کانون از سه سال پیش با برگزاری دو جشنوارهی قصهگویی و نشریهنگاری رضوی وارد این حوزه شد و در سال دوم و سوم نیز در نهمین و دهمین دوره، برگزاری هشت عنوان در بخش کودک و نوجوان جشنوارهی بینالمللی رضوی را بر عهده داشته است.
حالا در یازدهمین دورهی جشنوارهی بینالمللی امام رضا (علیهالسلام) که کانون چهارمین سال فعالیت خود به عنوان مسوول کارگروه کودک و نوجوان را تجربه میکند شمار این جشنوارهها به شانزده جشنواره افزایش یافته است. فراخوان آغاز این جشنوارهها از ابتدای اردیبهشتماه امسال توسط دبیرخانهی هر یک از جشنوارهها منتشر و برای ارسال آثار موعد تعیین شده است. اختتامیهی جشنوارهها نیز در دههی کرامت، در فاصلهی میلاد حضرت معصومه (سلامالله علیها) تا میلاد امام رضا (علیهالسلام) برگزار خواهد شد.
کانون، الگویی برای دیگر متولیان
فعالیتهای کانون، تمجید مدیرعامل بنیاد فرهنگی امام رضا (علیهالسلام) را در پی داشته است. سیدجواد جعفری بر این باور است که «فعالیتهای رضوی و برنامهریزیهای خوب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به الگویی برای دیگر برگزارکنندگان جشنوارههای امام رضا (علیهالسلام) تبدیل شده است».
وی علت اساسی این امر را نظم بسیار مناسبی میداند که کانون در دبیرخانهی کمیتهی کودک و نوجوان جشنوارهی ایجاد کرده است و همین موضوع به گفتهی او، دیگر جشنوارههای رضوی را ترغیب کرده تا با الگوگیری از کانون در شیوهنامههای خود تجدیدنظر کنند.
جعفری همچنین ابراز امیدواری کرده امام رضا (علیهالسلام) همهی کسانی را که در راه ترویج فرهنگ رضوی تلاش میکنند در زمرهی زائران و خدمتگزاران و خادمان خود ببینند.
مدیر عامل بنیاد فرهنگی امام رضا (علیهالسلام) تلاش برای برگزاری جشنواره را فراتر از مسوولیتهای اداری دانسته و تاکید دارد که «این کار را باید به عنوان یک تکلیف الهی و اعتقاد و باور قلبی پیگیری کنیم».
وی با اشاره به اهمیت خادم امام بودن میافزاید: «وقتی خود را خادم امام میدانیم لازمهاش این است که در هر فضایی که زندگی میکنیم تا آنجا که مقدور است خود را با سیره امام تطبیق دهیم».
گسترش فعالیتهای کانون در زمینه فرهنگ رضوی
سید صادق رضایی مدیرعامل کانون نیز در جمع مدیران استانی گفت که «فرهنگ ناب رضوی را باید با عشق و ارادت ترویج کنیم و نابترینها و بهترینها را از این راه به کودکان هدیه دهیم».
وی با قدردانی از ورود عالمانهی معاونتهای کانون در این جشنواره، خواستار تشکیل شورایی برای بررسی آثار فرهنگ رضوی در کانون شد تا از این راه آثار مناسب بهویژه در حوزهی کتاب، فیلم و انیمیشن تصویب و تولید شود.
هفتههای فرهنگ رضوی، فرصتی برای بودن همه
اگرچه مسوولیت برگزاری هر کدام از شانزده جشنوارهی رضوی در حوزهی کودک و نوجوان به عهدهی یکی از مراکز استانی گذاشته شده است، اما این بدان معنا نیست که دیگر مراکز استانی از گردونهی شرکت رد جشنوارهی بینالمللی امام رضا (علیهالسلام) خارج اند. در سایر مراکز استانی نیز هفتههای فرهنگ رضوی برگزار خواهد شد.
