کودکان کار و متکدیان مساله جهانی است ولی با توجه به تغییر ساختار اجتماعی و فرهنگی در کشورهای در حال توسعه و افزایش مهاجرت از روستا به کلانشهرها این مساله بیش از کشورهای توسعه یافته نمود پیدا کرده است.
در کشور ما پس از گذشت سالیان سال از ابلاغ آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابانی و متکدیان به گفته کارشناسان، آمار این معضل مطابق با برنامه توسعه ششم نه تنها پایین نیامده بلکه شاهد افزایش آمار هستیم، به همین منظور اولین جلسه ستاد ساماندهی کودکان کار و ساماندهی متکدیان استان مرکزی چهارشنبه ۱۲ مهرماه با حضور نمایندگان دستگاههای متولی در استانداری برگزار شد که هر کدام از کارشناسان به بیان نقاط ضعف و دلایل افزایش آمار پرداختند و نظرات به جایی رسید که به این دو آیین نامه ایرادات جدی وارد شد.
در این جلسه جهانبخش قنبری، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی گفت: همیشه شعار کانون پرورش فکری کودکان استان این بوده که برای همه کودکان حتی کودکان کار و خیابانی خدمات آموزشی و.. ارائه دهد. متاسفانه دستگاهها دردی از کودکان کار و خیابان برطرف نمیکنند ای کاش به اندازهای که برای یوز ایرانی، محیط زیست و... اهمیت قائل هستیم به کودکان کار و خیابانی هم توجه میشد.
وی تاکید کرد: امروزه یتیمترین قشر جامعه کودکان کار و خیابانی هستند همه اقشار حتی در بحث حمایت از حیوانات در مجلس نماینده دارند اما متاسفانه در بحث کودک کار و خیابانی مدافع حقوق، وجود ندارد.
قنبری تصریح کرد: دادن گزارش کاغذی عملکرد درباره کودکان کار، دردی دوا نمیکند برای رعایت حقوق شهروندی، نماز و... به دستگاهها بازرس فرستاده میشود چرا برای اقدامات حوزه کودکان کار و خیابانی بازرسی وجود ندارد؟ اگر اعتماد به دستگاه متولی دارید پس چرا در سایر مباحث بازرس فرستاده میشود، خود احضاری ما، خود احضاری درستی نیست.
جمعآوری کودکان کار پاک کردن صورت مساله است
به گزارش ایکنا؛ صالحی، نماینده شهرداری اراک در این جلسه گفت: با وجود آیین نامهها و اسناد حوزه کودک کار و خیابانی، متاسفانه زیرساختهای لازم برای رفع این معضل وجود ندارد، صرف اینکه شهرداری یا هر نهاد دیگری، کودکان را جمع آوری کند فقط پاک کردن صورت مساله است و معضل همچنان باقی.
صالحی بیان کرد: وقتی صحبت از زیرساخت میشود یعنی اشتغال والدین کودکان کار، میزان درآمد ماهیانه خانواده و... خانواده اگر دچار تنگنای مالی نباشد هرگز فرزند خود را راهی خیابان نمیکند وظیفه دستگاههاست که در این امر مشارکت داشته باشند به عنوان مثال شهرداری اراک تصویب کرده که ۵ نفر از پدران کودکان کار و خیابانی را جذب کند به شرط اینکه کودک را برای کار راهی خیابان، کارگاه و... نکند.
به گزارش ایکنا؛ زهرا کسایی پور، معاون دفتر امور اجتماعی، فرهنگی استانداری مرکزی در ادامه این جلسه گفت: در آیین نامه کودک کار و خیابانی به اشتغال و توانمندی خانواده و کودک پرداخته شده است ولی اشکال اینجاست که کسی که این آیین نامه را تنظیم کرده یا تا بحال وام نگرفته یا به حوزه اشتغال اشراف نداشته است کدام بانک حاضر است بدون ضامن و ضوابط اداری به کودک کار و خیابانی که خود و خانودهاش با مشکلات عدیده روبرو است تسهیلات اشتغالزایی ارائه دهد؟
کسایی پور گفت: جمع آوری کودکان در عمل نتیجه مطلوبی ندارد، هزینه و ساعتها کار کارشناسی میشود تا کودک ساماندهی شود اما چند روز بعد همان کودک را سر چهار راه و... میبینیم این یعنی در ساماندهی کودکان نقص ریشهای وجود دارد و باید این چرخه معیوب برطرف شود ۱۰ الی ۱۲ سال از ابلاغ آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابانی میگذرد ولی همچنان شاهد روند افزایش این کودکان هستیم.
