کانون می‌تواند با بهره‌مندی از کارشناسان هنری در راستای تقویت تئاتر کودک، گام اساسی بردارد

اصغر زیبایی‌نژاد، داور هجدهمین جشنواره هنرهای نمایشی کانون فارس است. با او درباره تئاتر و هنرهای نمایشی به گفتگو نشستیم. او از کانون و از کودک ونوجوان و هنرهای نمایشی در شیراز گفت. بخش‌هایی از صحبت‌های زیبایی‌نژاد را در ادامه می‌خوانید:

کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان از گذشته تا به‌حال جایگاه و محبوبیت ویژه‌ای را در بین کودکان ونوجوانان و خانواده‌هایشان داشته و دارد. ما و هم‌نسلانمان در کانون با ادبیات، شعر، فیلم و هنر نمایش آشنا شده‌ایم. بزرگان سینما برای کانون فیلم ساخته‌اند. با توجه به اعتبار کانون این مرکز می‌تواند نقش مؤثری در رشد و توسعه هنر نمایش داشته باشد.  

به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان فارس، به عقیده‌ی زیبایی‌نژاد، سالیان درازی است تئاتر وارد مدارس شده است و هر ساله جشنواره تئاتر دانش‌آموزی به صورت ناحیه‌ای، استانی و کشوری برگزار می‌شود اما کارکرد ویترینی دارد و با کمال تاسف باید گفت جشنواره تئاتر دانش‌آموزی در آموزش و رشد همه جانبه کودک مؤثر نیست.

عضو شورای سیاست‌گذاری تئاتر استان در ادامه گفت: بدون‌شک تئاتر و نمایش یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای کودک است؛ چرا که بازی یک نیاز است و نمایش، یک بازی جذاب و دوست‌داشتنی برای کودکی است که قبل از شروع مدرسه نقش‌های مختلف را تجربه کرده‌است. پس او در خود بازیگری را دارد. کودک از طریق بازی لذت می‌برد و تجربه کسب می‌کند.

به عقیده او، تئاتر و ورزش به همراه موسیقی می‌تواند ابعاد مختلف شخصیت کودک را رشد دهد و می بایست درسی به نام تئاتر در مدارس شکل گیرد.

داور هجدهمین جشنواره هنرهای نمایشی کانون فارس افزود: تئاتر و نمایش می‌تواند در رشد هرچه بیشتر ارتباط کودک با خود و دیگران، اعتماد به نفس، بازی و لذت، رشد احساسی، پیش‌بینی اتفاقات و حوادث، روحیه نقدپذیری، درک اجتماعی، بازی قانون‌مند و مسئولیت‌پذیری تأثیر به‌سزایی داشته باشد. در این راه همکاری و هم‌یاری آموزش و پرورش و کانون می‌تواند تئاتر مدارس را از شکل ویترینی به شکل کاربردی تبدیل کند.

زیبایی‌نژاد تئاتر کودک و نوجوان را به دو بخش تقسیم کرد: بخش اجرا که کودک می‌تواند در آن نقش فعال و مجری داشته باشد و بخش تماشا که در این بخش کودک به نقد و تحلیل اثر می‌پردازد. او اضافه کرد: تئاتر کودک و نوجوان وسیله‌ای برای رشد همه جانبه کودک است. تئاتر یک کار گروهی است. نیازمند مشارکت و همراهی و همکاری است. هنر تئاتر تمامی استعدادهای هنری را بارور می‌کند چون تئاتر را مادر همه هنرها می‌دانند. تمامی هنرها دست در دست هم می‌دهند تا یک تئاتر شکل بگیرد. به گفته زیبایی‌نژاد یکی از جنبه‌های تئاتر سرگرمی است نه تمامیت آن.  

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نقش سازنده کانون در بخش هنرهای نمایشی گفت:  کانون می‌تواند به صورت تخصصی وارد عمل شود و با بهره‌مندی از کارشناسان هنری در راستای تقویت تئاتر کودک گام اساسی بردارد. متاسفانه بسیار کم شاهد تئاتر کودک و نوجوانیم. بیشتر تئاترها ناکارآمد و بدآموز است. فاقد جذابیت برای کودک است و تنها با موسیقی‌های هیجانی و شاد می‌خواهند تماشاگر را شاد کنند و معمولا بار آموزشی ندارند. لذا کودک قبل و بعد دیدن این آثار تفاوت خاصی در آنچه دیده و آموخته احساس نمی‌کند.

باید بپذیریم مخاطب تئاتر کودک و نوجوان با مخاطب بزرگ‌سال متفاوت است. با توجه به اینکه طراحی و ساخت عروسک، لباس، گریم، طراحی صحنه و امکانات اجرایی هزینه زیادی به گروه تحمیل می‌کند، پس گروه‌های حرفه‌ای کتر به این حوزه توجه ویژه دارند.  