موج این هفتهها از ابتدای اردیبهشتماه و در مرکز زنجان آغاز شد و پس از آن استانهای لرستان، هرمزگان، اردبیل، ایلام، بوشهر، سمنان، چهارمحال و بختیاری، مرکزی، گیلان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویر احمد، البرز، قزوین و گلستان میزبان هفتههای فرهنگ رضوی خواهند بود.
در این هفتهها، نمایشگاهها و کارگاههای نقاشی، سفالگری، نشریه دیواری، نمایشگاه آثار رضوی، قصهگویی رضوی، نمایشنامهخوانی رضوی، مسابقهی خاطره نویسی کودکان و نوجوانان و ... با موضوع امام رضا (علیهالسلام)(ع) برپا خواهد شد.
میزبانها و موضوعات جشنوارههای سال 92
پس از تصمیم کارگروه کودک و نوجوان برای افزایش شمار جشنوارهها، موضوعات جشنوارهها و میزبانهای آنها نیز اعلام شد. مرکز آذربایجان شرقی جشنوارهی «نشریهنگاری کاغذی و الکترونیکی رضوی»، آذربایجان غربی «نمادها و نشانههای رضوی»، اصفهان «قصهگویی بینالمللی رضوی»، تهران «پژوهشهای نوجوانان رضوی»، خراسان رضوی «پردهخوانی رضوی»، خوزستان «کتابخوانی الکترونیکی» و «عکاسی جادهی ولایت»، سیستان و بلوچستان «کتابسازی رضوی»، فارس «پویانمایی رضوی»، قم «خاطرات زیارت»، کردستان «یک تصویر از یک حدیث رضوی»، کرمان «شعر رضوی»، کرمانشاه «داستان کوتاه رضوی»، مازندران «مشاعره و شعرخوانی رضوی»، همدان «نمایشنامهخوانی رضوی» و یزد «سرود رضوی» را برگزار خواهد کرد.
کلید اجرای جشنوارهها اما از روزهای پایانی سال 91 و با ابلاغ شیوهنامهها زده شد و تا پایان تابستان و همزمان با دههی کرامت، برگزاری آنها به پایان خواهد رسید. رویکرد اصلی در این جشنوارهها، همان رسالت اصلی کانون، یعنی کمک به شکوفایی استعدادهای کودکان و نوجوانان برای شناخت سیرهی رضوی است.
راه ژورنالیست شدن از تبریز میگذرد
کانون آذربایجان شرقی با انتشار فراخوان خود در میانهی اردیبهشت، از کودکان و نوجوانان ایران خواسته تا نشریهنگاریهای خود را چه به صورت کاغذی و چه به صورت الکترونیکی تا پایان مردادماه ارایه کنند. کانون آذربایجان برای این دوره از نشریهنگاری رضوی موضوعاتی از جمله پرداختن به ابعاد گوناگون شخصیت امام رضا (علیهالسلام)، سیرهی عملی امام، معرفی آداب و رسوم هر منطقه در ارتباط با استقبال و بدرقهی زائران و خاطرات زیارت را پیشنهاد داده است.
از ویژگیهای این جشنواره برگزاری آن به صورت گروهی است. گروهها برای شرکت در مسابقه باید دست کم سه نفر و حداکثر پنج نفر عضو داشته باشند. این مسابقه برای دو ردهی سنی 10 تا 13 سال و 13 تا 17 سال تدارک دیده شده است.
ارومیه، مقصد آثار تجسمی
برگزاری سومین جشنوارهی نمادها و نشانههای رضوی را آذربایجان غربی به عهده گرفته است. این جشنوارهی در دو بخش عکاسی و نقاشی برگزار میشود. بخش نقاشی سه گروه سنی از هفت تا هفده سال و بخش عکاسی دو گروه سنی از ده تا هفده سال را پوشش خواهد داد.
رقابت در این جشنوارهی انفرادی خواهد بود. اگرچه نقاشان کودک و نوجوان رضوی در انتخاب تکنیک نقاشی آزادند، با این حال باید کارهای خود را در ابعاد 25 در35 سانتیمتر تهیه کنند. موعد ارسال آثار برای این جشنوارهی آغاز مردادماه خواهد بود.
