وبینار تخصصی قصه گویی با حضور مربیان کانون کردستان

دیروز مربیان کانون استان کردستان در وبینار تخصصی با موضوع انتخاب قصه که با حضور سمیه آورند در فضای اسکای روم برگزار گردید شرکت کردند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون استان کردستان، در این گارکاه یک ساعته آورند نویسنده و پژوهشگر کودک و نوجوان در سخنانی گفت: قصه گویی قدیمی ترین شکل ادبیات است و مقوله ادبیات هم جنبه تعلیم و تربیت و هم جنبه سرگرمی دارد و  قصه گو نه تنها به آموزش و تعلیم و تربیت مخاطب می پردازد بلکه با بیان قصه ها او را سرگرم می سازد ، از این رو نخستین نکته‌ای که قصه‌گو باید به آن توجه کند، انتخاب قصه مناسب است . انتخاب کردن قصه توسط قصه‌گو به متغیرهای زیادی بستگی دارد که ماهیت آنها بیشتر ذهنی می باشد.

سمیه آورند افزود: یکی از عوامل موثر در انتخاب قصه شرایط و امکاناتی است که قصه گو را دربرگرفته است و لازم است قصه گو با عنایت به وضع موجود به انتخاب قصه بپردازد و بر اساس ارزشهای مورد انتظار در قصه ، باید صفاتی را برای قصه ی خودش مد نظر قرار دهد. یکی از این صفات  دقت در تازگی داشتن و نو بودن قصه است .جذابیت و کشش ، عنصرلاینفک و جدا نشدنی قصه هاست، اما اگر قصه نو نباشد و پایان آن برای همه پیدا باشد ، قصه گویی یک عامل موثر خود را از دست می دهد و قصه گو مجبور است خلاء آن را با تلاش مضاعف در اجرا و دیگر عوامل جبران کند ، زیرا اگر مخاطب قصه کودک باشد به سرعت داستان را حدس می زند و دیگر قصه گویی جذابیتی برای او ندارد. یکی دیگر از صفات لازم برای انتخاب قصه توجه به قابلیت روایی بودن آن است . قصه با قابلیت روایی یعنی قصه های مناسب برای نقل ، که اینگونه قصه ها بر پایه روایت بنا شده اند و کنش محور هستند . در این قصه ها قصه گو با هیچ محدودیتی روبرو نیست و می تواند هر صحنه را تا هر اندازه حوصله شنونده اش بپذیرد ، توصیف کند . قصه هایی که خصیصه روایی بودن دارند متعلق به زمان گذشته اند و اغلب با یکی بود یکی نبود شروع می شوند و مخاطب به محض شنیدن آن از زمان حال کنده می شود و به زمانهای دور سفر می کند .

آورند همچنین خاطر نشان ساخت: دو خصیصه مهم دیگر برای قصه در نظر داشتن قابلیت های توصیفی و سازگاری آن با هنجارهای اجتماعی محیط اجرا می باشد. در واقع قصه گویی هنر تصویرگری کلمات به وسیله لحن و بیان است و قصه باید زمینه و قابلیت لازم برای تصویرسازی ذهنی توسط قصه گو را دارا باشد ، زیرا هر قصه مجموعه ای از حوادث است که در صحنه های مختلف شکل می گیرد و ماجرایی را بیان می کند . گوناگونی حوادث و فراوانی صحنه ها در یک قصه باعث می شود تا از زبان تصویری قوی برخوردار گردد. از این رو قصه گو می تواند برای شناسایی زبان تصویری در یک قصه نگاه سینمایی به آن داشته باشد و از نظر بصری شباهتی بین قصه و فیلم ایجاد کند. همچنین در انتخاب قصه دقت به این که محتوای قصه با هنجارهای اجتماعی مکان قصه گویی چه نسبتی دارد ، باید طرف توجه باشد ،به عنوان مثال گاهی اوقات در میان قصه های عامیانه حوادثی رخ می دهد که ممکن است روح لطیف کودکان را بیازارد . در کل در انتخاب قصه ها ، نکته بسیار با اهمیتی وجود دارد و آن پیوند قصه با ارزشهای رفتاری حاکم بر جامعه است که باید در منظر قصه گو مورد توجه قرار گیرد.

