به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران، هفته پژوهش از تاریخ ۱۶ تا ۲۵ آذر در مراکز کانون برگزار شد. ویژه برنامه «هفته پژوهش» در استان با هدف خوب دیدن (مشاهده‌گری)، ایجاد پرسش و تقویت پرسشگری در میان اعضای کودک و نوجوان با طراحی و اجرای فعالیت های فرهنگی، هنری، ادبی برای سه گروه مخاطب به اجرا در آمد. این طرح در مراکز ۳، ۱۱، ۲۰، ۳۰، ۴۱، ۴۳، پردیس، دماوند اجرایی شد.
طرح بازی پژوهش به عنوان هسته مرکزی فعالیت ها با محوریت پرسشگری، با اجرای کارگاه های فرهنگی، هنری و ادبی برای مدارس در شیفت صبح و مراکز همجوار در شیفت عصر، شور و شوق دانستن را در کودکان و نوجوانان تقویت کرد.
مرکز فرهنگی هنری شماره ۳: کلاه تفکر
ویژه برنامه هفته پژوهش در مرکز ۳ در بخش فرهنگی با اجرای طرح شش کلاه تفکر با عنوان «بذار فکر کنم» و «از خودت بپرس» در قالب بازی ماز و «نمیدونی از خودت بپرس» در قالب بازی و جستجو در دایره المعارف های کودک و نوجوان برای رسیدن به ندانسته ها برگزار شد. اجرای کارگاههای هنری (نقاشی و نمایش خلاق) با موضوع «به اطراف مان خوب دقت کنیم» و کارگاه ادبی با موضوع شخصیت شناسی در دنیای پیرامون از فعالیت های ارائه شده در این مرکز بود. این مرکز میزبان ۵ مدرسه و اعضای خوب مرکز ۱۰ بود.
مرکز فرهنگی هنری شماره ۲۰: کارگاههای پژوهشی با عنوان «دایره حواس»
کودکان و نوجوانان دراین کارگاه پس از گروه بندی و انتخاب سرگروه‌ها با استفاده از چرخش فلش که روی دایره حواس قرار داشت، به صورت تصادفی یک حس را برای پژوهش انتخاب کرده و از طریق جعبه های حواس به مشاهده آن می پرداختند سپس فرم های پژوهشی را پاسخ داده و با استفاده از کلمات سوالی به پرسشگری درباره حسی که تجربه کرده‌اند می پرداختند و برای پاسخ به سوالاتشان به منابع رجوع کردند.
فعالیت پژوهشی به کارگاههای هنری، ادبی و فرهنگی رفتند و با به کارگیری دیگر حواس خود اثری را با توجه به تکنیک آن کارگاه اجرا می‌کردند و با تجربه، حواس خود را به چالش کشیده و در پایان به خلق اثر پرداختند.
مرکزفرهنگی هنری شماره ۲۰ میزبان ۵ مدرسه در پایه چهارم و پنجم (دختر و پسر) و اعضای فعال مراکز۵، ۷، ۱۷، ۲۸، ۳۳، ۳۵ بود و با اجرای بازی پژوهش، لحظات شاد و پرباری را در ذهن آنها ثبت کرد.
مرکز فرهنگی هنری دماوند: عنوان بازی پژوهشی «هرم کاوش»
بازی پژوهشی «هرم کاوش» در هفت مرحله طراحی شده بود که در هر مرحله برای رسیدن به مرحله‌های بالاتر، دارای راهنما است، اعضا همراه با بازی، موضوع پژوهشی را مطرح کردند. ایجاد سوال و حدس زدن در مورد پاسخ های احتمالی گام بعدی در این بازی بود. سپس کودکان و نوجوانان در جهت دستیابی به درستی یا نادرستی پاسخ ها به جمع آوری اطلاعات، ازطریق دوسبد قرمز و آبی با کمک کلمات کلیدی و سوالی پرداختند.
این شیوه به آنها کمک می کرد تا استفاده درست از دایره‌المعارف را بیاموزند سپس وارد کارگاه آزمایش و تجربه «کارگاه سفال، نقاشی، کلاژ» شده و نتیجه تحقیق را بصورت علمی در این کارگاه‌ها تجربه می‌کردند و سپس با استفاده از کتاب «آفتاب‌پرست عجیب» باهدف هدایت ذهن اعضا به سمت موضوع علمی «استتار حیوانات»، تکنیک قصه گویی را به کار می گرفتند.
