لطفا از فعالیت های کانون برایمان بگویید.
کانون شرکتی دولتی است که وظیفه خطیر ترویج کتابخوانی و تربیت کودک و نوجوان در عرصه های فرهنگی، هنری، ادبی و آموزه های دینی را برعهده دارد مربیان مجرب و تخصصی در گسترده ترین شبکه فرهنگی کشور، فعالیت های متنوع و کتاب محور را در راستای مهارت افزایی به آینده سازان در دستور کار خود دارند سهم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان اردبیل از این شبکه گسترده ۳۰ مرکز است که علاوه بر مراکز ثابت در شهرستان ها و بخش ها، کتابخانه های سیار روستایی و پستی را نیز شامل می شود.
کار فرهنگی محسوس نیست یعنی ثمره آن در دراز مدت به چشم می آید مثل یک ساختمان نیست که ارزیابی شود پیشرفت امروز نسبت به دیروز چند متر بوده است، کار فرهنگی در طی زمان و در بطن زندگی نمود پیدا می کند و تاثیر می گذارد. کار مراکز کانون نیز کاری فرهنگی است، ساختن و پرداختن کودک است و آماده کردن کودک برای زندگی در جامعه و پذیرش مسئولیت و در کل اجتماعی بار آوردن کودک. هرچند موفقیت های بزرگ و کوچک در طول فعالیت هم برآیند تلاش هاست که نشان می دهد کودکی که در کانون فعالیت می کند طی فرآیندی حساب شده به موفقیت ملی و بین المللی دست یافته است، این موفقیت ها برای ما مهم است اما هدف نهایی کانون تربیت کودکان متکی به خویش است بر اساس آموزه های دینی و فرهنگ غنی اسلامی و ملی.
فعالیت های کانون شامل آیتم های متنوع است که بر اساس برنامه ریزی سالانه در مراکز برای نیل به هدفی خاص صورت می پذیرد با اتکا بر این برنامه هاست که ما اعتقاد داریم کودکی که در کانون و تحت آموزش مربیان و فعالیت های تخصصی تربیت می شود با کودکان هم سن و سال خود که به کانون نمی آیند در زمینه های هنری، ادبی، فرهنگی و آموزه های دینی فاصله محسوسی دارد. چاپ کتاب برای کودکان و نوجوانان، ساخت فیلم سینمایی و پویانمایی، اسباب بازی و سرگرمی های سازنده، نظارت بر تولید و واردات اسباب بازی، تولید تئاتر، حضور در مسابقات هنری بین المللی از جمله فعالیت های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
ارتباط برقرار کردن با کودکان سخت است؟
تربیت کودک کاری تخصصی و سترگ است پروسه ای متکی و نیازمند به توانایی و تجربه. ما اعتقاد داریم تربیت کودک کاری سهل و آسان نیست که از عهده همه برآید سقراط در محاکمه معروف خویش سالیان پیش به این نکته با ظرافت اشاره کرده است که تربیت کودک از عهده همه بر نمی آید علم روانشناسی به ما می گوید کودک مینیاتوری از بزرگسال نیست و دنیای ژرف و بزرگ ویژه خود را دارد که باید این دنیا را شناخت و بعد راه های تربیت را جست و در آن تخصص پیدا کرد سپس با شناخت و آگاهی با کودک ارتباط برقرار کرد.
دین اسلام و سخن بزرگان دین ما نیز آکنده از این آموزه های روانشناسی است و نشان می دهد که پیامبر، ائمه و بزرگان دین چقدر به مسئله تربیت کودک حساس بوده اند. با مراجعه به روایاتی در مورد برخورد پیامبر(ص) با کودکان بخصوص فرمایش علی (ع) در مورد تقسیم تربیت کودک به سه بخش پادشاه بودن، سرباز بودن و وزیر و طرف مشاوره قرار گرفتن به ما می آموزد که چگونه با کودک و دنیای ویژه او برخورد نماییم. حال خود از این سخنان کوتاه دریابید که آیا کار با کودک آسان است یا سخت. این موضوع را نیز یادآور شوم که بسیار ناظر و شاهد بوده ایم کودک به دلیل کوچک بودن کمتر مورد توجه قرار می گیرد به همین دلیل کار برای کودک نیز کوچک جلوه می کند در حالی که باید باور کنیم کار برای کودک کوچک نیست.
ادبیات چه تاثیری در پرورش فکری کودکان دارد؟
شاکله فرهنگ هر جامعه را ادبیات تشکیل داده است به وضوح می بینیم کشورهایی که از هر نظر شاهد رشد و شکوفایی بوده اند این بالندگی در گرو ادبیات غنی آن مرز و بوم میسر گشته است مردمان همواره با ادبیات و فرهنگ خود شناخته می شوند اگر ادبیات نبود امکان شناخت سایر ملل از یک کشور امکان نداشت حال این ادبیات هر چه ریشه در باورهای غنی بومی و فرهنگ اصیل داشته باشد کارآمدتر است. کودکان نیز از این تاثیرپذیری مستثنی نیستند چرا که کودک نیز نیازهایش در بسیاری موارد همانند بزرگترهاست نمی توان گفت چون کودک به سن بلوغ نرسیده و به اصطلاح سطح درک و توانای اش پایین است پس ادبیاتی پیش پا افتاده و ساده برای او بهتر است، اینگونه نیست، کودک همانند بزرگترها نیازمند ادبیات غنی البته به زبان خویش است چرا که پایه های فهم ادبی و گرایش به ادبیات باید از کودکی در وجود کودک نهادینه شود.
