جمشید خانیان در گفت‌و گو با روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان استان هرمزگان، در خصوص اهمیت برنامه دوپنجره بیان کرد: برنامه دوپنجره کودکان و نوجوانان را دعوت به دقت خوانی و نگاه نقادانه می کند.
نویسنده «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» گفت: قصه نباید مثل یک میوه جویده به خورد مخاطب داده شود قصه ها باید با قواعد بازی‌گوشانه جلو برود و از نصیحت کردن به صورت مستقیم پرهیز شود.
خانیان ضمن تاکید بر اهمیت خوانش در مسئله کتاب‌خوانی ابزار کرد: دیدن فیلم خوب، کتاب خوب و تئاتر خوب است که از یک فرد ذهن خوب می‌سازد لذا در خواندن ذائقه خوب داشتن بسیارمهم است.
وی در خصوص آشنایی خود در دوران نوجوانی با کانون بیان داشت: زمانی که با کانون ارتباط گرفتم این محیط برایم یک محیط رویایی و تخیلی بود، زیرا وقتی به کانون می رفتم تمام ذهن من آرام می شد و از التهاب ها و اضطراب ها کنده می شدم.
نویسنده «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» در این رابطه بیان کرد: اگر مربیان ما در کانون های پرورش فکری با نوجوانان ارتباط خوبی برقرار نکنند، گروه‌های دیگری این نوجوان را جذب می‌کنند.
خانیان با اشاره به اینکه ذائقه ما را نوع معالعات ما، خانواده، رابطه اجتماعی، نحوه ارتباط و دوستی با دیگران، همه اینها تعیین کننده ذائقه ما هستند، گفت: طبیعی است که برای هر ذائقه یک کتاب وجود دارد همچنان که علاقه مندان به سریال های تلویزیونی هرکدام بنا به ذائقه خود فیلم های پلیسی یا سریال های خانوادگی را انتخاب می‌کند، بنابراین برای هر ذائقه یک کتاب وجود دارد و این یک امر کاملا شخصی است.
وی در این رابطه ادامه داد: این موضوع به همان اندازه شخصی است که امر نوشتن هم یک مسئله شخصی است، من بنا به ذائقه دیگران نمی نویسم همچنانکه دیگران به ذائقه خود همه کتاب های مرا نمی خوانند بنابراین یک رابطه متقابل بین نویسنده و خواننده وجود دارد در واقع نویسنده چیزی را که تجربه کرده دوست دارد در اختیار دیگران قرار دهد.
این نویسنده کتاب" ناهی" جامعه را به سه دسته جامعه خوانا، ناخوانا بودن و نیمه خوانا تعبیر کرد و افزود: جامعه ای خواناست که در آن نقد وجود داشته باشد همانند کتابی که امکان نقد را به مخاطب می دهد.
خانیان عنوان کرد: تمام ادبیات لذت بردن است و این لذت جز با تغییرقاعده و قوانین بازی به دست نمی آید بنابراین ذائقه خود را برای پذیرش همه نوع تجربه آماده کنید و تجربه های جدید را پس نزنید.
وی ضمن تاکید بر اهمیت خوانش در مسئله کتاب‌خوانی ابراز کرد: دیدن فیلم خوب، کتاب خوب و تئاتر خوب است که از یک فرد ذهن خوب می‌سازد چراکه اینها به زندگی ما غنا می‌دهند، لذا در خواندن ذائقه خوب داشتن بسیارمهم است.
نویسنده عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی گفت: آنچه شما در این کتاب احساس می کنید بخش زندگی کردن در جنگ است جنگ تحمیلی باعث شد خیلی به هم نزدیک شوند، در واقع اثر جنگ این بود که افراد-پشت جبهه-نوع دیگری از زندگی کردن را تجربه کنند.
خانیان گفت: یک اثر جنگی اثری است که ویژگی های خودش را دارد به عنوان حضور در جبهه، ادوات جنگی، فضا و مکان وجغرافیای جنگی، اما عاشقانه های یونس یک اثرپشت جبهه اجتماعی است به عنوان مثال در صف نفت یک اتفاق اجتماعی است که جنگ ایجاد کرده اما معناش این نیست که آن اثر یک اثرجنگی است.