در سالیان نه چندان دور با همت مرحوم استاد نعمت‌الله لاریان، کلاس‌هایی در حوزه ساخت عروسک و عروسک‌گردانی با حضور استادانی چون محمد اعلمی از تهران در شیراز شکل گرفت. تا قبل از این، عروسک‌سازان ما به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسیدند. در این راه هم کانون می‌تواند برای مربیان خود کلاس‌هایی در زمینه ساخت عروسک برگزار کند. آنان هم برای هنرجویان خود کلاس‌های مشابه‌ای را برگزار و به همین طریق مشکل عروسک‌سازی را برطرف کنند.  

این مدرس بازیگری در ادامه گفت: تئاتر کودک و نوجوان مظلوم واقع شده است. در این سالیان تئاتر بزرگ‌سال هیچ گونه کمکی به رشد این تئاتر نکرده است؛ مدرس این هنر می بایست خلاق، پر نشاط، پرانرژی، طراح بازی باشد و شناخت خوبی از روان‌شناسی کودک، هدف و نیاز کودک داشته باشد. کارگاه‌های یک روزه برای کودکان و نوجوانان به جایی نمی‌رسد. پیشنهاد می‌کنم کلاس‌های بلندمدت آموزشی برگزار شود تا به نتیجه مطلوب برسیم. در کارگاه‌ها مطالب به صورت موجز و فشرده گفته می‌شود و بیشتر مناسب افرادی است که بازیگرند و مطلب را در کارگاه مرور می‌کنند تا به رشد بیشتر برسند. هر جشنواره برای خود اهدافی را در نظر می‌گیرد. باید دید ضرورت برگزاری جشنواره تئاتر کودک و نوجوان چیست  و چه ضرورت های دیگری را می‌تواند پوشش دهد.

جشنواره هم به‌تنهایی باعث رشد تئاتر نخواهد شد. شاید بهتر باشد جشنواره‌ها را به عنوان یک فستیوال ببینیم شاهد تلاش دیگران باشیم تا ببینیم از چه روش‌هایی می‌توان با کودکان سخن گفت. ایجاد کارگاه‌های آموزشی، تهیه کتابخانه تخصصی تئاتر کودک و نوجوان، ایجاد بانگ نمایشنامه، تشکیل انجمن‌های تخصصی بازیگری به رشد تئاتر کمک می‌کند.

داور جشنواره‌های تئاتر در بخش دیگری از سخنانش گفت: موازی‌کاری مشکل اصلی جامعه ما است. واقعا متولی تئاتر کیست؟ اداره ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، کانون پرورش فکری، آموزش و پرورش و ... واقعیت این است که تنها با هماهنگی و همکاری نهادها و جمع شدن منابع مالی می‌شود به نتیجه رسید.

زیبایی‌نژاد اجرای عموم را پل ارتباطی مناسبی برای هنرمندان کانون با جامعه دانست. او گفت: هنرمندان باید توان‌مندی خود را به نمایش بگذارند؛ هنر تئاتر بدون مخاطب بی‌معناست. وقتی به حیات خود ادامه خواهد داد که به اجرا در حضور تماشاگر برسد.

نقد نیز باعث رشد هنرمند می‌شود. وقتی که هنرمند با نقد روبرو می‌شود به نقایص کار خود پی می برد و درک می‌کند که چقدر توانسته با مخاطب ارتباط برقرار کند.

شاید بهتر باشد به جای آموزش به کودکان و نوجوانان به تربیت مربی تئاتر کودک و نوجوان بپردازیم؛ مربیانی که خود رهبر یک گروه هستند. کارگردانانی که علم آموزش دارند. آنان بهتر می‌توانند با بازی‌های گروهی به رشد بازیگرانشان کمک کنند.

هنرتئاتر، دقت، زیبایی‌شناسی و عواطف را فعال می‌کند و بسیاری از ویژگی‌های بلوغ، مثل احساسات و غرایز و مکانیسم‌های دفاعی را سامان می‌دهد. تئاتر، هنر مشارکت است. تبادل‌نظر، تفکر جمعی  و پرورش فکر و اعتماد به نفس در تئاتر نهفته و هر کس می‌تواند ایده خود را آزادانه ارائه دهد و در آفرینش مشارکت کند که تمرینی بس سترگ برای زندگی شغلی و خانوادگی آن‌هاست.

به گفته زیبایی‌نژاد، تئاتر هر نوع استعدادی را برمی‌انگیزد چون در برگیرنده اشکال متنوعی از هنرهاست.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 4 =