قصه‌گویی قدیمی‌ترین شکل ادبیات است. از هزاران سال پیش از آنکه صنعت چاپ و خواندن و نوشتن به صورت پدیده‌ای همه‌گیر فرهنگی درآید، تاکنون ادبیات شفاهی به صورت قصه‌گویی رواج داشته است. امروزه که رسانه‌های جمعی همه جا را تا دور افتاده‌ترین نقاط در برگرفته است، هنوز هم قصه‌گوهایی هستند که هنرشان را به کار می‌گیرند. این شکل کهن ادبیات، یعنی ادبیات شفاهی، بخش مهم و اساسی هر جامعه بوده و هنوز هم هست.
قصه‌گویی و قصه‌خوانی نقش به سزایی در رشد و شکوفایی خلاقیت در کودکان دارد. ادبیات کودکان شامل قصه، شعر، نمایش، افسانه و داستان، تلاشی هنرمندانه است برای هدایت کودک، رشد زبان و شیوه‌ای در خور فهم او که در وسعت تخیل و قوت تصور او موثر باشد. کمک به پرورش قدرت بیان، عواطف و افکار، تقویت قوه ابداع، ابتکار، تخیل و ایجاد علاقه به مطالعه و جستجوگری از نکات مثبت و مهم قصه‌گویی برای کودکان است. پرورش حس زیبایی‌شناسی در کودک، توجه دادن کودک به دنیای اطرافش، پرورش عادات مفید، تشویق حس استقلال‌طلبی و خلاقیت کودک می‌تواند هدف اصلی قصه و قصه‌گویی برای بچه‌ها باشد.
در کشور ما قصه‌گویی علاوه بر این که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد، در فرهنگ دینی ما هم جایگاه قابل قبولی دارد به طوری که بسیاری از تعالیم دینی از طریق حکایت‌های دینی و قصص قرآنی منتقل می‌شود. قرآن مجید در دعوت انسان‌ها به سوى خداپرستى و رساندن آنان به خیر و صلاح انسانى، از روش‌های متنوعى استفاده مىکند که این روش‌ها بر روى هم جذابیت خاصّى براى مخاطبان قرآن فراهم کرده است. از جمله این روش‌ها باید از اسلوب بیانى قصه و داستان یاد کنیم که در قرآن جایگاه ویژهاى دارد. تعداد زیادى از آیات قرآن را آیات مربوط به سرگذشت پیشینیان تشکیل مىدهد. به طوری که مىتوان گفت جدا از بعد اعتقادى، یکى از دلایل توجه و علاقه مردم به قرآن در طول تاریخ وجود همین قصص و سرگذشت‌هایى است که در قرآن وارد شده و مشحون از آموزش و عبرت است. در طول تاریخ نیز علی‌رغم پیشرفت‌های سریع تکنولوژی هنوز زبان ساده قصه نقش بسیار مهمی در بیان مسایل عمیق انسانی و اخلاقی دارد.
قصه‌گویی همیشه به عنوان یکی از فعالیت‌های مهم در مراکز فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان توسط مربیان عزیز اجرا شده است. مربیان توانمند و بی‌ادعای کانون سال‌هاست که عمیق‌ترین مفاهیم و ارزش‌ها را با بیانی هنرمندانه و لذت‌بخش به بچه‌ها منتقل می‌کنند. از این‌رو و بنابر اهمیت موضوع، این فعالیت تأثیرگذار از سال 1376، برای اولین بار، به صورت یک آیین و جشنواره ملی و چند سال بعد به صورت بین‌المللی درآمد که توانست هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور نگاه‌ها را به خود معطوف کند. به طوری که در سرتاسر جهان قصه‌گویان و قصه‌پژوهان از جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری به عنوان فرصت مغتنمی برای بحث و تبادل فرهنگی و حرکتی جدی برای زنده نگه‌داشتن و گسترش این هنر ناب یاد می‌کنند. خوشحالیم که در این حرکت ایران و کانون پرورش فکری، به مصداق رهروی آهسته و پیوسته مسیر را طی می‌کند. بدون شک برگزاری مداوم این رویداد فرهنگی تا امسال که هجدهمین جشنواره قصه‌گویی برگزار می‌شود، مرهون تلاش‌ها و دلسوزی‌های همه دست‌اندرکارانی است که در تمام این سال‌ها در سطوح مختلف پای کار ایستادند و چراغ جشنواره قصه‌گویی را در کانون پرورش فکری روشن نگه داشتند. به همه این عزیزان خدا قوت می‌گویم.
امید که همواره در راه خدمت به فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی و کودکان و نوجوانان، بیش از پیش استوار و ثابت قدم باشیم.
یادداشت علیرضا حاجیان‌زاده مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
منتشر شده در روزنامه ایران 24 بهمن 1394
کد خبر: 252850
تاریخ انتشار: ۲۴ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۰:۱۸
- چاپ
قصه از زمانی متولد شده است که انسان به وجود آمده و تا زمانی که انسان هست قصه هم خواهد بود. پس قصه‌گویی و داستانپردازی از دیرباز با بشر قرین و دمساز بوده است. از سوی دیگر هیچ ملّتی را نمیتوان یافت که در فرهنگ ادبی خویش میراثی گرانبها و انبوه از افسانهها و حکایات پیشینیان خود نداشته باشد.