قصهگوهای همهی جهان در نصف جهان
جشنوارهی قصهگویی رضوی نیز چهارمین دورهی خود را با میزبانی تازه تجربه میکند. اگرچه سه دورهی قبلی در کانون مازندران برگزار میشد، حالا اصفهانیها عهدهدار این جشنوارهی شده اند. جشنوارهای که هم کانونیها و هم غیرکانونیها در آن سهیم خواهند بود. بخشهای این جشنوارهی برای مربیان، اعضای 13 تا 17 ساله، شرکتکنندگان آزاد و رقابتکنندگان بینالمللی طراحی شده و در هر بخش یک نفر به عنوان برگزیده معرفی خواهد شد.
جشنوارهی بینالمللی قصهگویی رضوی، اهدافی همچون اشاعه و ترویج فرهنگ و معارف رضوی، افزایش شناخت مخاطبان نسبت به سیرهی عملی امام رضا (علیهالسلام)(ع) به واسطهی قصهگویی، ارتقای قصهگویان و دستیابی به روشهای جذاب در زمینهی قصهگویی مذهبی و شناسایی متون مناسب برای قصهگویی رضوی را پی میگیرد.
اگر قصد شرکت در این جشنوارهی را دارید، باید تا پنجم مرداد آثار خود را بر روی لوح فشرده ارسال کنید.
پایتخت، پژوهشگران را میخواند
یازدهمین جشنوارهی بینالمللی امام رضا (علیهالسلام)، شاهد برپایی سومین جشنوارهی پژوهش رضوی به میزبانی کانون استان تهران خواهد بود. این جشنواره که پایان فروردین موعد ثبت نام اولیه و بیستم تیرماه سررسید ارسال آثار بوده است برای نوجوانان 13 تا 17 ساله برگزار میشود.
یکی از ویژگیهای این جشنواره، امکان شرکت به صورت گروهی یا انفرادی است. هر فرد یا گروه پژوهشی میتواند حداکثر دو اثر خود را به جشنوارهی پژوهشهای رضوی ارسال کند. جشنواره تنها آثاری را خواهد پذیرفت که برای نخستین بار ارایه میشوند.
خوزستان، میهماننواز حتی در جشنوارههای رضوی
خوزستانیها اما در این دوره، میزبانی دو جشنواره را بر عهده دارند. نخست میزبانی جشنوارهی کتابخوانی الکترونیکی را که شرکتکنندگان باید با رفتن به سایت این جشنواره ثبت نام و با بارگذاری فایل کتاب مورد علاقهی خود، آن را مطالعه کنند. شرکتکنندگانی که بتوانند به تمامی سوالات جشنواره -که آزمون آن هم به صورت الکترونیکی خواهد بود- پاسخ دهند، وارد رقابت نهایی خواهند شد. رقابتی که در هر گروه سنی سه برگزیده دارد و در چهار گروه سنی در میان دواطلبان هفت تا هفدهساله برگزار میشود. "مار و گنجشک"، "خوش آمدی امام رضا(علیهالسلام)"، "ماه غریب" و "مناظرات امام رضا(علیهالسلام)" چهار کتاب این جشنواره اند.
اما دیگر جشنوارهی خوزستانیها، جشنوارهی عکاسی جاده رضوی است، که به عکاسی از ورود نمادین کاروان امام رضا (ع) به ایران اختصاص خواهد داشت. با هر دوربینی از دوربینهای حرفهای گرفته تا دوربینهای موبایل میتوان در این مسابقه شرکت کرد. هر شرکتکننده قادر است تا حداکثر 10 عکس، سیاه و سفید یا رنگی، به جشنواره ارسال کند. این مسابقه در سه گروه سنی برای هفت تا هفدهسالهها برگزار شده و در هر گروه نیز سه تن برگزیده میشوند.
پردهخوانی در جوار بارگاه رضوی
اما مرکز خراسان رضوی، خود میزبان یکی از جشنوارههای تازه خواهد بود. نخستین جشنوارهی پردهخوانی رضوی رویکرد احیای هنرهای سنتی مذهبی و تقویت و توسعهی پردهخوانی نمایشی را دارد.
