اشاره:
قصه گویی هنری است چند بعدی و که ظرافت ها و سختی های خودش را دارد اما دامنه ی گسترش این هنر وقتی به مخاطبین دارای نیازهای ویژه می رسد سختی ها و زیبایی هایش دوچندان می شود چرا که در این حوزه قصه گو باید از دست و دل و زبان بدن و زبانش نهایت استفاده را ببرد بنابراین تمرین و تجربه و تبحر بیشتری می طلبد که بتوانی قصه ای را برای کودک ناشنوا یا نابینا و یا کودکان متابولیک و بیماران خاص بگویی .در این گستره گاهی با کودکی روبه رو هستی که تنها از حرکات قصه گو لذت می برد و تو به عنوان قصه گو تعهد و مسئولیت بیشتری احساس می کنی و اینجاست که اهمیت قصه گویان مخاطب فراگیر خود را نشان می دهد .دیدن و شنیدن قصه گویی زهرا مراد پور در بخش فراگیر جشنواره قصه گویی استان ایلام ما را برآن داشت تا گفتگویی کوتاه با این کارشناس کودکان فراگیر داشته باشیم که بتوانیم با ظرافت های این نوع قصه گویی بیشتر آشنا شویم .
محمد رضا رستم پور
✔️چند سال است برای فراگیران قصه گویی می کنید؟
حدود ۲۶ سال است که با بچه های با نیازهای ویژە کار میکنم
ماهیت کار ما بە گونەایست کە بدون قصە و شعر و نمایش نمی توانیم با این کودکان ارتباط برقرار کردە یا مفهومی را آموزش دهیم بنابراین سابقە قصه گویی من برمیگردد بە تعداد سنواتی کە با این کودکان کار کردەام.
✔️ تجربه قصه گفتن برای کسی که نمی تواند بشنود یا کسی که نمی توانند ببیند چگونه است؟
تجربه ی قصه گفتن برای کسی که نمی تواند بشنود یا کسی که نمی توانند ببیند یک تجربه تازه و کاملاً متفاوت است
.برای کسی که نمی تواند بشنود باید از زبان اشاره و لب خوانی استفاده کنید تا بتواند اشارات شما را دریافت کرده و لب خوانی کند. بدون شک میمیک صورت و حرکات بدن نقش اساسی در تفهیم قصه به فرد ناشنوا دارد.
برای یک کودک نابینا کیفیت صدای قصه گو اهمیت ویژەای دارد. لحن یا پروسودی، ارتفاع و زیر و بمی صدا و جنس و لطافت صدا می تواند در انتقال حس قصه گو به او بسیار موثر باشد
✔️ برای کسانی که دارای نیازهای ویژه هستند مثلاً بیماری های متابولیک دارند و یا تنها از حرکت دست شما لذت می‌برند تا به حال قصه گفته‌اید؟
بله برای این دسته از کودکان هم قصه گفته‌ام اتفاقاً این کودکان با تمرکز بالایی به قصەگو و حرکات او توجه می کنند
شمار زیادی از کودکان با نیازهای ویژه متاسفانه به بیماری‌های متابولیک گرفتار هستند بنابراین بخش زیادی از انرژی مربیان و قصه گویان باید به این کودکان اختصاص داده شود
✔️چه کنیم که تعداد قصه‌گویانی مانند شما را بیشتر گسترش دهیم و بیشتر داشته باشیم؟
برگزار کردن کارگاه های آموزشی و معرفی این رشته به علاقه‌مندان و همینطور برگزاری جشنواره ها می تواند نقش موثری در این خصوص داشته باشد
حتی اختصاص یک کمیته مستقل به قصه گویان فراگیر می‌تواند نقش موثری در افزایش تعداد قصه‌گویان این حوزە داشته باشد( البته این فقط یک پیشنهاد است)
✔️تا به حال چند قصه برای فراگیران کار کرده‌اید؟
چون از سال ۷۱ با کودکان با نیازهای ویژه سر و کار دارم لذا تعداد قصه هایی که برای این دسته کار کردەام را بخاطر نمی آورم
اصولاً کار با این بچه‌ها همانطور کە قبلا عرض کردم بدون استفاده از قصه و یا نمایش، بی نتیجه است.
✔️بیشتر روی چه گروه سنی از فراگیران متمرکز می‌شوید؟
محدودەی سنی که من کار می کنم از سنین پیش دبستان تا پایان دبستان است یعنی از حدود چهار سالگی تا ۱۱ سالگی
✔️قصه ها را از چه منابعی می گیرید؟
با توجه به مدت زمان محدود تمرکز کودکان با نیازهای ویژه تلاش من همواره این است که داستان های بسیار کوتاه انتخاب کنم زیرا ظرفیت حافظه این کودکان هم به آنها یاری نمی دهد که قصه‌های مثلاً یک یا دو صفحه ای را برای آنها تعریف کنیم لذا قصه هرچه کوتاه تر باشد دریافت آن از طرف کودکان ساده تر بوده و بازخورد آنها نیز مناسب تر است بنابراین قصه ها را معمولاً خودم می نویسم. برای بچه های سنین بالاتر از نوشتەهای نویسنده های معتبر کشورمان استفاده می کنم، کتابهای انتشارات کانون پرورش فکری یکی از منابع معتبر من برای قصه گویی است
✔️آیا کسانی هستند که قصه گویی برای کودکان و نوجوانان فراگیر را آموزش دهند؟
متاسفانه نه، حداقل در استان ایلام چنین افرادی نداریم شاید در پایتخت و استان‌های بزرگ کشورمان چنین افرادی یافت شوند دقیقا اطلاع ندارم
✔️در ایلام وضعیت قصه‌گویی برای فراگیران را چگونه می بینید؟
واقعیت این است که فراگیران از قصه گویی بسیار استقبال می کنند شما باید در جلسات قصه گویی برای این عزیزان باشید و اشتیاق آنها را بە دیدن و شنیدن قصه از نزدیک لمس کنید ای کاش تعداد قصه‌گویان فراگیر ما بیشتر می بودند زیرا قصه گویی یکی از ابزارهای مهم برای تسهیل آموزش و نیز ارتباط بهتر مربی با دانش آموز فراگیر است.
✔️امسال شما در جشنواره قصه گویی استان ایلام در بخش فراگیر برگزیده شدید. از این تجربه بگویید؟
ماهیت شرکت در جشنواره برای من یک تجربه بسیار خوشایند بود. با انگیزه بسیار قوی در جشنواره شرکت کردم وسایل مورد نیاز برای قصه را ساختم تا فراگیران با تحریک بصری مناسبتری با قصە روبەرو شوند. استفادە از زبان اشارە و لبخوانی و زمان کوتاە قصه( با توجه به محدودیت تمرکز فراگیران) برای من لذتی توصیف ناپذیر به همراە داشت.
✔️سپاس از وقتی که برای این گفت و گو گذاشتید
من هم از شما به خاطر این گفت‌وگو و فرصتی کە بمن دادید سپاسگزارم و برایتان آرزوی موفقیت و شادکامی دارم.