مرکز فرهنگی هنری شماره ۴۱: بازی پژوهش «چتری برای پرواز»
اعضا با بستن چشم های خود ابتدا خود را در بالای کانون، سپس پارک، خیابان، شهر، کشور، قاره، کره زمین، منظومه شمسی، تصور کردند.
سپس با دقت بر جزئیات به سوالاتی رسیدند و برای یافتن پاسخ آنها با یکدیگر به گفتگو پرداختند مربی با در معرفی منابع به آنان کمک کرد، تا جواب پرسش های خود در مورد منظومه شمسی و موقعیت های مختلف را پیدا کنند، در آخر کار پژوهشی خود را به چترهای کاغذی رنگی که به صورت اوریگامی تهیه شده بود، نصب کردند و با خود به عنوان رهآورد کارگاه پژوهشی به خانه بردند.
و این فعالیت با یک پیام پژوهشی که به صورت پازل تهیه شده بود، کامل شد.
این مرکز میزبان ۴ مدرسه در پایه های چهارم، پنجم و همچنین میزبان مرکز ۳۷ بود.
مرکز فرهنگی هنری پردیس: «می پرسم، می‌کاوم، می خوانم تا بدانم»
کارگاه بازی پژوهش در مرکز پردیس در ۶ مرحله کودکان و نوجوانان را با روند پژوهش آشنا کرد:
۱. روز ۲۵ آذر با «روز پژوهش» آشنا شدند و در ادامه به فعالیت تحقیق و پژوهش در کانون پرداختند.
۲. قصه «رازآبگیر» با هدف ایجاد کنجکاوی و طرح سوال در ذهن اعضا قصه گویی شد و با انجام آزمایش شکست نور و جستجوی علت آن در کارگاه به هدف خود نزدیک شدند.
۳. در مرحله دیگری از روند پژوهش اعضا با چیدن جورچین تلاش کردند تا به تقویت تفکر بپردازند.
۴. لمس اشیا با چشمان بسته و بیان حدس و گمان خود از دیگر بخش های کارگاه بود، اعضاسعی داشتند با شی لمس شده را نقاشی می کردند و گفتگو و مشورت اعضای گروه به یک نتیجه واحد نسبت به شئ ای که لمس کردند برسند مراحل نهایی دیدن شئ مورد نظر و مقایسه آن با حدس و گمان خود بود.
۵. کارگاه آشنایی با دانشنامه‌ها و دایره المعارف‌ها از دیگر بخش های این ویژه برنامه بود.
۶. در پایان کارگاه تقویت پرسش گری با استفاده از جعبه ی کلمات درهم و جعبه ی کلمات پرسشی برای رسیدن به سوال مناسب برای تحقیق برگزار شد.
مرکز فرهنگی هنری شماره۴۳: سه بازی
در کارگاه پژوهش مرکز ۴۳ سه نوع بازی با توجه به گروه‌های سنی مختلف طراحی شده بود.
۱. بازی شهرشناسی
روی وجوه مختلف یک تاس کلمات سوالی نوشته شده بود و یک دایره بزرگ که شهرهای مختلف بر اساس شمال، جنوب، شرق و غرب قرار روی آن داشت. تاس روی هر یک از قرار می گرفت، و اعضا باید به سوالی در مورد آن شهر و یا مکان‌های دید یا سوغاتی یا هر چیز دیگر مربوط به آن را مطرح می کردند.
۲. بازی با کلمات
روی تعدادی مکعب کلمات به صورت درهم نوشته شده بود و اعضا با استفاده از آن کلمات یک جمله می‌ساختند و در ادامه با استفاده از همان تاس سوال یه جمله‌ای سوالی مرتبط با آن می نوشتند.
۳. بازی با حروف
بازی با حروف برای گروه سنی «ب، ج» طراحی شده بود. که ابتدا چندین حروف متفاوت بر روی توپ های کوچکی نوشته شد بچه ها دو گروه تقسیم شدند و هر گروه یک کلمه با حروف روی توپ می نوشتند و در ادامه با استفاده از همان کلمات، یک سوال ساده می نوشتند.
مرکز فرهنگی هنری شماره ۳۰: آسیاب پرسشگر
در ویژه برنامه مرکز کارگاه های؛ قصه گویی، نقاشی و پژوهش برگزار شد. در روند این برنامه اعضا با مراحل پژوهش آشنا شده و تواتستند پژوهش کتابخانه‌ای را تجربه کنند. کارگاههای ادبی، نقاشی، قصه‌گویی در جهت نهادینه شدن پرسشگری به کمک «آسیاب پرسشگر» آمد و توانست لحظات جذاب آموزشی را پدید آورد.
