به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس، در یکم مرداد ۱۴۰۴، کارگاه نقد و بررسی آثار اعضاء باشگاه نوجوانان قاف به همت جمعی از استادان برجسته و شناخته‌شده عرصه شعر، شامل مجتبی حاذق، حسین دهلوی، غلامرضا بکتاش، اسماعیل‌الله‌دادی، و سید وحید سمنانی، برگزار گردید. در این نشست ادبی، مجموعه‌ای از اشعار سروده شده توسط نوجوانان به صورت زنده قرائت شد و سپس با دقت و در چارچوبی آموزشی، توسط استادان حاضر مورد نقد و تحلیل قرار گرفت.
در این نشست، تعدادی از اشعار نوجوانان عضو باشگاه به صورت زنده قرائت شد؛ و استادان با دقت و حسن نیت آنها را نقد و تحلیل کردند. فضای جلسه با وجود نقدهای تخصصی، بسیار صمیمی، آموزشی و انگیزشی بود و تلاش شد تا هر نوجوان شاعر با درک بهتر نقاط قوت و ضعف آثار خود، بتواند مسیر روشن‌تر و مطمئن‌تری را در ادامه فعالیت‌های ادبی خود پیش بگیرد.
یکی از موضوعات محوری این کارگاه به بحث «تکرار در شعر» اختصاص یافت. سید وحید سمنانی با تأکید بر اهمیت تکرار به عنوان یکی از تکنیک‌های مؤثر شعری توضیح داد که تکرار می‌تواند نقش بسیار پررنگی در ایجاد ریتم و موسیقی درونی شعر ایفا کند، اما شرط مؤثر بودن آن، آگاهی و هدفمندی در به کارگیری این ابزار است.
او همچنین هشدار داد که تکرارهای بی‌هدف و نامناسب ممکن است از ارزش اثر بکاهد؛ و حتی مانع از انتقال صحیح پیام شاعر به مخاطب شود. به گفته سمنانی، زمانی تکرار در شعر تأثیرگذار خواهد بود؛ که بتواند معنا و حس شعر را تقویت کرده و خواننده را در همراهی با پیام شاعر بیشتر جذب نماید، نه آنکه باعث خستگی و کسالت ذهنی او شود.
غلامرضا بکتاش در ادامه، اهمیت زبان معاصر و به‌روز را در شعر برجسته کرد؛ و گفت که زبان شعر باید همواره با زمان و فرهنگ روز هماهنگ باشد. او بر این نکته تأکید ورزید که شاعر نباید در قید زبان‌های کلیشه‌ای و قالب‌های تکراری گذشته گرفتار شود، بلکه باید با جسارت و خلاقیت زبان خود را به روز نگه دارد.
بکتاش افزود که برای جلوگیری از تکرارهای ناخواسته و حرکت به سمت زبانی تازه و نوآورانه، مطالعه مستمر و عمیق شعر معاصر امری ضروری است.
همچنین وی با اشاره به نقش تصویرپردازی خیالی، بیان داشت؛ که «خیال و تصویر، روح شعر هستند؛ و بدون وجود آنها، شعر از زیبایی، تازگی و جذابیت تهی خواهد شد.
وی در ادامه توضیح داد؛ که یکی از دلایل ناکامی برخی اشعار در رسیدن به پایان‌بندی رضایت‌بخش، تکراری بودن مضامین و ناتوانی در خلق نتیجه‌ای ملموس و تأثیرگذار است؛ که مخاطب را به احساس یا درک تازه‌ای برساند.
اسماعیل‌الله‌دادی نیز در بخش دیگری از این کارگاه به بررسی گزیده‌ای از اشعار محمدعلی بهمنی پرداخت؛ و ضمن آن، اهمیت انتخاب قافیه را در ساختار شعر به تفصیل بیان کرد.
او تاکید نمود که انتخاب دقیق و هوشمندانه قافیه‌ها می‌تواند انسجام و زیبایی اثر را به شدت افزایش داده و نقش مهمی در خلق شعری تأثیرگذار ایفا کند.
الله دادی همچنین یادآور شد؛ که هر شاعر برای یافتن زبان و سبک شخصی خود، نیازمند گذر زمان، تجربه و آزمون‌های مکرر است، اما پشتکار و استمرار در مطالعه روند رشد و یادگیری را سرعت می‌بخشد و راه رسیدن به موفقیت را هموار می‌کند.
در ادامه، سید وحید سمنانی به موضوع «جسارت در انتخاب واژگان» پرداخت؛ و به شاعران نوجوان توصیه کرد؛ که از امتحان کردن ترکیب‌های نو و متفاوت واژه‌ها در آغاز مسیر نترسند.
وی اظهار داشت؛ که حتی اگر در مراحل اولیه کلمات به صورت موزاییکی و پراکنده کنار یکدیگر قرار گیرند، این امر مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه این تمرین‌ها کمک می‌کند تا ارتباط‌های لفظی و معنایی کشف شده و واژه‌ها بتوانند به مرور زمان خلأهای معنایی یکدیگر را پر کنند؛ و به شکل یک کل منسجم و معنادار در شعر ظاهر شوند.
در بخش پایانی کارگاه، غلامرضا بکتاش و اسماعیل‌الله‌دادی مفهوم «آشنایی‌زدایی» را شرح دادند؛ مفهومی که به واسطه شکستن انتظارات و کلیشه‌های رایج زبان، شعر را به تجربه‌ای تازه، بدیع و تأثیرگذار برای خواننده بدل می‌کند.
بکتاش بیان داشت که آشنایی‌زدایی به شاعر امکان می‌دهد زبان و تصویرهای نوآورانه‌ای خلق کند؛ که خواننده را شگفت‌زده کرده و جذب کند.
وی همچنین تأکید کرد که مطالعه مداوم شعر شاعران معاصر علاوه بر پرورش زبان شعری، باعث آشنایی شاعر با گونه‌های متنوع تخیل و زبان شده و بدین ترتیب زمینه خلق آثار خلاقانه‌تر و متنوع‌تر را فراهم می‌آورد.
این کارگاه فرصتی ارزشمند را فراهم آورد؛ تا شاعران جوان، با دریافت نکات کارشناسی و راهبردی از سوی استادان، نگاه عمیق‌تر و کاربردی‌تری به ساختار شعر، زبان شعری، تکنیک‌ها و شیوه‌های نوین در شعر معاصر پیدا کنند و با موضوعاتی نظیر قافیه، تکرار، زبان و تصویرپردازی خیالی به صورت مفصل آشنا شوند.