وی در ادامه گفت: خاستگاه فرهنگی ادبی قصه یکی دیگر از نکاتی است که باید به آن توجه شود. قصه ها به دو شیوه به دست ما می رسند یا به صورت سینه به سینه و شفاهی و یا بصورت مکتوب و استفاده از منابع غنی کهن مثل کلیله و دمنه ، سیاست نامه ، تاریخ بیهقی ، اسکندر نامه و غیره .همچنین  از عوامل موثر و تعیین کننده در قصه گویی مخاطب یا شنونده قصه گویی است و حضور او در کل جریان قصه گویی جدی و قابل اعتناست ، پس در بخش انتخاب قصه نیز توجه به مخاطب ضروری است و باید به سن و سال ، علایق ، میزان حوصله و دقت ، نیازمندیهای روحی و روانی و شرکت پذیری اش در قصه توجه شود و قصه گو لازم است برای درک و دریافت سریع تر پیام قصه ی خود به میزان درک و فهم مخاطب خود توجه ویژه داشته باشد و قصه را متناسب با سطح مورد نظر انتخاب کند ، زیرا اگر قصه هم سطح مخاطب نباشد موجب بریده شدن ارتباط او با قصه می شود و قصه گو می تواند با آگاهی از سطح درک و فهم مخاطب و میزان وقت و حوصله او و مخاطب شناسی صحیح به حذف موارد اضافی در قصه و توجه به گره افکنی های به جا در قصه بپردازد و توجه خاصی به سهم پذیری مخاطب و شنونده در اجرای قصه گویی داشته باشد زیرا قصه گویی حفظ کردن قصه و بیان آن برای آن برای دیگران نیست و تعامل با خردسال و بزرگسال علاوه بر میزان استفاده ، در نوع و روش نیز متفاوت است . در تعامل با خردسالان قصه گو نوع مشارکت فیزیکی که  طراحی می کند گاهی تا حد نقش پذیری و همراهی با شخصیت در داستان پیش می رود و همراهی کلامی و دست زدن های تشویقی و یا ریتمیک در قصه هایی که جنبه موزیکال دارند رایج است و قصه گو از هر فرصتی برای به وجد آوردن و درگیر کردن آنها با قصه استفاده می کند ، اما در تعامل با بزرگسالان روش محدود است و از حد همراهی کلامی به ندرت فراتر می رود و ارتباط بیشتر از طریق چشم دوختن به مخاطب و تصدیق گرفتن از او یعنی تایید رفتار و کردار شخصیتهای مثبت قصه اعمال می شود .به علاوه طرح سوال توسط قصه گو و درخواست پاسخ از شنونده و مخاطب ، یکی دیگر از روشهای تعامل با بزرگسالان در قصه گویی است که البته برای خردسالان نیز از این روش می توان استفاده نمود که در این راستا نباید افراط و تفریط داشته باشد و قصه را به نمایش تبدیل کند.

آورند در ادامه افزود: توجه به نیازهای رفتاری مخاطب یکی از نکاتی است که بیشتر برای قصه گویانی کاربرد دارد که از قصه به عنوان ابزار تربیتی استفاده می کنند . انتخاب قصه برای مخاطبان این دسته از قصه گویان بستگی به نوع نیازی دارد که از طرف قصه گو تشخیص داده شده است . برای مثال اگر مادری در روحیه و رفتار فرزند خود عدم اعتماد به نفس را به عنوان کمبود بشناسد ، می کوشد تا با انتخاب قصه ای که روحیه خود باوری را در مخاطب تقویت می کند ، روحیه و رفتار او را درمان کند .

وی در پایان ضمن پاسخگویی به سوالات مربیان در خصوص انتخاب قصه های مناسب گفت : وقتی قصه گو یک قصه را برای قصه گویی انتخاب می کند می تواند با جواب دادن به سوالاتی نظیر من بگویم ؟ چرا بگویم ؟ برای چه کسی بگویم ؟ کجا بگویم ؟ چه زمانی بگویم ؟ چه مدت بگویم ؟  از درستی انتخابش مطمئن گردد .

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 4 =