وی ادامه داد: اطلاع از خدمات اورژانس اجتماعی یکی از اولویتهای اصلی دفتر امور اجتماعی استانداری مرکزی و کشور است اما در نظرسنجی درباره میزان اطلاع مردم درباره خدمات اورژانس اجتماعی، ۹۳ درصد اعلام کردند حتی نمیدانند ۱۲۳ متعلق به چه نهادی است.
به گزارش ایکنا؛احمد طهرانی، معاون سیاسی فرمانداری خمین نیز در این نشست با بیان اینکه خوشبختانه در خمین کودک کار و خیابانی با تعریف سازمانی وجود ندارد، گفت: در بحث متکدیان با وضعیت مطلوبی روبرو نیستیم. برای رفع این معضل در خمین نیازمند هم افزایی دستگاههای استانی هستیم.
وی ادامه داد: در خمین با دو دسته متکدی؛ بومی که شناسایی شدهاند و عده آنان کم است و غیربومی که بیهویت و فاقد شناسنامهاند و مشکل اساسی ما به شمار میآیند مواجه هستیم، در آیین نامه ساماندهی متکدیان آمده که این ساماندهی باید در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار جمعیت انجام شود که عملاً اجرای این طرح در شهرستانهای کم جمعیت غیر ممکن میشود.
طهرانی تصریح کرد: هر چند در خمین بحث کودک کار و خیابانی به شدت مرکز استان نیست اما آمار کودک آزاری رو به افزایش است که برای رفع آن باید خدمات اورژانس اجتماعی بیش از گذشته در شهرستانها تبلیغ شود و در کنار آن باید نهادی چون آموزشوپرورش معلمان را موظف کند دانشآموزان را با خدمات اورژانس اجتماعی آشنا کنند.
بهزیستی در ساماندهی کودکان کار تنهاست
به گزارش ایکنا؛ عبدالکریم یادگاری، معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی در این نشست تاکید کرد: شاهد زنان متکدی هستیم که از کودک به عنوان ابزار تکدی استفاده میکنند و حتی در بخش ورودی خواهران مصلی بیتالمقدس اراک نیز مشاهده میشوند متأسفانه بهزیستی به عنوان متولی به دلیل نبود اذن دستگاه قضایی نمیتواند در این بحث وارد شود.
وی ادامه داد: متکدیان چهره شهر را تاریک کردهاند نه فرمانداری و شهرداری و نه دادگستری و....هنوز جایگاه زنان متکدی را در بحث تکدیگری مشخص نکردهاند، بهزیستی توان دخالت در موردی که از کودک استفاده ابزاری شده و در بدترین شرایط زندگی میکند را به دلیل نداشتن حکم قضایی ندارد.
یادگاری عنوان کرد: اگر خیلی از دستگاهها به وظایف ذاتی خود عمل کنند قطعاً شاهد کاهش آمار کودکان کار خواهیم بود به عنوان مثال مرکز آرامش کودکان آفتاب که برای توانمند سازی کودکان کار و خانواده آنها تأسیس شده است بالغ بر ۳۰ میلیون تومان برای هزینه رهن مکان پرداخت کرده در صورتی که که اگر شهرداری یا دستگاه دیگری پای کار آمده بود و این مکان را در اختیار ما قرار میداد قطعا این ۳۰ میلیون تومان در قسمت دیگری برای این کودکان هزینه میشد.
