به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، کاشفی‌خوانساری، نویسنده و پژوهش‌گر کودک و نوجوان در بیست و هفتمین نشست کتاب‌خانه مرجع کانون با موضوع «مجله‌های کودک و نوجوان و خواندن 2» طی سخنانی اظهار داشت: تنوع در مخاطب کودک و نوجوان بسیار واقعی، چشم‌گیر و تاثیرگذار است و به طور یقین نیاز به محدودسازی مخاطب دارد و تا وقتی که این محدودسازی انجام نشود نمی‌توان مجله‌ای را ارزشیابی کرد.
این نویسنده حوزه ادبیات کودک و نوجوان با بیان این‌که در یک مجله پیام‌ها باید در اشکال مختلف تعریف شوند تصریح کرد: بحثی که در ارزیابی مجله‌ها مهم بوده این است که ما تا مخاطب را نشناسیم نمی‌توانیم یک نشریه‌ای را ارزش‌گذاری کنیم.
وی گفت: اگر نشریه‌ای امید به پیشرفت و موفقیت را در بچه‌ها تقویت کند و بچه‌ها را به این باور برساند که اگر تلاش کنند می‌توانند زندگی و دنیای بهتری را بسازند، در کارش موفق بوده است.
نویسنده کتاب «کودکان و شاهنامه» افزود: برای تولید مجله باید ویژگی‌های فرهنگی، مذهبی، جنسیت و... را در نظر گرفت. تمایز در بچه‌ها زیاد است و کودکان و نوجوانان نیازهای مختلف دارند که باید آن‌ها را در نظر گرفت.
کاشفی‌خوانساری گفت: برای این‌که یک مجله تاثیر نهایی خودش را در ذهن مخاطب ترسیم ‌کند باید ابتدا محدوده‌ی مشخصی از مخاطبان را تعیین کند و آنان را مورد هدف قرار دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: کتاب‌داران، راهنمای کودکان در کتاب‌خانه‌ها هستند و برای این‌که کودکان را به انتخاب مجله‌های مناسب و متنوع، تشویق و ترغیب کنند باید مجله‌های خوب و مناسب گروه سنی‌شان در کتاب‌خانه‌ها موجود باشد.
این روزنامه‌نگار و مولف با اشاره به این که در نقد و بررسی مطبوعات دو روش عمده کل‌نگر و جزء‌نگر وجود دارد تصریح کرد: این دو روش می‌توانند هم‌دیگر را تکمیل کنند. به طور مثال در روش جزنگر که روش بررسی مطبوعات است کارشناسان انتخاب کتاب و مجله برای خرید به مراکز و کتاب‌خانه‌های عمومی می‌روند که در این روش با یک پرسش‌نامه‌ روبرو می‌شوند.
وی در ادامه گفت: در روش کل‌نگر به جای این‌که با یک پرسش‌نامه روبرو شویم از روش پرسش‌نامه معکوس استفاده می‌شود؛ در حقیقت در روش‌های تحلیل محتوا از ابتدا با هیچ پرسش و فرضیه‌ای در نشریه روبرو نیستیم بلکه ابتدا خودمان با جریان یک نشریه همراه می‌کنیم و براساس اتفاقی که در آن نشریه افتاده به بررسی آن می‌پردازیم.
این کارشناس حوزه کودک و نوجوان در ادامه سخنان خود افزود: در نگاه کل‌نگر ما به دنبال یک پرسش اساسی هستیم که این نشریه چه انجام می‌دهد و چه مسیری را دنبال کرده و چه فرهنگ و نگاهی را قصد دارد ترویج کند که در این روش دو ویژگی حرف خوب زدن و خوب حرف زدن بسیار مهم است.
وی ادامه داد: حرف خوب زدن و خوب حرف زدن، 2 ملاک اصلی است که اگر تمام ملاک‌های جزیی‌نگر و کلی‌نگر را ترکیب کنیم به این نگاه می‌رسیم به طور مثال اگر در گرافیک و صفحه‌آرایی و قانون مطبوعات حرفه‌ای عمل نکنیم، نتوانسته‌ایم حرف‌مان را برای مخاطب به خوبی مطرح کنیم.