کانون بیشتر روی چه موضوعاتی تمرکز دارد؟
فعالیت های کانون گسترده است شامل ۴۳ فعالیت فرهنگی، هنری، دبی، دینی. برخی از این فعالیت ها تخصصی است و توسط مربیان ویژه انجام می شود مثل فعالیت نقاشی، خوشنویسی، پویانمایی و برخی فعالیت های عام هستند که زیر نظر مربیان فرهنگی برگزار می شوند. عمده فعالیت کانون فعالیت های کتاب محور است البته امانت کتاب و هدایت کودک در خصوص انس با کتاب و نحوه مطالعه در راس فعالیت های مراکز کانون است.
به مسایل دینی اشاره کردید، در کانون چقدر به مسایل دینی پرداخته می شود؟
نگرش ما به فعالیت های دین محور با سایر نهادها تفاوت دارد ما در مراکز کانون تلاش می کنیم دین و آموزه های دینی در طول برنامه ها و فعالیت های کانون تعریف شود نه در عرض آن. به این معنی که کلیه فعالیت های مراکز در راستای دین برگزار می شود این نوع تربیت دینی به دلیل آموزش غیرمستقیم و عرضه چهره ای واقعی و متین از دین، به دل کودکان می نشیند و کودکان به اصطلاح دینی بار می آیند تلاش ما در برنامه های دینی متکی بر این اصل است که دین در بطن برنامه ها قرار گیرد مثلا قصه گویی، پویانمایی، نقاشی، خوشنویسی، نمایش عروسکی، مباحث ادبی همه و همه نشانی از آموزه های دین داشته باشند چون دین پذیری کاری مقطعی نیست و فعالیتی مداوم و دامنه دار است.
اولیای کودکان چقدر با کانون پرورش فکری همکاری دارند؟
در سال های اخیر ما برنامه های متنوعی برای اولیای اعضای کانون برگزار کرده ایم چرا که اعتقاد داریم برای تربیت کودک نیازمند همراهی و همکاری آنها هستیم. دوست داریم پای والدین بیشتر به مراکز کانون باز شود تا ضمن آشنایی با محلی که فرزندان آنها در آنجا فعالیت می کنند با توانمندی های مربیان وامتیازات کانون نیز آشنا شوند. هم اکنون یکی از افتخارات بزرگ و دستاوردهای مهم کانون در سراسر کشور اعتماد خانواده ها به کانون است. این اعتماد به سادگی عاید نشده بلکه در سایه سال ها تلاش مربیان مراکز به دست آمده است.
اشاره شد که در سال های اخیر کانون استان اردبیل مجری برنامه هایی نیز برای خانواده ها بوده مثلا آموزش داستان نویسی و قصه گویی به مادران جوان، جشنواره قصه گویی برای اولیای اعضا، دعوت از مادربزرگ ها برای قصه گویی و ساخت عروسک های بومی و محلی در مراکز و امسال حضور پررنگ والدین اعضا در شانزدهمین جشنواره قصه گویی استان. این برنامه ها پل ارتباط ما با والدین است البته ارتباط مستمر با والدین برای مراکز پراهمیت است که در فرصت های پیش آمده بخصوص جشن ها و جشنواره ها همواره مراکز کانون پذیرای اولیای اعضا بوده اند.
در راستای کشف کودکان با استعداد چه برنامه هایی دارید؟
کار کانون چیزی جز این نیست، شناسایی و تربیت کودکان با استعداد طی فعالیت های عام صورت می گیرد این کار بیشتر در تابستان میسر می شود که مراکز با مراجعه پرتعداد کودکان و نوجوانان روبرو هستند. کودکان با استعداد در این ایام توسط مربیان شناسایی می شوند هر کودکی استعداد و علاقمندی خاصی دارد در زمینه های مختلف بعد از این برای آن کودک در ایامی که مربی وقت بیشتری برای فعالیت تخصصی دارد برنامه های ویژه اجرا می شود تا کودک در راستای علایق و توانایی های خویش پیشرفت نماید.
کانون زیر نظر کدام نهاد یا سازمان فعالیت می کند؟
اشاره شد که کانون یک شرکت دولتی است همکاری نزدیک و تنگاتنگی با آموزش و پرورش دارد، وزیر آموزش و پرورش رئیس هیئت مدیره کانون پرورش فکری می باشد.
مسئولان فرهنگی استان چقدر از کانون پرورش فکری حمایت می کنند؟
اول باید به این مهم اشاره کنم کار فرهنگی، بخصوص کار فرهنگی برای کودک که فعالیتی زیربنایی است، هزینه نیست یک سرمایه گذاری کلان است که باید آن را باور کرد و از هر گونه سرمایه گذاری در این عرصه نهراسید بلکه باید به استقبال آن رفت. اشاره به این مهم نیز ضروری است کار با کودک کاری تخصصی است و باید تحت نظارت افراد صاحب نظر انجام شود این بدان معنی نیست که وظیفه سترگ تربیت کودک از دوش سایر نهادها چه فرهنگی و چه اجرایی ساقط است این نهادها باید در تمام زمینه ها با اماکن فرهنگی همکاری نمایند و نیازهای آنها را مرتفع سازند چرا که برآیند درخشان این کار متوجه تمام جامعه است و هیچ ارگان و نهادی منفک از جامعه نیست، لذا حمایت بیش از پیش کلیه مسئولان استان مورد انتظار است تا آینده را بر اساس معیاری که دوست داریم بسازیم.
حرف آخر:
از شما و همکاران محترمتان که این فرصت گفتگو را فراهم کردید ممنون و سپاسگزاریم.