به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مازندران، جشنواره منطقه 5 قصه گویی کشور از سری رویدادهای بیست و یکمین جشنواره بین المللی قصه‌گویی است که 3 و 4 آذر در ساری برگزار می شود.
در این رویداد 35 قصه گوی برگزیده 7 استان؛ تهران، البرز، خراسان رضوی، خراسان شمالی،سمنان، گلستان و مازندران در رقابت با هم‌دیگر قصه می گویند تا با رای داوران 5 برگزیده به بخش کشوری معرفی شوند.
«علی حسن نژاد» یکی از قصهگویان برگزیده استان مازندران است. وی کارشناس و محقق فرهنگ بومی و زبان مازندران نیز بوده و در حوزه فرهنگ بومی و محلی پژوهش می کند.
حسن نژاد در این گفتگو از قصه و هنر قصه‌گویی می گوید:
وی در پاسخ به اینکه هدف قصه چیست و اساسا قصه گو در روایت قصه به دنبال چیست معتقد است: هنر قصه گفتن و قصه شنیدن را باید جز اولین هنرهای ثبت شده بشر به‌حساب آورد. این موضوع را از تحلیل غار نگارههای مختلف میتوان بدست آورد، چرا که تمامی غار نوشتهها روایتی است از آنچه که در پیرامون اتفاق می افتد. در حوزه اسناد مکتوب نیز باید گفته شود که در اولین متون کشف شده از متون قصههای مصری و سومری و سانسکریت هیچ اشارهای به این که قصه ها را چه کسی و برای چه کسانی یا چگونه و چرا ساخته شده، نشده است.
نخستین تعریف نوشته شده از قصه حتی به شکل مبهم در پاپیروس مصری معروف به پاپیروس وستکار به دست آمده است که ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نوشته شده که شاهی از فرزندانش می خواهد قصهی جادوگران را برای او بگوید این سند مهم راه را برای اینکه اهداف قصه گویان اولیه چه بوده است به ما نشان می دهد.
این پژوهش‌گر فرهنگ مازندران، در باره تاثیر قصه در ذهن مخاطب گفت: در تمام قرون گذشته می توان قصه را به تونل تشبیه کرد. تونلی به کشف ناشناختهها، تونلی به کشف دوبارهی جهان بینی، تونلی به کشف راز آلود دنیای پیرامون انسانهایی که در مرحلهی کشف هستند و قصه می‌تو اند عامل اصلی و جذاب تمام این موضوعات برای شنونده باشد.
به نظر می رسد که قصه گو نقشهخوان ماهری است که با علامت هایی مثل حروف کلمات صدا و حرکات مورد نیاز بههمراه مهارت کافی راهنمای شنونده در تونلهای مختلف است و با روایت مناسب دیوارهای تونل را به آیینه‌ای جادویی تبدیل می کند، آیینه‌ای که هم شنونده را نشان می دهد و هم تمام حوادث داستان را.
در تعاریفی که امروزی ها از قصه دارند انتقال پیام بویژه در حوزه اخلاق و سبک زندگی از ویژگیهایی است که برای قصه تعریف می کنند اما رصد تعاریف قصهها اصل سرگرمی را برای قصه گویی مد نظر قرار می دهد. اگرچه انتقال پیام از طریق ایجاد جذابیت بهترین شیوه است.
این مهم در تمام قصه های قدیم معلوم و ملموس است و ساخت و پرداخت و اشاعه قصههایی با مضامین و شخصیتهای حیوانی که در این سال‌ها از طریق انیمیشنها ادامه دارد بهترین شکل ارائه پیام است.
در عین حال، با تحلیل سادهای می توان به تاثیر قصهها پرداخت مثلا وقتی برای چند نفر خاطرهای مشترک اتفاق می افتد در بازتعریف خاطره و شکل ساختاری ماجرا از آن کس که پر و بال بهتری می دهد، خواسته می شود که با آب و تاب ماجرا را تعریف کند تا تاثیر لازم را داشته باشد.
تاثیر گذاری لازم از طریق شاخ و بال دادن به کلام و تاثیر گیری از مهارت قصه گویی راز تاثیر را معلوم می کند.
قصه گویی برگزیده جشنواره استانی قصه‌گویی مازندران در رابطه با ویژگی قصه های خوب گفته است: دیدگاه‌های مختلفی در این خصوص وجود دارد.
افلاطون اولین نفری بود که از اهمیت قصه‌گویی در کتاب جمهوریت سخن گفته است و می گوید باید پرستاران و نادران قصههایی را روایت کنند که روح فرزندان پرورش بیابد.
در سالهای اخیر کشفیات علم روان‌شناسی در حوزه تربیت کودک راه‌کارهای متفاوتی برای درون مایه قصه پیش پا می گذارد. ورود به بعضی موضوعات که زمانی به‌عنوان محتوای ایجاد ترس و هراس یا دنیای نامرتبط با کودکان بود در سالهای اخیر تعریفی جدید یافته است.
به نظرم قصهی خوب قصهای است که بتواند بال خیال پردازی و همراهی بیشتری به مخاطب بدهد که از این طریق بتواند وارد آسمان قصهی مورد نظر شود. در واقع این مهم هم به قصه بر می گردد هم به توانایی قصه‌گو .
حسن پور به دو موضوع مورد توجه‌اش اشاره کرد و اظهار داشت: همیشه بیم این ماجرا را داشتم که رسانه‌های جمعی که انتقال سریع تر و همه جانبهتری از موضوعات را دارند دست آوردهای هنرهای نیاکان را زیر سوال ببرند، اگرچه چنین اتفاقی طبیعی است و تحلیلها نشان می دهد که دورهی قصه گویی پدربزرگ مادربزرگ ها به شکل چهره به چهره تمام شده است اما میتوان به دو موضوع همچنان دلخوش بود:
قصه گویی مادران برای فرزندان (اگرچه به شکل حرفه‌ای نیست).
و دلخوشی دوم راه اندازی جشنواره‌ها و تعریفی جدید تر از روایت و قصه گویی
به یقین جشنوارههای قصه گویی کانون پلی است میان میراث گذشته و جدید و استقبال کم نظیر از این جشنواره نشان می دهد هنر قصه گویی فارغ از تغییرات لحظه‌ای همچنان مورد توجه است اگرچه حقیر اندکی با شیوه‌های قصه‌گویی انفرادی به مفهوم «روایت کانون» زاویه دارم ولی جشنواره را بسیار موثر می دانم.