی نمی دونستم که چه کار کنم و از کجا شروع کنم نه کتابی بود ، نه دوربینی بود اون موقع حداکثر چهار تا دوربین خوب بود که می شد با هاش کار کرد یکی اش توی کانون ، یکی توی صداو سیما تهران یکی هم توی صدا و سیمای مشهد کلا این سه چهار جا بیشتر نبود و اگه کسی می خواست کار کند خیلی شرایط سختی داشت و باید حتما یه جورایی به یکی از این مراکز یا آدمهایی که اون جا کار می کرد وصل باشد .تازه فقط این نبود هزینه رفت و آمد شرایط آموزشی خیلی سخت خلاصه برای کسانی که جوان بودند و کار می کردند خیلی سخت بود هم شرایط تولید و هم شرایط آموزش . ولی خوشبختانه امروز هرکسی حتی در روستاها گوشه ی اتاقش که کامپیوتر بگذارد می تواند کار کند ولی یک شرط دارد و این شرط اصلی هم این است باید خلاق باشد و خلاقیت داشته باشد چون هنر بدون خلاقیت معنا ندارد وگرنه هر جای دنیا باشی با وجود شبکه های اجتماعی می توانی فیلمت را به تمام دنیا برسانی اگر فیلمت خوب باشد جای خودش را هم پیدا می کند و می تواند مطرح هم باشد. چون امروزه نرم افزارها و اطلاعات در اختیار همه هست و دیگر احتیاجی به این کارها و رفت و آمد های اضافی نیست .
با وجود اینکه زمان تغییر کرده و رو به پیشرفت است آیا کار بچه ها برا ی بچه ها یا بهتر بگویم فعالیتهای فیلمسازی بچه ها برای خود شا ن ارجح تر است ودوستانشان می پسندند یا افرادی که برای بچه ها فیلم می سازند .
خوب سوال شما دو تا جواب دارد این اثر ها برای کسانیکه خودشان درگیر کار ها هستند و علاقه دارند و پیگیری می کنند جذاب است ولی برای کودکان و نوجوانان دیگری که خارج از این دایره هستند و به اصطلاح مخاطب هستند جذابیتی ندارند چون این اثرها قطعا بدون ایراد نیستند و از تکنیک های بالایی هم برخوردار نیستند ولی برای سازندگان فیلمها به انواع یادگیری و تمرین بسیار جذاب تراز آنچه فکر می کنیم خواهند بود .
ما بچه های دهه های 60 و 50 انیمیشن را به اسم کارتون می شناختیم و راه آشنایی ما با این کارتون ها همان تلویزیون بود . اما در آن برهه از زمان تکنیک و ساخت انیمیش مثل امروز نبود کارهای دستی ژاپن با داستانهای جذاب مثل بل و سباستین ،حنا دختری در مزرعه و حتی سریالهایی مانند با خانمان که از رمان هکتور مالوف گرفته شده بود و به طور کلی می توان گفت آن سالها ردپای ادبیات و شخصیت پردازی در آنها مهم بود و حرف اول را می زد آیا امروز هم ادبیات و داستان در انیمیشن این جایگاه را دارد ؟
این بحث طولانی است و در واقع مبحث مهمی است تجربه ی چند ساله ی من می گوید همیشه قصه و درام اولین چیزی است که مخاطب را به خودش جذب می کند .
قصه ی جذاب با یک تکنیک متوسط می تواند مخاطب خودش را تا آخرکار در کنار خودش داشته باشد اما تکنیک بالا و داستان ضعیف این ماندگاری را ندارد . این جریان بخشی از کودکان را به خودش جذب کرده است که موضوعات آن قهرمان پروری است .
خوب قهرمان پروری هم یک جنبه ی مهم از ادبیات کودک است ؟
بله همین طور است خودمن هفت هشت سال اول درگیر فرم بودم ولی بعد از آن به این نتیجه رسیدم که محتوی قصه مهم تر است . یعنی عین نقشه می ماند هر چه نقشه کاملتر باشد ساختمانی که می سازیم بهتر است .
