به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی یکی از مراسم کم نظیر ایرانی مراسم اول تابستان است و تقریباً میتوان گفت: فرمهین و دهات سابق ذلف آباد تنها میراثبانان جشن تیرگاننند. جشن تیرگان از زمان های ایران باستان در روز سیزدهم تیر برگزار می شد ولی سالهاست که در ذلف آباد با گذشت زمان های طولانی و با ترکیبی از آداب و رسوم محلی و مراسم رقص و آبپاشی شکل مخصوص به خود را گرفته است و همچنان تا به امروز به اجرا درمی آید. حتی تاریخ آن به چند دلیل تغییر کرده و به روز اول فصل تابستان (۱ تیر) انتقال یافته. زیرا این روز آغاز فصل تابستان یعنی فصلی پرکار برای کشاورزان و بلندترین روز سال و همچنین شروع برداشت گندم که مهم ترین محصول کشاورزان این منطقه است می باشد. این جشن را جشن گندم هم مینامند.
دلیلی که برای ماندگار شدن این مراسم در فرمهین و اطراف آن بیان میشود قابل توجه است: مردم شهر دلف آباد(ذلف آباد کنونی و محل امامزاده احمد بن علی (ع)) که از شهر خود رانده شدند ، در اطراف شهر خود روستاهای جدیدی من جمله فرمهین را بنا کردند. پس از اسکان این گروهها در روستاهای خود با یکدیگر قراری منعقد کردند که همه ساله برای گرامی داشتن یاد شهر ویران شده خود بر مزار رفتگان که در ذلف آباد دفن بودند حاضر شوند. به این ترتیب مردم اطراف ذلف آباد هر سال اول تابستان به این محل مقدس میروند و بر ادامه راه رفتگان خود اسرار میورزند.
تاریخچه دیگری که برای مراسم اول تابستان نقل میکنند این است که در اول تابستان خسرو پرویز از فراهان میگذشت. برای رفع خستگی در کنار جویی فرود آمد. تا آبی خورده و دست و رویی بشوید. در این هنگام یک حوری ظاهر میشود و شروع به آب پاشیدن به سوی خسرو میکند. خسرو هم خوشحال از این اتفاق شروع به این کار میکند. این قصه در دل مردم این منطقه باقی میماند. کم کم پس از سالها هر سال در این منطقه جشنی بر پا شد به نام جشن «آب پاشانک» . به قول عدهای گذشته این جشن به این قصه بر میگردد.
هم اکنون در این روز همه مردم از همه منطقه فراهان و شهرهای اطراف مانند آشتیان،تفرش و اراک با آوردن همه امکانات استراحتی در زیر سایه درختان و در کنار قناتی که در حیاط امام زاده جریان دارد به استراحت می پردازند و در امام زاده نیز به دعا و نیایش برای سالم بودن محصولات کشاورزی امسال خود دعا می کنند... . جاذبه اصلی و مهم مراسم این روز در محوطه بیرون است که فروشندگان بسیاری از همه شهرهای ایران مانند همدان، ملایر، قم، تهران ،کرمان، بندرعباس، کرج، کاشان، اصفهان، نطنز و... با آوردن کلیه اجناس مورد نیاز زندگی مردم مانند انواع ظروف مصرفی، کیف و کفش، انواع مواد خوراکی و سوغات، عطاری و گیاهان دارویی، انواع پوشاک، اشیاء تزئینی، پارچه و سفره، گل و گیاه، ابزار کشاورزی مانند داس و چاقو (که از قدیم مهم ترین موقعیت فروش برای آهنگران تفرشی محسوب می شد) و بسیاری اجناس دیگر... به صورت بازارچه بساط پهن کرده و به عرضه محصولات خود می پردازند. البته اخیراً بسیار مدرن تر شده و برای اولین بار فروش سی دی نیز به فهرست اجناس مورد نیاز کشاورزان اضافه شده بود!
گفتنی است مراکز فرهنگی هنری شماره ۴ اراک و خاوه با اجرای برنامه های ویژه این روز را در کنار اعضای خود جشن گرفتند.
بازی طناب کشی و آب پاشانک به مناسبت جشن تیرگان در مرکزفرهنگی هنری فرمهین روز پنج شنبه دوم تیرماه ۱۴۰۱