کانون پرورش فکری جایگاه تربیت بچه‌های خاص است نه خواص

همزمان با برگزاری گردهمایی فصلی مسؤولان مراکز فرهنگی‌هنری، مربیان کانون پرورش فکری استان سمنان در شش کمیسیون تخصصی و در سه حوزه‌ی فرهنگی، هنری و ادبی به بحث و تبادل نظر پیرامون موضوعات تعیین‌شده پرداخته و در پایان ارائه گزارش کمیسیون‌ها و جمع‌بندی آن صورت گرفت.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان سمنان، گردهمایی مربیان فرهنگی، هنری و ادبی مراکز فرهنگی‌هنری همزمان با گردهمایی مسؤولان، عصر روز سه‌شنبه 4 خردادماه در فاز دوم مجتمع فرهنگی هنری کانون پرورش فکری سمنان برگزار شد و مربیان با نظارت کارشناسان در سه حوزه فرهنگی، هنری و ادبی و در شش کمیسیون به‌صورت تخصصی پیرامون موضوعات مطرح‌شده به بحث و تبادل نظر پرداختند.

براساس این گزارش، مهدی جمال مدیرکل کانون پرورش فکری استان سمنان ضمن قدردانی از حسین علیجانی مدیرکل آفرینش‌های هنری و ادبی کانون کشور، کانون پرورش فکری را جایگاه تربیت بچه‌های خاص دانست نه خواص و در ادامه عنوان کرد: باید بچه‌های خاص را مدنظر فرار دهیم و برای شکوفایی و جهت‌دهی آنها تلاش کنیم تا به فردی با اعتماد به نفس بالا تبدیل شوند و فراموش نکنید اگر محیط کانون پرورش فکری پویا نباشد به نتیجه‌ای نخواهد رسید و پویایی محیط به قطع و یقین به خلاقیت و نوآوری بستگی دارد.

مدیرکل همچنین از مسؤولان خواست تا با توجه به شرایط فعلی بین فرهنگ و اقتصاد تعامل برقرار سازند و نظارت و مدیریت جدی‌تری در این بخش داشته‌باشند.

جمال با اشاره به جذب نیروی انسانی از ساماندهی نیروهای فرهنگی، هنری و ادبی در شروع اوقات فراغت خبر داد و با توجه به فراغتی بودن کانون، بر افزایش ساعت کاری در شهرهای گرمسیری و روزهای جمعه‌ تأکید کرد.

مدیرکل آفرینش‌های هنری و ادبی کانون کشور نیز در گردهمایی مسؤولان مراکز فرهنگی‌هنری، نخست ضمن قدردانی از مهدی جمال برای برپایی جشن مهرآهنگ و تشکیل کمیسیون‌های تخصصی فرهنگی، هنری و ادبی با اشاره به عنایت ویژه مقام معظم رهبری، حضور استاندار سمنان را در جشن داخلی کانون پرورش فکری نشان از پیگیری مجدانه مدیرکل کانون استان و دیدگاه فرهنگی و مثبت استاندار سمنان دانست و تلاش مسؤولان مراکز فرهنگی‌هنری را در ارتباط و تعامل با مسؤولان ارشد استان و شهرستان در جذب اعتبارات عمرانی و مساعدت‌های فرهنگی، کارساز خواند و بهره‌مندی مناسب از فرصت‌های پیش آمده را خواستار شد و تأکید کرد: ما قهرمان زندگی اعضا هستیم و اگر بناست مسیر حرکت در مراکز فرهنگی‌هنری تغییر کند شما مسؤولان باید آغازگر این حرکت باشید.

علیجانی همچنین در لابلای سخنانش به «همدلی و همراهی مربیان فرهنگی، هنری و ادبی مرکز»، «نقش مسؤول مرکز در ایجاد وفاق بین نیروها»، «مشکلات نیروی انسانی و بودجه‌ای کانون»، «نقد سیستم و ارائه راهکارهای اجرایی و پیشنهادات کاری» و «ارائه طرح و ایده نو به ستاد» مانند جشنواره «سرزمین مادری من» که پایه اولیه فراخوان «سال خوب من» آفرینش‌های هنری و ادبی شد، اشاره کرد.