آنگونه که فراخوان میگوید نوجوانان 12 تا 17 سال (به صورت فردی یا دو نفره) و بزرگسالان با کمک نوجوانان (در گروههای دو نفره) میتوانند در بخشهای رقابتی، بخش آزاد (غیررقابتی) و بخش جنبی (نمایشگاه، نشست تخصصی و کارگاه) حضور بههم رسانند.
البته برگزارکنندگان تاکید دارند که مضامین، محتوا و شکل و شمایل اجرای پردهخوانی باید مناسب مخاطب کودک و نوجوان باشد. در این جشنواره نوآوری در نحوهی اجرا و استفاده از ابزار نمایشی، مشروط به دور نشدن از جوهرهی هنر پردهخوانی نیز در مد نظر خواهد بود. این آثار باید در مدت زمان 15 الی 30 دقیقه اجرا شوند.
دوازدهم تیرماه آخرین موعد برای ارسال آثار به منظور شرکت در این جشنوارهی است.
سیستان و بلوچستان، خانهی کتابهای دستساز
اگر کودکان و نوجوانان ساخت کتاب با محوریت امام رضا (علیهالسلام) یا آداب و رسوم زیارت در منطقهی خود را تجربه کرده باشند، سومین جشنوارهی کتابهای دستساز رضوی موقعیت خوبی برای به قضاوت گذاشته شدن تجربههای آنهاست. بر این اساس، کودکان و نوجوانان در دو گروه سنی 7 تا 12 سال و 13 تا 17 سال میتوانند در این جشنواره شرکت کنند.
شرکت در این جشنواره هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی، با گروههای دو تا پنجنفره امکانپذیر است. تنها کافی است اثر تولید شده به معنای کلمه، کتاب باشد. خواه از حیث محتوایی (متن و تصویر)، خواه از حیث فنی (جلد و شیرازه و ...). اثر باید دارای گروه سنی مشخص و محتوای متناسب با آن بوده و منابع و مآخذ آن نیز ذکر شود.
کانون سیستان و بلوچستان که دبیرخانهی این جشنواره در آن قرار دارد پایان مرداد را آخرین مهلت ارسال آثار اعلام کرده است.
نمایش انیمیشنهای رضوی در شاهچراغ
جشنوارهی پویانمایی رضوی برای نخستین بار در استان فارس برگزار خواهد شد. موضوعات پیشنهادی برای این جشنواره کمی گستردهتر است و علاوه بر زندگی امام رضا (علیهالسلام) میتواند شامل زندگی احمد بن موسی، برادر امام رضا (علیهالسلام) و حضرت معصومه، خواهر امام رضا (علیهالسلام) نیز شود.
شرکت در این جشنواره برای کودکان و نوجوانان فقط به صورت گروهی امکانپذیر است. شرکتکنندگان نباید پیش از جشنوارهی رضوی، اثر خود را در جشنوارهها یا مسابقات دیگر ارایه داده باشند.
کانون پرورش فکری استان فارس اعلام کرده آثار برگزیده در روزهای بیستم تا بیست و پنجم شهریور 1392 در سالن شهید دستغیب حرم مطهر احمدبنموسی (علیهالسلام) اکران خواهند شد.
قم، صندوق پستی نوستالژیهای مکتوب
اما نخستین جشنوارهی خاطرات رضوی به میزبانی قم برگزار خواهد شد. کودکان و نوجوانان هفت تا هفده ساله برای شرکت در این جشنواره میتوانند حداکثر سه خاطره از خاطرات خود از زیارت امام رضا (علیهالسلام) را به دبیرخانهی جشنواره ارسال کنند.
مهلت ارسال این آثار تا بیستم تیرماه خواهد بود و اختتامیهی این جشنواره همزمان با میلاد حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) و آغاز دههی کرامت برگزار خواهد شد.
