به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون استان اردبیل، در مراسم پایانی مرحله استانی بیستوهفتمین جشنواره بینالمللی قصهگویی در روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه ۱۴۰۴، بیانیه هیئت داوران این رویداد فرهنگی و هنری توسط پریسا علیزاده اقدم، نماینده هیئت داوران، قرائت شد.
این هیئت متشکل از آقایان داور فرمانی، عظیم رضایی و پرویز دولتخواه و خانمها عزیزه ریحانی، مهدیه علیقلیزاده، سارا وطنخواه و پریسا علیزادهاقدم، در بیانیه خود ضمن قدردانی از عوامل اجرایی و شرکتکنندگان، به نکات مثبت جشنواره و توصیههایی برای ارتقای کیفی قصهگویی اشاره کردهاند که در ادامه متن کامل آن را میخوانید.
به نام خدا
قصهها با واژههایی که نشان از عشق به انسان، امید به زندگی، فریاد از درد و رنج، پریشانی و حیرانی، راستی، دوستی و مهربانی دارند، از دیروزهای دور که آدمی با زبان طبیعت حرف میزد تا امروز که رسانهها از زبان آدمی حرف میزنند، حرفهای آدمی را بازتاب دادهاند. امروز نیز قصهگویان با نقل قصهها به دلها نقبی از حس عاطفه و احساس، ایمان و عشق میزنند تا آنچه را که باید باقی باشد و خورشید عشق را در گستره زندگی انسانها درخشنده نگاه دارد، در یادها بماند.
هیأت داوران مرحله استانی بیستوهفتمین جشنواره بینالمللی قصهگویی، ضمن تشکر از مدیریت محترم کانون استان سرکار خانم ملکزاده و تمام عوامل پرتلاش، نکاتی به شرح ذیل اعلام میدارد:
حضور پرشور بسیاری از کودکان و نوجوانان فعال، علاقهمند و مستعد عرصهی قصهگویی از نکات مثبت این جشنواره است. هیأت داوران از تمامی مربیانی که در شناسایی و تربیت این گروه تلاش کردهاند صمیمانه تشکر مینماید. بهطور حتم این حرکت تأثیر بسزایی در ترویج فرهنگ قصه و تربیت قصهگو دارد.
از دیگر نکات مثبت این دوره از جشنواره استفاده از زبان بومی، لالایی و قصههای عامیانه، آرایههای ادبی چون تلمیح، ضربالمثلها و جناس است.
۱. انتخاب قصه، نخستین و یکی از مهمترین تصمیمهای هر قصهگوست. قصهای که برای روایت برگزیده میشود، نهتنها بیانگر سلیقه و نگاه قصهگوست، بلکه میزان شناخت او از مخاطب، هدف اجرا و تواناییهای رواییاش را نیز آشکار میکند.
قصهای موفق است که از ساختاری منسجم و روشن برخوردار باشد؛ آغاز آن بتواند توجه مخاطب را جلب کند، بدنهی داستان مسیر منطقی و جذابی را طی نماید و پایانبندی آن معنا، تأثیر و ماندگاری ایجاد کند. وجود ساختار مناسب، به قصهگو کمک میکند تا روایت خود را با اطمینان، ریتم درست و انتقال مؤثر احساسات پیش ببرد. باید توجه داشت خلاقانهترین ایدهها، بدون ساختاری دقیق و حسابشده، در اجرا دچار پراکندگی میشوند و ارتباط لازم با مخاطب را از دست میدهند. از اینرو، انتخاب آگاهانهی قصهای متناسب با توان اجرایی قصهگو و برخوردار از چارچوب روایی مشخص، نقشی تعیینکننده در کیفیت نهایی اجرا دارد.
۲. توصیه میشود قصهگو قصه را از زبان سوم شخص روایت کند. در این دوره از جشنواره ما شاهد قصههایی بودیم که از زبان اول شخص روایت شده بودند. این نوع اجرا میتواند قصهگو را به سمت نمایش تکنفره سوق دهد.
۳. تنوع در لحن و صدا، تغییر در لحن صدا، تن صدا و حجم صدا میتواند داستان را از حالت یکنواختی خارج کرده و به آن جذابیت بیشتری بدهد. همچنین استفاده از تأکیدهای مختلف میتواند به عمق بیشتر روایت کمک کند.
۴. استفاده از زبان بدن و حرکات؛ یک قصهگوی ماهر با استفاده از زبان بدن، حرکتها و حتی حالتهای چهره میتواند مفاهیم داستان را به مخاطب منتقل کند و احساسات را برجستهتر کند.
۵. تنوع در تکنیکهای روایتی: استفاده از تکنیکهای خاص مانند توقف در نقاط حساس، ایجاد تعلیق یا تغییر زاویه دید میتواند داستان را جذابتر کند و به مخاطب فرصتی برای تعامل بدهد.
۶. تنوع در تن صدا؛ قصهگو باید توانایی تغییر تن صدا را داشته باشد تا احساسات و وضعیتهای مختلف داستان را بهدرستی منتقل کند. تغییر تن صدا بهویژه در لحظات حساس و پرتنش داستان میتواند تأثیر زیادی بر مخاطب بگذارد.
۷. شناخت صحنه و «نقاط طلایی» برای قصهگو فقط یک مهارت فنی نیست؛ بخشی از زبان روایت است. قصهگو با بدن، صدا و جایگاهش در فضا معنا میسازد و اگر این فضا را نشناسد، بخشی از قدرت قصه هدر میرود.
نقاط طلایی جاهایی از صحنهاند که نگاه مخاطب بهطور طبیعی به آنها کشیده میشود. استفاده آگاهانه از این نقاط باعث میشود:
لحظههای مهم داستان برجسته شوند.
شخصیتهای کلیدی قدرت بیشتری پیدا کنند.
تعلیق و ضربهی احساسی مؤثرتر منتقل شود.
۸. قصهگویی علمی پلی بین جهان عینی علم و جهان ذهنی تخیل است. موفقترین قصهها آنهایی هستند که این پل را مستحکم، روشن و عبورپذیر میسازند؛ بهگونهای که مخاطب پس از شنیدن، نهتنها اطلاعاتی جدید کسب کند بلکه اشتیاقی پایدار برای پرسشگری، کاوش و درک ژرفترین جهان پیدا نماید. هسته اصلی مفاهیم علمی باید با واقعیت همسو باشد و نباید به بهانه سادهسازی این مهم نادیده گرفته شود. امید است در آیندهای نزدیک شاهد قصههایی باشیم که دقت علمی، تخیل و هنر روایت را در هماهنگی کامل به نمایش بگذارند.
۹. در بخش قصهگویی اشاره قابل ذکر است: قصهگویی فرصت لذتبخشی برای مهارتافزایی و آموختن است که باید بهصورت فراگیر در اختیار همه کودکان قرار گیرد، حتی آنهایی که زندگی را با نیازهای ویژه میگذرانند؛ حق دارند مثل همه همسالانشان قصه ببینند و جانشان را از لذت قصه لبریز کنند. بنابراین برا ی این بخش توصیه میشود: قصههای کوتاه با واژههای ساده بیان شود؛ حرکتهای صورت، زبان بدن و لبخوانی در قصهگویی پررنگ شوند.
۱۰. هیأت داوران پیشنهاد میکند در بخش آیینی ـ سنتی، دبیرخانه جشنواره به دلیل علاقه و استقبال پرشور نوجوانان به این بخش، کارگاههای ویژه با حضور استادان مجرب برگزار نماید.