فروهر معدنی کارشناس‌مسؤول فرهنگی، هنری و ادبی اداره‌کل کانون سمنان، دیدگاه‌ها و خط‌مشی مدیرکل آفرینش‌های هنری و ادبی و مدیرکل کانون استان، تذکرات کاری رئیس اداره مالی، تبیین برنامه‌ها و آیین‌نامه‌های فرهنگی، هنری و ادبی و تبیین آیین‌نامه حسابرسی را از موضوعات این گردهمایی برشمرد و گفت: موضوعات مطرح‌شده توسط کارشناسان حوزه برای مسؤولان بیان و نکات اساسی یادآور شد.

دانایی و مهربانی، دو اصل مهم و لازمه‌ی یک مربی توانمند

راحله دانایی کارشناس هنری اداره‌کل کانون سمنان، حضور حسین علیجانی مدیرکل آفرینش‌های هنری و ادبی کانون پرورش فکری کشور و مهدی جمال مدیرکل کانون پرورش فکری استان سمنان را در این گردهمایی و به‌ویژه در جمع مربیان هنری بسیار تأثیرگذار دانست و در ادامه افزود: علیجانی با اشاره به در معرض انقراض‌ واقع‌شدن دو زبان سمنانی و سرخه‌ای از مربیان خواست تا به زبان مادری و هنرهای بومی و سنتی در فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌ کارگاه‌ها توجه خاصی داشته و هدف از برگزاری جشنواره‌های نمایش عروسکی و فراخوان «سال خوب من» را همدلی و ترویج موضوع خاص بومی و سنتی عنوان کرد.

دانایی همچنین اظهار داشت: مدیرکل آفرینش‌های هنری و ادبی کانون، دانایی و مهربانی را دو اصل مهم و لازمه‌ی یک مربی توانمند و امیدوار و شاد برشمرد و تأکید کرد: مربیان کیفیت و تلاش برای دست‌یابی به فرهنگ را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهند.

وی خاطرنشان کرد: مربیان هنری با سه گرایش نقاشی، سفال‌گری و خوش‌نویسی، درخصوص دو موضوع «چرایی و چگونگی برنامه‌ریزی طبق نیاز مخاطبین کودک و نوجوان و انتخاب محتوا و شیوه‌های اجرایی جذاب که باعث استمرار حضور اعضا و مشارکت فعال در کارگاه‌های هنری خواهد شد؟» و «مؤثرترین روش اجرایی که تأثیرات بسزایی در پایداری اعضای کودک و نوجوان دارد چیست؟» در سه کمیسیون تخصصی به بحث و تبادل نظر پرداختند و در پایان با ارزیابی نقاط قوت و ضعف، پیشنهادهای خود را مطرح کردند.

اختصاص‌دادن ساعت مطالعه در ساعت کاری مربیان

دانایی، هدف از طرح این سؤالات را ارائه تجربیات خلاق و شیوه‌های مؤثر اجرایی در کارگاه‌ها و تعامل و انتقال تجربه مربیان هنری مراکز فرهنگی‌هنری در سه رشته‌ی نقاشی، خوش‌نویسی و سفال‌گری عنوان کرد و در ادامه افزود: مربیان نقاشی در این کمیسیون به موارد مناسبی اشاره کردند ازجمله تکراری نبودن موضوع نقاشی، تنوع و جذابیت ارائه موضوع توسط مربی به عضو در قالب بازی، اجرای نمایش، پخش فیلم، عکس،کتاب و...، استفاده از تکنیک در سطوح متفاوت به‌خصوص برای اعضای نوجوان و آشنایی با سبک‌های متداول هنری و ایجاد سبک شخصی برای هر عضو با آزادی عمل، تغییر در فضای برگزاری کارگاه متناسب با موضوع، تغییر در ساختار ارائه اثر از سوی مخاطب با تغییر قطع کاغذ، نوع ابزار، تجربه نقاشی کاربردی، تعامل با والدین قبل از شروع کارگاه در هر فصل و همچنین تعامل با سایر مربیان برای ارائه موضوع در کارگاه، برگزاری نمایشگاه حداقل هر شش‌ماه به‌صورت عمومی و استفاده از گالری برای ارائه آثار به‌صورت مجزا، استفاده از ابزار مناسب و با کیفیت، مطالعه و اختصاص‌دادن ساعت مطالعه در ساعت کاری به‌منظور ارتقای طرح درس، افزایش سطح دانش بصری عضو با حضور در نمایشگاه‌ها و بازدید از آثار برگزیدگان هنری و اساتید.