مرکزفرهنگی هنری شماره۳۰ میزبان اعضای مراکز ۱۸، لواسان و پردیس بود و همچنین دانش‌آموزان پایه سوم و چهارم از ۵ مدرسه، از این ویژه برنامه بازدید کردند.
مرکز فرهنگی هنری شماره ۱۱: «چراهای من»
ویژه برنامه هفته پژوهش مرکز فراگیر ۱۱ با عنوان «چراهای من» در دو بخش کارگاهی و بازی پژوهش برای بچه های مدرسه، اعضای مرکز و مراکز همجوار اجرا شد.
این برنامه‌ها با هدف تقویت مهارت‌های جستجوگری و همچنین ارائه مراحل پژوهش به روش‌های ساده و قابل درک برای همه گروه‌های سنی در قالب بازی و فعالیت‌های کتابخانه بود.
و در قالب کارگاه‌هایی شامل: کارگاههای هنری «سفال و نقاشی»، کارگاه ادبی و کارگاه بازی، پژوهش برگزار شد.
در بخش کارگاههای هنری توجه بچه‌ها به مهارت‌های خوب دیدن و خوب شنیدن جلب شد و با گردش در فضای اطراف به تمرین عملی این مهارت‌ها پرداختند و در مرحله بعد آنچه دیده بودند را ساختند(کارگاه سفال)، کشیدند (کارگاه نقاشی) و نوشتند (کارگاه ادبی).
بعد از اجرای این کارگاه‌ها وارد بازی، پژوهش شدند در دو گروه با انداختن مکعب ابتدا وارد یک ماز(لِی لِی) ساده و رنگی که شبیه یک مسیر بود، شدند و سپس موضوع خود را به صورت تصادفی انتخاب کردند.
هر گروه برای گروه دیگر سوالاتی را که از قبل آماده شده بود انتخاب می‌کرد و در فرم هایی که دریافت کرده بود ابتدا حدس(فرضیه) خود را درباره جواب سوالات، می نوشت و بعد از جستجو در منابعی که از قبل آماده شده بود، جواب درست سوال را پیدا و فرم خود را تکمیل می‌کرد.
همینطور که برخی از اعضای گروه در حال یافتن جواب سوال بودند، بقیه گروه بازی پازلی دریافت کردند که با چیدن آن به موضوع کاملا مرتبط بود.
در نهایت با کامل کردن فرم پژوهش و پازل هر دوگروه کار خود را کامل کرده و گام‌های پژوهش را با بازی و هیجان و رقابت تجربه کردند و در آخر یک جایزه کوچک برای کتابخانه کلاس‌شان دریافت کردند.
مراکز شماره ۱۴، ۲۴، ۴۳ و اندیشه نیز در مراکز خود ویژه برنامه هایی را به مناسبت هفته پژوهش برگزار کردند.
مراکز مجری طرح پژوهش در روز پنج شنبه ۲۱ آذر نیز میزبان اعضای مراکز خود بودند.
از دیگر بخش های پیش‌بینی شده از سوی واحد آموزش و پژوهش کانون استان تهران بازدید از «موزه عروسک‌های ملل» با هدف آشنایی با عروسک‌های ملل مختلف و کاربرد آن، آشنایی با فرهنگ ملل و آشنایی و تمرین مهارت حل مساله و شناخت مفاهیم، بود، اعضای مراکز ۱۱، ۴۱، ۲۰، ۳۰ از موزه بازدید کردند.
هفته پژوهش در استان با همراهی مربی مسئولان و مربیان فرهنگی مراکز مجری طرح، مربیان ادبی، هنری بوده که تجمیع واحدهای فرهنگی، هنری، ادبی باعث درخشش و پویایی بیش از پیش فعالیت پژوهش شد.
مرتضی نظری مدیر کل کانون استان تهران در روز سه شنبه ۱۹ آذر به همراه کارشناسان واحد آموزش و پژوهش از مرکز ۴۱ بازدید داشتند.
همچنین معاون فرهنگی و کارشناسان واحدهای فرهنگی، هنری، ادبی در روز ۱۷ آذر از مرکز ۴۳ بازدید کردند و بازی، پژوهش مرکز را از نزدیک مشاهده کردند.