به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه، با نزدیک شدن به مرحله استانی جشنواره قصهگویی، علی واثقی متخصص این امر، مدرس کارگاههای استانی و از داوران این جشنواره، از قصه و قصهگویی گفت.
خودتان را معرفی کنید و پیشینه خود را در زمینه قصهگویی بفرمایید:
به نام خدایی که خود قصه گوست، سرآغار هرقصه با نام اوست
اینجانب علی واثقی، مربی مسئول مرکز فرهنگی هنری شماره ۸ کرمانشاه که با افتخار قریب به ۲۷ سال است که در این پست سازمانی در ۲ استان لرستان و کرمانشاه خدمتگزار کودکان و نوجوانان ایران عزیزمان بوده و هستم.
و اما در زمینه قصه گویی، ۵دوره برگزیده جشنوارههای استانی و منطقهای قصهگویی بودهام.
داور جشنواره استانی قصهگویی با گویش محلی در استان لرستان.
داور جشنواره استانی ۲سالانه قصهگویی در نهاد کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه.
داور ۳دوره پایش اولیه جشنوارههای بینالمللی قصهگویی در بخش استانی (استان کرمانشاه).
مدرس قصهگویی در دانشگاه فرهنگیان، مدارس، مربیان مهدکودکها، نهاد کتابخانههای عمومی و مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه.
در بیستو هفتمین جشنواره بینالمللی قصهگویی، داور پایش اولیه قصههای بزرگسالان و نوجوانان در بخش استانی بودهام و در حال حاضر داور قصهگویی بخش کودک در مرحله استانی این جشنواره میباشم.
تعریف خود را از قصهگویی بفرمایید:
قصهگویی کهنترین شکل ادبیات است و جزئی از، زندگی بشر و از شنیدنیترین سرگرمیهای انسان قلمداد شده است.
هنری که نسلها را به هم پیوند میدهد و مخاطبین گوش میسپارند و در اثر کلماتی که میشنوند تصورات
ذهنی خویش را میآفرینند و ما قصه میگوییم تا جهانمان را درک کنیم.
تاثیرات قصه گویی را چگونه ارزیابی می کنید؟
قصهگویی تاثیرات فراوانی در ابعاد مختلف دارد که قصهگویان با بیان هنرمندانه خود، زیبایی آثار شفاهی و مکتوب گویندگان و نگارندگان را در اختیار شنوندگان قرار میدهند و قصهگو انتقال دهنده تجربیات ارزشمندی برای مخاطبین خود میباشد.
در هنر قصهگویی ادبیات گفتاری کودکان شکل میگیرد و بسیاری از کلمات، واژهها و مفاهیم ادبی را از طریق احساس خود، درک کرده و کاربرد صحیح آن را میآموزند.
شنوندگان قصهها، مهارت خوب گوش کردن و چگونگی دریافت پاسخ به سئوالاتشان را تجربه میکنند، نحوه بیان و تکلم درست و منطقی، زیبا و دلنشین را یاد میگیرند.
کودکان و نوجوانان از طریق قصهگویی حقایق و تجارب زندگی را درک می کنند و معانی عملی (شادیها و غمها، محبتها و کینهها، شهامتها و فداکاریها، شجاعتها و دلاوریها، موفقیتها و شکستها، عدالت و بی عدالتی، آزادی و استبداد و بسیاری دیگر از اینگونه تعالیم را در مییابند و البته که در این هنر فاخر (قصهگویی) اهداف دیگری همچون (اهداف تربیتی، اهداف پرورشی، علاقمند کردن
مخاطبین به کتاب و مراجعه به کتابخانهها، آشنایی با مسائل زندگی و راه حلها و...) نهفته است.
جشنواره امسال را چطور دیدید؟
با توجه با اینکه بنده سه دوره، داور پایش اولیه قصهگویی استان بودهام، خوشبختانه میتوانم عرض کنم به همت سرپرست محترم کانون استان؛ دبیرخانه جشنواره قصهگویی، مربیان و علاقهمندان به این هنر ارزشمند، در وهله اول، شاهد عمومیسازی و ترویج فرهنگ قصهگویی دراستان کرمانشاه، در بین عموم مردم، سطح مدارس و خانوادهها بودیم و همچنین دریافت آثار خوب در (انتخاب قصه و اجرا) توسط شرکتکنندکان از دیگر موارد مثبت امسال نسبت به سنوات گذشته بود و از طرفی، از نظر کمی هم استقبال خوبی صورت گرفت.