کارشناس هنری کانون سمنان خاطرنشان کرد: مربیان سفال‌گری نیز مهم‌ترین مسئله در پیشبرد کارگاه را داشتن برنامه‌ریزی طبق نیاز مخاطب با توجه به رده سنی عنوان و تأکید کردند: اینکه مخاطب کودک است یا نوجوان، عضو جدید است یا عضو ثابت قدیم، برنامه‌ریزی و شیوه اجرایی خاص خود را می‌طلبد که داشتن طرح درس، مربی را در پیشبرد این برنامه‌ریزی کمک خواهدکرد.

مربیان در این کمیسیون پیشنهاد دادند که مربی باید در سایه مطالعه، پژوهش، به‌روز بودن و چگونگی خلق آثار جدید با برنامه‌ریزی‌های خلاقانه، خود را در این زمینه تقویت و با مطالعه کافی، تکنیک‌های مختلف را آزمایش کند؛ البته فضای کارگاه نیز بی‌تأثیر نبوده و ضرورت ایجاب می‌کند تا کارگاه در مکان اصلی خود برگزار شود و مربی در صورت داشتن ساعات اضافه به فضاسازی کارگاه بپردازد و موضوعات برای اعضا به‌صورت معما و بازی مطرح و در صورت امکان، یک جلسه از کارگاه در محیطی آزاد برگزار شود.

مربیان خوش‌نویسی نیز این هنر را در کانون پرورش فکری، فعالیتی هدفمند دانسته که به‌واسطه مضامین غنی تربیتی، نظم و تناسب، ریتم و هماهنگی در حروف و کلمات، موجبات تکامل و تعالی هنرجویان این رشته هنری را فراهم آورده تا در کنار آن به اجرا و خلق اثری زیبا بپردازند.

مربیان در این کمیسیون با اشاره به این مطلب که عضو کودک بیشتر از روش کار لذت می‌برد؛ اما عضو نوجوان که نتیجه‌گراست، دوست دارد به هدفی دسترسی یابد، مؤثرترین روش را برنامه‌ریزی درازمدت و کوتاه‌مدت برای انجام کارهای هنری برشمرده و تأکید کردند: برای این برنامه باید روش‌ها و شیوه‌ها، گام به گام به افزایش انگیزه هدایت نگاه و پیشرفت مستمر هر عضو بیانجامد و رفتار مربی با عضو و سطح علم و دانایی او بی‌شک تأثیر بسزایی در جذب عضو دارد و تنوع در کار مربی باعث پویایی بیشتر عضو خواهدشد.

بهره‌گیری از فضای مجازی و تکنولوژی روز جامعه

سکینه پارسا کارشناس فرهنگی اداره‌کل کانون سمنان به برگزاری گردهمایی مربیان فرهنگی در دو کمیسیون با موضوع «نحوه‌ی بهره‌مندی از فضای مجازی در جذب و پایداری اعضا و اجرای فعالیت‌های فرهنگی، چگونگی برگزاری اردو با ایده‌های خلاقانه  با توجه و عنایت به مفاد آیین‌نامه برگزاری اردو، متنوع‌سازی شیوه‌های اجرایی فعالیت معرفی شخصیت و معرفی کتاب با حفظ چارچوب و ساختار فعالیت» اشاره و عنوان کرد: مربیان در کمیسیون‌ها به بررسی تهدیدها و فرصت‌های فضای مجازی، بسترسازی مناسب برای بهره‌مندی از فرصت‌ها، آگاه‌سازی جامعه به‌منظور رؤیارویی با تهدیدهای آن و آموزش برای خانواده‌ها و اعضا، تشکیل گروه از علاقه‌مندان و عضوگیری برای ورود جدید اعضا، توان‌سنجی گروه‌ها و آگاهی از ظرفیت‌های افراد گروه، نظارت غیر مستقیم و ورود دوستانه مربی به‌عنوان مدیر در این گروه‌ها، ایجاد امکانات و بستر مناسب در مراکز برای عملیاتی کردن فعالیت‌های فضای مجازی صرفاً برای جذب عضو و حضور اعضا در مرکز، ارائه فعالیت‌های کانون در قالب برنامه‌های فضای مجازی و به‌روز رسانی این فعالیت و اجرای فعالیت‌های اردویی براساس شیوه‌نامه و آیین‌نامه اردوها اشاره داشته و تأکید کردند: فضای مجازی به‌عنوان یک ابزار برای جذب عضو، معرفی کانون پرورش فکری و فعالیت‌های آن مفید است و اگر هدایت اعضا به شکل اصولی با زمینه‌سازی قبلی نباشد در حقیقت این خطر احساس می‌شود که اعضا به سمت تهدیدها هدایت شوند و تنهایی، نداشتن ارتباطات واقعی و گسست از دنیای واقعی را تجربه کنند و در واقع پایان مسیر مجازی باید به حضور اعضا در مراکز فرهنگی‌هنری منجر شود تا تعامل واقعی در دنیای واقعی شکل بگیرد نه اینکه حضور عضو در مرکز زیر سایه سراب فضای مجازی روز به روز کم و کمرنگ‌تر شود.