تابلویی برای نمایش احادیث رضوی در کردستان
امسال کردستان میزبان سومین جشنوارهی یک تصویر از یک حدیث رضوی خواهد بود. جشنوارهای که در دو دورهی گذشته در قم برگزار شده و حالا به سنندج میرود. در این جشنواره با معرفی 26 حدیث رضوی از شرکتکنندگان خواسته میشود تا متناسب با این احادیث به تصویرسازی بپردازند.
در این جشنواره کودکان و نوجوانان 7 تا 17 ساله میتوانند حداکثر دو اثر نقاشی خود را با تکنیک آزاد در اندازهی 35×25 بر روی مقوا تا بیست و پنجم تیر به جشنواره ارایه کنند. نقاشیها باید با موضوع احادیث معرفی شده در ارتباط باشد و حدیث نقاشی شده، در شناسنامهی صاحب اثر در پشت نقاشی نیز درج شود.
کانون استان کردستان زمان برپایی نمایشگاه آثار منتخب و تشکیل کارگاههای تخصصی آن را دوم تا هفتم شهریور 92 اعلام کرده است.
کرمان مهد شاعران میشود
نخستین جشنوارهی شعر رضوی در چهار گروه سنی برای کودکان و نوجوانان برگزار خواهد شد. هر شرکتکننده میتواند حداکثر 3 اثر را که در جشنواره یا مسابقهی دیگری شرکت داده نشده است به دبیرخانهی جشنواره در کانون استان کرمان ارسال کند.
برخورداری از تازگی و نگاه نو و پرداختن به موضوع رضوی از شرایط ارسال اثر به این جشنواره است. البته شرکتکنندگان هیچ محدودیتی در انتخاب قالب اشعار ندارند. پس از داوری آثار در هر گروه سنی سه نفر برگزیده خواهند شد. آثار برگزیده در قالب کتابی با عنوان «اشعار برگزیدهی رضوی» به چاپ خواهد رسید.
داستانهایی نه به بلندای بیستون
اگر شاعران به کرمان میروند، خالقان داستانهای کوتاه رضوی نیز میتوانند در کرمانشاه وعدهی دیدار بگذارند. جشنوارهی داستان کوتاه رضوی هم مانند جشنوارهی شعر در چهار گروه سنی برگزار خواهد شد و هر گروه سنی نیز سه برگزیده خواهد داشت.
در این جشنواره نیز هر شرکتکننده میتواند تا سقف سه اثر به جشنواره ارسال کند.
البته آیین پایانی این جشنواره کمی زودتر از سایر جشنوارهها و در دهم شهریور 1392 برگزار خواهد شد.
شعر را باید لب دریا خواند
کانون مازندران که تجربهی موفق برگزاری سه دورهی جشنوارهی قصهگویی را داشت، امسال میزبان نخستین جشنوارهی شعرخوانی و مشاعرهی رضوی شده است. دبیرخانهی این جشنوارهی ضمن انتشار فراخوان خود از ایجاد یک بانک اطلاعاتی در سایت جشنواره (به عنوان منبعی برای شرکتکنندگان) شامل یک هزار و صد و پانزده بیت از اشعار مرتبط با امام رضا (علیهالسلام) که جمعآوری و به صورت الفبایی دستهبندی شده، خبر داده است.
کودکان و نوجوانان علاقهمند در بخش مشاعره در گروههای سنی 10 تا 17 سال و در بخش شعرخوانی در گروههای سنی 7 تا 17 سال به رقابت خواهند پرداخت. کانون مازندران توصیههایی برای چگونگی انتخاب اشعار به شرکتکنندگان داده و از آنها خواسته تا به حفظ و خوانش اشعاری اقدام کنند که دارای قالب شعری بوده و از نظر معنی شفاف باشد. استفاده از اشعار سپید و نیمایی در مشاعره مجاز است، البته با این شرط که به نحوی خوانده شود که از نظر مفهوم کامل و رسا باشد.
