به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری استان همدان، جشنواره بینالمللی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، یکی از رویدادهای شاخص فرهنگی کشور است که با هدف پاسداشت سنت کهن قصهگویی و ترویج فرهنگ شفاهی میان نسلها برگزار میشود.
این جشنواره فرصتی است برای گردهمایی قصهگویان، نویسندگان، هنرمندان و علاقهمندان به روایتگری از سراسر ایران و جهان تا با بهرهگیری از شیوههای نو و سنتی، داستانهایی پر از تجربه، اندیشه و خیال را به اشتراک بگذارند.
در طول برگزاری این رویداد، آثار برگزیده قصهگویان در بخشهای مختلف همچون قصهگویی سنتی، قصهگویی با ابزار، نقالی و روایتهای نوین به رقابت گذاشته میشود و علاوه بر داوری تخصصی، نشستهای نقد و بررسی، کارگاههای آموزشی و پژوهشی برنامههای فرهنگی جانبی نیز برگزار میگردد.
این جشنواره نه تنها به احیای میراث فرهنگی و روایتهای بومی میپردازد، بلکه پلی میان نسلهای گذشته و آینده میسازد تا ارزشهای انسانی، اخلاقی و اجتماعی از طریق هنر قصهگویی منتقل شود.
از این رو دبیرخانه جشنواره قصهگویی کانون همدان در راستای برگزاری جشنواره بینالمللی قصهگویی، هفتمین نشست «پاتوق قصه و نقد» خود را با حضور تعدادی از قصهگویان جشنوارههای دورههای قبل، اعضا و والدین آنها برگزا شد.
موضوع هفتمین نشست «پاتوق قصه و نقد» در ادامه ششمین نشست در خصوص نقالی و شاهنامهخوانی با حضور سید مهرداد کاووسی، نقال، هنرمند و داور جشنواره بینالمللی قصهگویی بود.
سیدمهرداد کاووسی در جمع کودکان، نوجوانان و علاقمندان به قصه و نقالی گفت: در مورد اسامی به کار رفته در داستانهای شاهنامه مانند فرود و فَرود، سیاوش و سیاوخش و ... باید گفت که همه این اسامی درست هستند و فرد نقال باید آن اسمی را که بیشتر استفاده میشود، استفاده کنیم.
وی ادامه داد: عدهای در هنگام اجرا یادشان میرود که در ابتدای گفتههای خود چه اسمی را گفتهاند مثلا وقتی میگوییم سیاوش باید تا پایان نقالی و بیان داستان همین اسم را به کار ببریم.
کاووسی به 3 مکتب نقالی اشاره و تصریح کرد: مکتب اول تهران است که در این مکتب نثر به نظم ارجحیت دارد و تقریبا قصه گفته میشود و افراد کم سواد، بیسواد و قشر ضعیف جامعه نقالی با مکتب تهران را به علت صریح و راحت بودنش متوجه میشوند.
وی با اشاره به مکتب اصفهان بیان کرد: در مکتب، نثر به اندازه نظم در نقل وجود دارد یعنی همان قدر که قصه تعریف میکنیم، همان قدر شعر میخوانیم و این مکتب اصفهان در جشنوارهها جذابتر است و بیشتر استفاده میشود.
این هنرمند افزود: در مکتب سوم که مکتب خراسان است نظم به نثر ارجحیت دارد و جزو سختترین مکتب است که بیشترین تمرکز را میخواهد و کمتر کسی به سراغ آن میرود
وی به طومارنویسی اشاره و خاطرنشان کرد: در اصطلاح نقالان و قصهخوانان، طومار شکل مکتوب داستانهایی بود که نقل میکردند، اعم از داستانهای شاهنامه و دیگر داستانها.
کاووسی با بیان اینکه طومارهای نقالی بخش مهم از ادبیات شفاهی مردم ایران را تشکیل میداده و براساس تعاملی ویژه با متون حماسی و پهلوانی شکل گرفته است، گفت: با توجه به تاریخ نسبتاً طولانی این طومارها باید گفت که طومارها هم از لحاظ سابقه و اصالت برخی از داستانهای حماسی و پهلوانی آنها و هم از لحاظ بازتاب آداب و آیینها و اندیشههای دورۀ زندگی مؤلفان آنها و نیز از نظر زبانی و واژگانی بسیار اهمیت دارند.
وی افزود: باید دقت داشته باشید که طومار یک نقال باید شخصی و متناسب با روحیه خود نقال باشد و کپی از جایی نباشد و حتما باید به دل مخاطب بنشیند.
این داور بینالمللی با بیان اینکه نقال باید هر جمله و یا هر بیتی را که بیان میکند دارای معنا و مفهوم باشد، گفت: بیتهایی که به کار میگیرید را معنی کنید و مفهوم آن را بدانید تا بر کار مسلط باشید.
کاووسی با اشاره به اینکه نقل باید ابتدا، وسط و انتها داشته باشد، خاطرنشان کرد: مهمترین موضوع در نقالی انتقال حس به مخاطب و شنونده است و فرد نقال و قصه گو باید تمامی حسها چون غم،شادی، گریه، شکست، پیروزی و ... را با گفتار، حالات، حرکات و ... خود را به مخاطب منتقل کند.