به گزارش ایکنا؛ مجید زارعی، معاون سیاسی فرمانداری اراک نیز در این نشست تصریح کرد: امسال فرمانداری اراک تاکید ویژهای بر ساماندهی کودکان کار و خیابانی دارد و تاکنون در جلسات متعدد همچون کارگروه اجتماعی و فرهنگی شهرستان اراک بطور ویژه به این مساله پرداخته است ولی تا زمانی که دستگاههای متولی به درستی به وظایف خود عمل نکنند فرمانداری نمیتواند اقدامات مؤثر در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابانی داشته باشد.
زارعی گفت: در آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابانی که از سوی وزارت کشور ابلاغ شده است به طور واضح با استناد به ماده ۶ قانون شهرداریها این نهاد را موظف به در اختیار قرار دادن فضای مناسب جهت ساماندهی کودکان، کرده است با مکاتباتی که با شهرداری داشتیم این سازمان مددسرا را که شرایط نگهداری از کودکان مانند تهویه و ... را ندارد در اختیار ما قرار داده است.
وی ادامه داد: فرمانداری اراک چه در بحث ساماندهی متکدیان و چه در بحث ساماندهی کودکان کار مکاتباتی مبنی بر قرار دادن مکانی مناسب با شهرداری داشته است ولی متاسفانه نتیجه ای نداشت در بحث جمع آوری متکدیان هنوز تکلیف ما مشخص نیست افرادی که از کودکان به عنوان ابزار کسب درآمد استفاده میکنند طبق قانون مجرم شناخته میشوند و باید با آنها برخورد کرد ولی دستگاه قضایی در این خصوص اقدامات لازم را انجام نمیدهد.
شکم گرسنه کودک کار با شعار توانمندسازی سیر نمیدهد
به گزارش ایکنا؛ کمال آبادی، نماینده معاونت اجتماعی نیروی انتظامی اراک نیز گفت: وقتی آیین نامههایی همچون ساماندهی کودکان کار و متکدیان را بازنگری کنیم درخواهیم یافت که برخی قوانین جدید مانند حقوق شهروندی، بعضی از مواد این آیین نامهها را نقض میکند لذا نیروی انتظامی نیز بر سر دوراهی میماند.
وی بیان کرد: شناسایی و جمع آوری کودکان و متکدیان اقدام اثرگذاری نیست و سرانجام خوبی ندارد چراکه زیر ساختهای لازم برای رفع این معضلات نه مشخص است و نه فراهم. مگر معتادین جمع آوری نشدند؟ اما آخر کار اعلام کردند زندانها ظرفیت پذیرش افراد جدید را ندارند، همین مشکلات درباره ساماندهی کودکان خیابانی نیز صدق میکند.
کمال آبادی افزود: وقتی یک فرد عادی با شرایط سخت دریافت وام مواجه است چگونه انتظار داریم این وام به آسیبدیدگان اجتماعی تعلق گیرد؟ شکم گرسنه خانواده کودک کار با توانمندسازی که بهزیستی میگوید سیر نمیشود اگر کودک کار گرفتار باندهای سودجو میشود حداقل این اطمینان خاطر برای خود و خانوادهاش وجود دارد که به مقدار ناچیزی مشکلات معیشتی خود را رفع می کند اینها خلاهایی است که دستگاههایی چون بهزیستی و... باید به آن توجه داشته باشند.
وی تاکید کرد: برای جمع آوری کودکان کار در صورت مشهود بودن جرم باید از قاضی حکم داشته باشیم ضمن اینکه اقدامات در این زمینه پیچیدگی زیادی دارد.
به گزارش ایکنا؛ اکرم حمزه لویان، نماینده واحد بهداشت خانواده معاونت بهداشتی علوم پزشکی اراک نیز با بیان اینکه حقوق شهروندی یکی از بحثهای معلق قانون اساسی است گفت: متاسفانه اکثر افراد جامعه تعریف دقیق و مشخصی از توانمند سازی ندارند، کارشناسانی که در بحث کودکان کار و خیابانی و آسیب دیدگان اجتماعی تعیین میشوند توجیه نیستند که چه نقشی برای تحقق اهداف دارند.