در مورد قصه گویی چه توصیهای به مخاطبین دارید؟
به علاقهمندان به این هنر کهن، پیشنهاد میشود، در انتخاب قصه، جهت شرکت در جشنواره، نهایت دقت را بهعمل آورند، چهبسا، شاهد آثار (قصهگویی) توسط عزیزانی بودیم که علیرغم، بیان دلنشین و اجرای هنرمندانه، تنها با انتخاب قصهای نامناسب، از نظر ساختار روایی (پیرنگ یا خط داستانی) صرفا" در بخش خاطرهگویی یا نقل قصههای ناتمام و قصهای خارج از حوصله مخاطب (زمان طولانی) قرار میگرفتند و از گردونه رقابت کنار گداشته میشدند.
انتظار میرود راویان عزیز، از نمایشی اجرا کردن قصه، تقلیدصدای نامتعارف در گفتگوی شخصیتها، انتقال پیام مستقیم، عدم مکث و ارتباط نداشتن با مخاطب که از معیارهای مندرج در سنجههای داوری است اجتناب کنند. پس از انتخاب قصه مناسب بارها و بارها به تمرین بپردازند و همچنین، طولانی نکردن مقدمه، اوج و پایان داستان را مد نظر داشته باشند و از سیر طبیعی قصه با در نظر گرفتن اهداف اصلی و فرعی خارج نشوند.
قصهگو در بخش صحنهای نبایستی تمام حوادث را صریح و مستقیم بیان کند و باید به مخاطبین خود فرصت تفکر و شریکشدن در حل مسائل را بدهد و در حین اجرا به کلام خود، حالت موعظه و پند، ندهد و اجازه دهد که شنونده، خود، مسائل را حلاجی نموده و به نتیجه برسد.
و در آخر اینکه قصه گو، با بیان هنرمندانه خود و استفاده از روشهای اصولی نظیر سئوالهای مدیریت شده (که همهمه ایجاد نکند)، تن صدا، کارگردانی اصولی صحنه قصهگویی و... بدون امر و نهی، توجه شنوندگان را جلب و از حرکات اضافی آن بکاهد.
خاطرهای اگر از قصهگویی یا حضور در این عرصه دارید بفرمایید:
با توجه به اینکه اعضای مرکز در پایان تابستان و در آستانه ورود به مدرسه در تکاپوی خرید لوازمالتحریر و... هستند و معمولا" مراکز کانون در اوایل مهر از حضور اعضا کم رنگ می شود، یکی از راهکارهای بنده برای حضور اعضا، در مراکز پس از تعطیلات تابستانی، بهرهگرفتن، از هنر قصهگویی بوده و خوشبختانه تاثیر گذار هم بوده است، به صورتی که در اواخر شهریور قصهای دنبالهدار و به صورت سریالی را، برای اعضا نقل میکردم و به آنها میگفتم اگر علاقهمند به شنیدن ادامه قصه هستید، در یک روز خاص در هفته اول مهر، منتظر حضورتان در مرکز هستم که ادامه آن را برایتان نقل کنم و بدین ترتیب، اعضا به شوق شنیدن ادامه قصه، به مرکز مراجعه میکردند.
حرف آخر و نکته ای اگر هست:
از همه عوامل اجرایی جشنواره و شرکتکنندگان عزیز ، که با روایتگری و نقل قصههای زیبایشان، فرصتی فراهم آوردند که به گسترش، اندوختهها و تجربههای بنده، در عرصه قصهگویی، کمک کنند کمال تشکر را دارم.
امید است که با همت والای خوبان و علاقهمندان به هنر قصهگویی، بتوانیم سهم و دین خود را نسبت به ادبیات مکتوب، شفاهی و فولکلور، ادا نموده و با روایتگری دلنشین خود، قدمی هرچند کوچک، در راستای تربیت نسلی که به کرامت والای انسانی ارج مینهند، برداریم.
