جای خالی آرایه‌ها، در شعر حفره‌ی بزرگی ایجاد می‌کند

ثریا عبدی شاعر و منتقد ادبی معتقد گفت: استفاده از خیال و عناصر آن یک مورد اساسی در شعرسرایی است و رعایت کردنش حیاتی است. در واقع جای خالی آرایه‌ها و کلام مخیل یا مستقیم‌گویی در بیان اندیشه‌های شاعرانه، در شعر حفره‌ی بزرگی ایجاد می‌کند.

به گزارش روابط عمومی کانون خوزستان، ثریا عبدی، شاعر، منتقد ادبی و مربی ادبی کانون پرورش فکری خوزستان که در پانزدهمین نشست مجازی انجمن شاعران نوجوان (آیینه‌های ناگهان) مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گتوند، شوش و شوشتر سخن می‌گفت با بیان این مطلب تأکید کرد: در یک اثر حتی اگر عاطفه قوی باشد و اسکلت‌بندی ظاهری بدون ایراد باشد، باز هم عدم حضور تصویرسازی‌های شاعرانه، خیال انگیز و خلاقانه، حفره ای است که ممانعت ایجاد می‌کند از شعر شدن اثر و آن را به نثری موزون مبدل می‌سازد.ضمنا در شعرسرایی باید توجه کنیم که علاوه بر انتقال مفهوم به انتقال تاثیر و لذت هم بیندیشیم.

او با اشاره به این‌که شعر کلامی است خیال‌انگیز که بیان‌گر اندیشه و عاطفه‌ی ماست و در قالبی آهنگین جای می‌گیرد و باید ساختار منسجم مشخصی داشته و زبانش یکدست باشد، افزود: این موارد با مطالعه و تمرین مستمر به دست می‌آیند و ماحصل ترکیبشان با کشف‎ها و خلاقیت‌های شاعر، شعری موفق است. در این میان استفاده از آرایه‌ها در خدمت زبان و اندیشه، باید یکدست بوده و در جان کلام به زیبایی بنشیند.

عبدی در ادامه یکی از عملکردهای خوب شاعر را حفظ ارتباطات افقی و عمودی و نگاه تازه به کلمات و کشف پیوندهای جدید در کلام دانست و تاکید کرد: هر کلمه نماینده‌ی یک سری باور و تصور عمومی است و می‌تواند القا کننده‌ی بار معنایی گسترده‌ای باشد که مخاطب انتظار دارد ردی از آن، در اثر ببیند و شاعر باید به پیشینه‌ی کلمات توجه داشته باشد وقتی آن‌ها را برای نشستن ما بین سطرهایش انتخاب می‌کند، البته بیرون کشیدن کارکردهای معنایی جدید از کلمات و کشف و خلق دنیای تازه‌ای برای آن‌ها را قطعا توصیه می‌کنم به شرطی که منطقی و قابل قبول باشد.

وی یادآور شد: زنجیره‌ی کلمات در بندهای یک شعر باید محکم و گویا باشد، یک شاعر خوب بار معنایی واژه‌ها را می‌شناسد و از اتمسفری که در اطراف خود دارند به نفع اندیشه‌اش استفاده می‌کند. در ضمن استفاده از تکنیک‌های زبانی، آرایه‌ها، وزن و آهنگ در صورتی زیبا و قابل قبول است که جزئی از یک کلیت واحد باشد، در این میان، آرایه‌ی مراعات نظیر ابزار مهمی برای حفظ ارتباطات افقی و عمودی در زنجیره‌ی کلام است.

مربی آفرینش‌های ادبی کانون استان خوزستان در باب ساختار شناسی و رعایت فرم شعر سپید، توضیح داد: برای این‌که یک اثر را شعر سپید بدانیم باید ردپایی ایجاز، آهنگ درونی، واج آرایی، تصویرسازی و کشف (نگاه خلاقانه به پدیده‌ها و کشف ارتباطات جدید و منطقی میان آن‌ها و نشان دادن تصویری از مفاهیم و پرهیز از توصیفات طولانی نثرگونه)، ۴. رعایت اندیشه‌ی کلی و ارتباطات عمودی و افقی و ... را در آن ببینیم.

او تشریح کرد: هنگام سرودن باید در کلام و کلمه به شدت صرفه‌جویی کنیم و در عوض اندیشه را وسعت ببخشیم و زوایای ناپیدای پدیده‌ها را دریابیم. همچنین برای ویرایش یک اثر ادبی، همیشه سعی کنیم یکی یکی اجزاء را برداریم و ببینیم بدون آن‌ها آسیبی به کلیت کلام وارد می‌شود یا نه؟ اگر بدون هیچ ایرادی یک عبارت یا کلمه را توانستیم حذف کنیم، پس حتما باید حذف شود. در نهایت حذف و اضافات به خصوص در رعایت قالب شعر سپید، بسیار اهمیت دارند.

این شاعر و منتقد ادبی در ادامه، سرفصل موسیقی در شعر را موضوع بحث خویش قرار داد و بیان کرد: رعایت وزن یکی از ارکان مهم شاعری است که البته شاخه‌های مختلفی دارد (موسیقی بیرونی یا جنبه‌ی عروضی، موسیقی کناری یا ردیف و قافیه، موسیقی درونی)، در آثار سپید موسیقی درونی باید بسیار پررنگ باشد و در ذهن خواننده طنین اندازد، جناس، تکرار و واج‌آرایی مواردی هستند که در رسیدن به این مهم، شاعر را یاری می‌کنند و البته زمانی می‌توانند در بطن اثر موفق عمل کنند که حاوی کشف و تصویرسازی و خلاقیت باشند.

بر اساس این گزارش، ریحانه کلانتر، عارف یادگاری، کاظم رستمی، مریم شادمان، فاطمه شعبان‌نژاد و فاطمه عرب‌زاده، ازجمله نوجوانانی بودند که در این نشست به اشتراک‌گذاری و خوانش اشعار خود پرداختند.

این رویداد مجازی ادبی با سرپرستی سکینه ظهراب زاده و نقد و بررسی کامل و دقیق آثار اعضا به کار خود پایان داد.

گفتنی است: که پانزدهمین نشست انجمن شاعران نوجوان آیینه‌های ناگهان، با موضوع نقد و بررسی آثار اعضا و حضور ثریا عبدی شاعر، منتقد ادبی و مربی ادبی کانون پرورش فکری استان خوزستان، کارشناسان ادبی و فرهنگی خوزستان، مربیان کانون سراسر استان و جمع گسترده‌ای از اعضای مراکز کانون شهرستان‌های گتوند، شوش و شوشتر در صفحه‌ی مجازی این انجمن برگزار شد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 3 =