از جمله ملاکهای انتخاب برگزیدهی مسابقهی شعرخوانی، داشتن صدای رسا و مناسب، تسلط کافی بر اشعار و تلفظ صحیح واژهها، آشنایی با فنون و ظرافت خوانش شعر، خوانش مناسب شعر (توان انتقال بار حسی و عاطفی واژهها به مخاطب) اعلام شده است.
نمایشنامهها در همدان خوانده میشوند
پس از برگزاری دو دوره جشنوارهی نمایشنامهخوانی رضوی در استان خراسان رضوی، سومین دورهی این جشنواره در دو بخش «نمایشنامهخوانی» و «تجربیات موفق» در همدان برگزار خواهد شد. این جشنواره برای نوجوانان دوازده تا هفده ساله خواهد بود.
هدف از برگزاری این جشنواره نیز اشاعه و ترویج فرهنگ و معارف رضوی، افزایش شناخت مخاطبان نسبت به سیرهی عملی امام رضا (علیهالسلام) به واسطهی نمایشنامهخوانی، آشنایی و تربیت استعدادهای کودکان در نمایشنامهخوانی و هنر، ترویج مطالعهی ادبیات نمایشی، تقویت مهارت خواندن و درک متون نمایشی و گسترش نمایشنامههای دینی -که تامینکننده نیازهای نمایشی هنرمندان است – اعلام شده است.
سازها در یزد به صدا میآیند
کانون یزد، میزبان نخستین جشنوارهی سرود رضوی خواهد بود. این کانون به منظور بسترسازی برای اجرای هرچه بهتر جشنواره، همزمان با انتشار فراخوان، اقدام به راهاندازی پایگاه اطلاعرسانی جشنواره، جمعآوری اشعار رضوی، شناسایی هنرمندان موسیقی در حوزهی سرود و اطلاعرسانی ویژه به آنها جهت آهنگسازی برای اشعار و تشکیل گروههای سرود با موضوع رضوی در سطح استان نیز کرده است.
گروههای سرود در این جشنواره در قالب کانونی و آزاد شرکت خواهند کرد. در این دو بخش، شرکتکنندگان 7 تا 17 ساله این جشنوارهی باید برای کسب امتیاز با متون متناسب با گروه سنی خود و خلاقیت در فرم و محتوا حضور داشته باشند.
در پایان جشنواره از سه برگزیده در هر یک از بخشهای سرود، آهنگسازی و شعر تقدیر خواهد شد.
یک مسابقهی ویژه
در کنار همهی جشنوارهها، جشنوارهی بینالمللی رضوی کودک و نوجوان، طراحی تندیس خود را نیز به مسابقه گذاشته است. دبیرخانهی این جشنواره از تمامی هنرمندان طراح، اساتید، دانشجویان و علاقهمندان دعوت کرده است تا موعد پانزدهم خرداد، با هنر فاخر خود تندیس ویژهی این جشنواره را ماندگار کنند.
به طراحان استفاده از عبارتهایی مانند «آرم کانون و دبیرخانه دایمی»، «با کریمان کارها دشوار نیست»، «دبیرخانهی جشنوارهی بینالمللی امام رضا (علیهالسلام)»، «نام استان» و «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» پیشنهاد شده است.
البته تندیس باید هم به لحاظ تکنیکی و هم به لحاظ مفهومی ویژگیهای متعددی را در برداشته باشد. طرحها باید با گذر زمان همچنان نمایانگر اهداف و فعالیت جشنوارههای رضوی بوده و فاقد هرگونه مشابهت یا نسخهبرداری از تمام یا قسمتی از طرحهای موجود (داخلی یا خارجی) باشند. همچنین طرح باید از هر چهار طرف، نمای مناسب و قابلیت مورد نیاز در حجمسازی برای ساخت تندیس را داشته باشد.
دبیرخانهی این جشنواره لوح تقدیر و مبلغ20میلیون ریال را به اثر برگزیده و لوح تقدیر و مبلغ 7میلیون ریال نیز به 2 اثر دوم و سوم جایزه میدهد.
تهیه و تنظیم گزارش: محمد منصوری بروجنی
منبع: خبرنامه کانون، فروردین و اردیبهشت 1392