به گفته وی، این کتاب امکان نقد را برای مخاطب فراهم کرده ضمن اینکه این اثر صرفاً یک اثرجنگ و دفاع مقدسی نیست؛ تجربه من از جنگ بسیار قوی‌تر از مادرم است چون زمانی که جنگ شد مجبور شدم در آبادان بمانم و از خانه مراقبت کنم و طی این مدت شاهد اتفاقاتی بودم که تا سالها فکر می‌کردم تخیلی بوده است.
این نویسنده حوزه نوجوانان در خصوص موسیقی پیانو در این کتاب عنوان کرد: بیش تر زمان نگارش عاشقانه های یونس را مطالعات کتابخانه ای موسیقی پیانو گرفت و حتی با تعمیرکاران پیانو با دونفر صحبت کردم و از نزدیک با حساسیت کار آشنا شدم.
خانیان در خصوص فصل های گذشته به حال و پس و پیش شدن ها همه اینها نیز بخاطر براساس ساختمان فیزیکی خود پیانو شکل گرفته است و فقط بخشی از کار پیدا کردن لحن‌ها و شخصیت‌ها بود.
وی ادامه داد: داستان عاشقانه‌های یونس را با یک لذت غیرقابل توصیف نوشته‌ام درحالی که فرآیند نوشتن برای من مهم تر از چاپ آن بوده است.
نویسنده «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» تصربح کرد: ایده ای مثل جنگ که همه در مورد آن صحبت می‌کنند وقتی یک نویسنده با یک دریچه تازه تر به آن نگاه کند، برای مخاطب هم جذاب می شود، مثل اثر جاودانه جنگ و صلح تولستوی که هشت سال بعد از جنگ های داخلی متولد می‌شود اما تمام اطلاعات جنگ را از مطالعات کتابخانه‌ای به دست می آورد.
به گفته وی، عاشقانه‌های یونس یک اثرپشت جبهه اجتماعی است که عواقب جنگ آن را متاثر از خودش می کند، این کتاب امکان نقد را برای مخاطب فراهم کرده ضمن اینکه این اثر صرفاً یک اثرجنگ و دفاع مقدسی نیست.
این نویسنده حوزه نوجوان در خصوص اهمیت کتاب خوانی نیز گفت: همچنانکه در یک شهر و اجزای آن، تغییرات رو به رشدی را شاهد لازم است شیوه‌های مطالعه کتاب نیز تغییرات روبه رشدی به خود بگیرد.
خانیان افزود: زمانی که نوجوان ما در مقابل کتاب قرار می‌گیرد می‌بایست حداقل اطلاعات در مورد آن کتاب را داشته باشد یا حتی قبل از اینکه آن را بخواند یک شمه ای از نوع تفکر آن نویسنده را مطالعه کرده باشد.
نویسنده کتاب قلب زیبای بابور از نسل نوجوان امروز به عنوان نسل باهوش سرشار از خلاقیت یاد کرد و افزود: ما نویسندگان نیز به سهم خود در بحث آموزش و تحلیل‌های جامعه شناختی در حوزه کار خود نسبت به آینده کودکان و نوجوانان این کشور مسئولیت سنگینی داریم، لذا نباید این نوجوانان را رها کرد.
وی وجود فقر فرهنگی آثار تالیفی در جامعه ما را یک ضعف در حوزه داستان نویسی دانست و افزود: محیط پیرامون ما باید اینقدر غنی باشد تا نویسنده بتوان این رابطه متقابل و قواعد گفتمانی را به محو شایسته به مخاطب خود منتقل کرد.
نویسنده کتاب آریایی‌ها در این رابطه به حضور آثار پست مدرن در ادبیات ایرانی بیان کرد: یکی از ویژگی‌های داستان نویسی پست مدرن مقاومت کردن در مقابل فهمیده شدن است یعنی به گونه‌ای نوشته می‌شود که مخاطب نفهمد.
گفتگو از شهرزاد زارعی