حمزه لویان تصریح کرد: در بحث کودکان کار و خیابانی، اجرا و نظارت بر سند حقوق کودک به دانشگاه علوم پزشکی محول شد در همین راستا آمار کودکان آسیب دیده در ۶ ماهه اول ۹۶ به عنوان آمار پایش به زودی ارائه میشود. بخشی از طرح تحول نظام سلامت نیز مرتبط با کودکان کار و خیابانی است که هم اکنون قابل انجام است، قبل از سال ۹۵ این اقدامات در پایگاههای مراکز محروم و حاشیه انجام نمیشد.
وی افزود: ۹۹,۶ دهم درصد از کودکان کار و خیابانی که به مراکز و پایگاه سلامت مراجعه کردهاند ثبت اطلاعات و تحت پوشش خدمات کودکان قرار گرفتهاند که بانک اطلاعاتی خوبی محسوب میشود، در دانشگاه علوم پزشکی اراک گروه کودکان به عنوان پایلوت برنامههای حوزه کودک تشکیل شده است که متأسفانه این ظرفیت در استان مغفول مانده، برای برنامه ریزی طرحها وقتی دنبال اطلاعات و آمار از دستگاههای استان هستیم هیچ دستگاهی با ما همکاری نمیکند به عنوان مثال وقتی درباره مرگ کودک در اثر متادون و قرصهای روانگردان دنبال اطلاعات هستیم دستگاههای متولی از ارائه آمار اجتناب میکنند.
نماینده واحد بهداشت خانواده معاونت بهداشتی علوم پزشکی اراک ادامه داد: شاخص مرگ کودکان یکی از شاخص های پایش علوم پزشکی است چون دانشگاه علوم پزشکی موظف است آمار کودکان فوت شده و دلیل فوت را به وزیر بهداشت و درمان گزارش دهد.
به گزارش ایکنا؛ حمید سپهریراد، نماینده شبکه اجتماعی و اعتیاد در شورای مرکزی خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی نیز گفت: بحث توانمند سازی افراد آسیب دیده اجتماعی، هنوز به درستی محقق نشده است و متأسفانه در اکثر مواقع فقط به کمک نقدی اکتفا میشود تنها نهادی که بدون حاشیه و انتظار، در حوزه کودکان کار و خیابانی فعالیت میکند سازمانهای مردم نهاد است.
قوانین حمایتی کودکان همچنان خاک میخورد
سپهریراد تاکید کرد: برای رفع معضل کودک کار باید نواقص قانونی این حوزه برطرف شود به عنوان مثال قوانین حمایتی کودک که سالهاست در مجلس در حال خاک خوردن است باید مجدداً در مجلس مطرح و خلأهای آن برطرف شود، مهمترین عاملی که باعث شده شاهد کاهش آمار کودکان کار و خیابانی طبق برنامه ششم توسعه نباشیم پاسکاری و شانه خالی کردن دستگاههای متولی است تا زمانی که این عیب برطرف نشود با صرف اعتبارات، طرحهای جمع آوری و... این معضل برطرف نخواهد شد.
گفتنی است در این جلسه نماینده آموزشوپرورش استان حضور نداشت و به عنوان یکی از مصوبات مقرر شد که نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری و... چنانچه در سطح شهر شاهد استفاده ابزاری زنان متکدی از کودکان بودند با آنان برخورد قانونی انجام دهند.
کد خبر: 273366
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۶ - ۰۹:۱۲
- چاپ
سالهاست که اجرای ابلاغیه ساماندهی کودکان کار و خیابانی روی زمین مانده؛ ابلاغیهای که به گفته کارشناسان باید خودش را با قوانین امروزی سازگار کند، کم کاری چندین ساله دستگاههای متولی، سیاهی شهر اراک با کثرت کودکان کار از جمله مباحثی بود که در اولین جلسه ستاد ساماندهی کودکان کار و خیابانی مطرح شد.