بعد در انیمیشن یعنی چه و چه ارتباطی با قوت وجذابیت تکنیکهای انیمیشن دارد؟
در واقع بعد در انیمیشن همان حجم و عمق در هنرهای تجسمی است و تاریخ انیمیشن ایران با انیمیشن های دو بعدی شروع شده و پس از آن انیمیشن های سه بعدی یعنی استاپ موشن خمیری وعروسکی این سالها هم تری دی (3 D ) آمده که در فضای مجازی کارمی شود و برای بیننده جذاب هستند و کلا با کامپیوتر انجام می شوند حتی امروزه هایپر رئالهای هستند که نمی توان تشخیص داد که واقعی هستند یا انیمیشن ولی چیزی از جذابیت انیمیش های قدیمی کم نکرده است در واقع اینها ابزاری هستند برای کمک به ساخت انیمیشن
نرم افزارها چقدردر ساخت انیمیشن ها موثرند؟
ممهمترین بخش انیمیشن آدمها هستند همانطور که قبلا هم اشاره کردم نرم افزارها وسیله هایی هستند که کار ساخت انیمیشن را آسانتر می کنند بعنوان مثال در محیط مجازی هم می شود طراحی کرد و بادست هم می شود طراحی کرد نقاشی کرد و یا عروسک ساخت این هنر در اختیار هردو هست چه کسی که با دست کار می کند چه کسیکه در فضای مجازی رایانه اما در کنار اینها اصل هنر و خلاقیت مهم است و نگاه هنری و آرتیست بودن شخصی که کار می کند .
با پیشرفت علم و تکنو لوژی امکان ساخت ایمیشن و یا فیلم سازی برای همه وجود دارد این امکانات لطمه ای به ساختار حرفه ای انیمیشن و فیلمسازی نمی زند ؟
این جریان خیلی هم خوب است چون امروز یک صداو سیما در اختیار همه است ولی چیزی از ارزش کار حرفه ای کم نمی کند درست مثل انواع موسیقی های پاپ و کلاسیک در کنار موسیقی سنتی که هرکدام را ه خودشان را می روند و طرفداران خودشان را دارند و ساختار حرفه ای خودشان را هم حفظ کرده اند . با وجود تکنولوژی در انیمیشن هم کارهای دستی و خطی هنوز هم ارزش خودشان را دارند دقیقا مثل قیاس با فرش دستی و ماشینی هستند فرش دستی ممکن است اشتباهاتی در بافت روی دهد بافند ه رنگها را جابه جا ببافد و رجها کم شود ارزشش را ازدست نمی دهد این جریان در اختیار داشتن وسیله هم به جریان تشخیص کار حرفه ای از غیر حرفه ای و کشف استعدادها کمک می کند .
با وجودیکه انیمشن یک هنر وابسته است مثلا قبل از ساخت انیمیشن باید کار بادوربین عکاسی ، طراحی و مبانی هنرهای تجسمی عروسک سازی و ... را بلد باشی آیا بهتر نیست در کنار این دوره ها ی اصلی دوره هایی هم برای آموزش این هنر ها بر پا شود ؟
خوب مسلما این دوره ها موفقیت انیمیشن سازها را بیتشتر می کنند اما هنر مندان این عرصه هم خودشان با مطالعه و تمرین می توانند این پایه هارا تقویت کنند .
جایگاه انیمیشن ایران هم در داخل و هم در محافل بین اللملی چگونه است ؟
این جایگاه هم خوب است هم بد در بعد فیلمهای کوتاه درانواع آن خوب است ولی در بعد انیمیشن های سینمایی با جهان فاصله ها داریم
کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان چه تاثیری در جایگاه انیمیشن ایران داشته است؟
کانون با تولید انیمیشن های فاخر وفکری و کودک آنچنان تاثیری در جایگاه انیمیشن ایران داشته است که در دنیا و محافل بین المللی انیمیشن ایران را با نام کانون می شناسند.