پارسا در پایان تصریح کرد: پیرامون متنوع‌سازی شیوه‌های اجرایی دو فعالیت معرفی شخصیت و معرفی کتاب با حفظ چارچوب و ساختار فعالیت نیز به اجرای فعالیت در فضایی شاد با بهره‌گیری از فضای مجازی و تکنولوژی روز جامعه، پرداختن به شخصیت و زندگی شخصیت‌های برجسته فرهنگی و بومی، مشارکت اعضا در اجرای فعالیت‌ها و... اشاره شد.

آشنایی اعضا با ابزار، عناصر و تکنیک‌های شعرسرایی و داستان‌نویسی

مهرناز نصیری کارشناس مرکز آفرینش‌های ادبی اداره‌کل کانون سمنان پیرامون موضوع کمیسیون مربیان ادبی مبنی بر چگونگی و چرایی شیوه‌های اجرایی خلاق در کارگاه‌های شعرسرایی و داستان‌نویسی عنوان کرد: از آنجایی که شیوه‌ی کار در فعالیت‌های کانون پرورش فکری به‌صورت غیرمستقیم و غیرآموزشی است این امر در کارگاه‌های تخصصی مورد سؤال و چگونگی آموزش غیرمستقیم با تردید و ناپختگی همراه است.

نصیری در ادامه اظهار داشت: پس از بررسی کارگاه‌های اجراشده در طی سال گذشته و مطالعه نتیجه تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسی توسط مربیان کارگاه‌ها، تصمیم بر آن شد تا به راهکارهایی مناسب برای برنامه‌ریزی درخصوص اجرای شیوه‌های خلاق دست یابیم.

وی خاطرنشان کرد: مربیان با پرداختن به آسیب‌های کارگاه‌های آموزشی مستقیم به مواردی چون خلاقیت نداشتن طرح و اجرا، دل‌زدگی، خستگی و فرار اعضا از کارگاه‌ها، ایجاد ترس و نگرانی اعضا از حضور در کارگاه‌ها به‌دلیل کاربرد آموزشی و ارائه نکات تخصصی غیرقابل درک و یادگیری و... اشاره داشته و با ارائه نمونه طرح‌های خلاق با توجه به غیرمستقیم، ابزاری و گفت‌وگو محور بودن طرح‌ها به بررسی و تبادل نظر پرداختند و نتیجه آن شد که جلسات همفکری حوزه‌ای با بررسی طرح‌های پیشین و موجود در جزوات و کتاب‌ها تشکیل شود و فضایی فراهم شود تا اعضا با ابزار و عناصر و تکنیک‌های شعرسرایی و داستان‌نویسی آشنا شده و به خلق اثر بپردازند.

گفتنی است در پایان زمان تعیین‌شده، تمامی مسؤولان و مربیان در سالن اجتماعات مجتمع حضور یافته و مسؤولان کمیسیون‌ها به ارائه گزارش پرداختند و در ادامه جمع‌بندی نهایی توسط مدیرکل کانون پرورش فکری استان صورت گرفت.