نقش «عروسک» به عنوان نمادی مهم در آیین‌ها و مراسم مردم ایران‌زمین

ششمین نشست تخصصی انجمن هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سیستان و بلوچستان با موضوع مروری بر تاریخ نمایش عروسکی در ایران و نقش عروسک در آیین‌ها و مراسم گوناگون ایران برگزار شد

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کانون سیستان و بلوچستان، ششمین نشست تخصصی انجمن هنرهای نمایشی کانون استان برگزار شد.

کارشناس این نشست سخنانش را با معرفی کتاب تالیفی خود با عنوان «فرهنگ عروسک‌ها و نمایش عروسکی آیینی و سنتی ایران» آغاز و آن را کتابی درباره‌ی نمایش‌های آیینی سنتی، نمایش‌های سنتی، پیکرک‌های نمادین، عروسک‌بازیچه‌های اقوام، اصطلاحات و نمایشگران خواند.

پوپک عظیم‌پور در ادامه عروسک‌های سنتی ایران را، به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم در خدمت مردم در طول تاریخ دانست که هرگاه گرفتاری و تنگنایی وجود داشته با اجرای نقش در آیین‌ها و نمایش‌واره‌ها برای رفع آنها به کار گرفته می‌شده است.

وی سپس با معرفی تعدادی از عروسک‌ها در مناطق مختلف ایران و اهمیت آن در فرهنگ همان منطقه‌ها، شیوه‌های اجرای هر قوم را برگرفته از فرهنگ بومی و محلی آنان دانست که بداهه بودن و داشتن یک خط داستانی مشخص از ویژگی‌های مشترک همه‌ی آنها بوده است.

عظیم‌پور هم‌چنین با اشاره به جنس و پوشش عروسک‌ها که از چوب و پارچه بوده، در مورد شخصیت‌های عروسکی و کارکردهای مشخص و فلسفه‌ی وجودی هر عروسک سخن گفت که در این بخش از سخنان خود با ذکر مثالی از «مبارک»، در معرفی آن گفت: مبارک قهرمان سیه‌چرده‌ای است که سیاهی صورتش نشانه‌ی تعلق او به دنیای مردگان و مرگ‌آگاه بودن اوست و لباس قرمزش نشان از حضور در دنیای زندگان و گرمای زندگی دارد.

این پژوهشگر در پایان سخنان خود با نام بردن از استادان به نام این هنر و ذکر این جمله که: در دنیای عروسک‌ها غیر ممکن وجود ندارد، به ایفای نقش مهم آنان در کارکردهای سیاسی، اجتماعی، آیین‌ها و بازی‌ها اشاره کرد و افزود: این سازه‌های شگفت در درمان بیماری‌ها نیز به کمک روان‌درمانگرها آمده‌اند و در رشد بچه‌ها و شخصیت‌شان تاثیر مستقیمی دارند.

گفتنی است پیش از سخنان عظیم‌پور، مهتاب سارونی کارشناس مسئول فرهنگی، هنری و ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مروری بر پیشینه‌ی این هنر در جهان داشت و در ادامه با اشاره به شکوه این هنر در ایران پیش از اسلام و پس از آن، شکل‌های گوناگون آن چون نقالی، قوالی، پرده‌خوانی، شمایل گردانی، شبیه خوانی و... را برشمرد.

قابل ذکر است پوپک عظیم‌پور تبریزی، نویسنده، پژوهشگر، مدرس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در دپارتمان تیاتر و مدیر گروه رشته‌ی تیاتر عروسکی است که علاوه بر تالیف دو کتاب «فرهنگ عروسک‌ها و نمایش عروسکی آیینی و سنتی ایران» و «تکه و تکه چی» و ترجمه‌ی کتاب‌هایی در زمینه‌ی تخصصی خود، مقاله‌های گوناگونی در مورد این هنر نگاشته است.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 1 =