کاشفی‌خوانساری گفت: برای تولید یک نشریه باید علایق و سلایق بچه‌ها را در نظر گرفت. یک نشریه یک رسانه است و یک رسانه یک نگاه کلی دارد. وقتی یک رسانه‌ای داریم؛ یک محصول داریم محصولی که از قواعد بازار و بازاریابی پیروی می‌کند.
این پژوهش‌گر ادامه داد: وقتی می‌خواهیم یک محصولی را به مخاطبان عرضه کنیم باید در ابتدا صادقانه و بدون جانبداری، پیام و محتوای کلی یک نشریه را شناسایی کنیم و البته بگذریم که بسیاری از مطبوعات کودک و نوجوان، به صورت یک کار مکرر اداری تهیه می‌شود که مسوولان در طول زمان تغییر می‌کنند و مدیر جدید تنها مسیر گذشتگان را ادامه می‌دهد. شاید آن نشریه نتواند هدف مشخصی را دنبال کند و هر کدام از شماره‌های نشریه مسیرهای جداگانه‌ای را ترغیب کنند.
الهه سیاوشیان مسوول ارزیابی نشریات کودک و نوجوان در شورای کتاب کودک نیز دیگر سخنران این نشست گفت: نشریات ادواری تاثیر زیادی در زندگی کودکان و نوجوانان دارند و باعث عادت به مطالعه در آنان می‌شود.
وی درباره تفکیک سنی نشریات کودکان گفت: دو گروه سنی برای آنان در نظر گرفته شده است: گروه سنی 3 تا 6 سال و گروه سنی بدو تولد تا 3 سال، که متاسفانه برای گروه سنی بدو تولد تا 3 سال نشریه‌ای در ایران تولید نمی‌شود. با وجود این‌که شاید بسیاری تصور کنند این طیف سنی درک درستی از یک نشریه ندارند اما واقعیت این است که سنگ بنای آموزش و ارتقای سطح بصری از همین سنین باید گذاشته شود.
این کارشناس ادبیات نشریات کودک و نوجوان، تاثیرهای نشریات بر کودکان و نوجوانان را شامل فرهنگ‌سازی، افزایش دقت، مهارت و خلاقیت، برقراری ارتباط اجتماعی کودکان و نوجوانان، حساس کردن مخاطب نسبت به خبرهای پیرامون، پرورش و رشد چندگانه، دانست.
وی با بیان این‌که یک نشریه خوب می‌تواند مهارت روان‌خوانی، درست‌خوانی، اوقات فراغت بچه‌ها را پر کند افزود: طرح روی جلد نخستین عنصری است که بچه‌ها را به خود جلب می‌کند و باید زیبایی و گیرایی داشته باشد.
سیاوشیان ویژگی‌ معیارهای ارزیابی نشریات کودک و نوجوان را شامل ویژگی‌های ظاهری، نام و لوگوی نشریه، جنس جلد، صفحه‌آرایی و... دانست و افزود: نام نشریه باید مناسب این گروه سنی باشد.
وی با بیان این‌که خبرهایی که در مجلات برای کودکان منتشر می‌شود باید گزارش بی‌طرفانه، فاقد خشنونت و اضطراب باشد افزود: بچه‌ها از طریق ویرایش خوب یک مجله شامل علامت‌گذاری، نقطه گذاری و... درست خوانی را یاد می‌گیرند.
سیاوشیان گفت: قالب‌‌های مورد استفاده در نشریه را داستان، شعر، خبر و سرگرمی تعریف کرد و گفت: که هر کدام از این قالب‌ها در جای خودش اهمیت خاصی دارد. در سرمقاله یک مجله سردبیر به راحتی می‌تواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند.
کارشناس ارزیابی نشریات کودک و نوجوان شورای کتاب کودک، از نشریه «کوشش» که به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر می‌شود به عنوان یکی از مناسب‌ترین نشریات یاد کرد.
پایان بخش بیست و هفتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی با موضوع «مجله‌های کودک و نوجوان و خواندن» پرسش و پاسخ حاضران در جلسه بود که در روز دوشنبه 28 بهمن در کتاب‌خانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.