به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان استان مازندران، به نقل ایسنا/مازندران، نمایش «کلوچه‌های خدا» اقتباسی از کتابی با همین عنوان نوشته «کلر ژوبرت» نویسنده فرانسوی ساکن ایران است. این نمایش به کارگردانی «آرش شریف‌زاده» از ۹ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ روزانه در سالن سینما کانون ساری، اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مازندران در ۵ سانس صبح و عصر به روی صحنه می‌رود.
نمایش کودک بیش از آن که بازی، صدا و موسیقی باشد، باز شدن دری مخفی به جهانی متفاوت و آرامبخش است که آدم بزرگ‌های جهان آن را گم کرده‌اند، چه کودک باشید چه بزرگسال مخاطب نمایش کودکان بودن یک موهبت است، بلیت چند ساعت دور شدن از هیاهوی جهان و غوطه‌ور شدن در شادی و خلوص کودکی در دستان شماست. برای دیدن یک نمایش کودک متفاوت راهی سینما کانون ساری می‌شوم، نمایش راس ساعت ۹ صبح اجرا می‌شود و برای ورود به جهان کودکان باید به موقع برسم.
ورودی سالن با صدای جیغ و هورای پسربچه‌هایی پر شده که امروز مهمان اکران اول آن هستند، گوش تا گوش سالن با شیطنت و سروصدای بچه‌ها پر شده و مربی‌ها و معلم‌ها بین صندلی‌ها تلاش می‌کنند تا بچه‌ها را برای شروع نمایش به سکوت دعوت کنند.
نمایش «کلوچه‌های خدا» به کارگردانی «آرش شریف‌زاده»، اقتباسی از کتاب «کلوچه‌های خدا» نوشته «کلر ژوبرت» نویسنده فرانسوی ساکن ایران است. این اثر نمایشی موفق به دریافت ۸ جایزه از بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی کودک و نوجوان همدان در بخش‌های جایزه ویژه هیات داوران، بهترین نویسنده، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر زن، بهترین بازیگر مرد و بهترین موسیقی و همچنین ۶ جایزه اصلی از جشنواره عسلویه شد. نمایش «کلوچه‌های خدا» اثر مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری است که پیش‌تولید آن در سال ۱۳۹۴ آغاز شد و سال ۱۳۹۵ به روی صحنه رفت.
مضمون کلوچه‌های خدا، نزدیک بودن خدا به انسان و حضور همیشگی او در کنار ما است که به زبانی ساده و تمثیلی بیان می‌شود. کلوچه‌های خدا داستان خرس کوچکی است که قصد دارد با یک هدیه از خدا برای خلق زیبایی‌های زندگی تشکر کند، اما نه می‌داند خدا کجاست و نه این که چطور این کار را انجام دهد! خرس داستان تصمیم می‌گیرد برای خدا کلوچه‌های پنیری درست کند و به بالای کوه؛ یعنی جایی که خدا حضور دارد برود و در آنجا با هدیه دادن کلوچه‌ها به خدا، از او تشکر کند. کلاغ داستان تا رسیدن به خدا با خرس همراه می‌شود و در این مسیر اتفاق‌های متنوعی را تجربه می‌کنند.
نویسنده فرانسوی که برای کودکان از خدا می‌گوید
کلر ژوبرت در جهان کارگردانان و نویسندگان کودک نامی شناخته شده‌است، اما شاید مهم‌ترین دلیل شهرت این نویسنده فرانسوی محتوای متفاوت آثاری است که با هدفی خاص برای کودکان می‌نویسد. ژوبرت نویسنده، تصویرگر و مترجم ۵۲ ساله فرانسوی- ایرانی است که تحصیلات خود را در رشته‌های علوم تربیتی و ادبیات کودک در فرانسه و سطح دو حوزوی در ایران به پایان رساند. او چند سالی است که مسلمان شده و پس از ازدواج با همسری ایرانی، در ایران زندگی می‌کند.
محتوای اصلی آثار ژوبرت، مضامین دینی و مذهبی است که با زبانی ساده و بدون پیچیدگی برای مخاطبان کودک می‌نویسد. او در آثار خود تلاش می‌کند تا مفاهیمی مانند حقایق زندگی، عرفان، خدا و ارتباط انسان با خدا را به کودکان بیاموزد و به ساده‌ترین شکل ممکن، به پرسش‌های کودکان در این زمینه پاسخ دهد، به عقیده او ادبیات بستر مناسبی برای انتقال مفاهیم اسلامی و مذهبی به کودکان است.
خدا جایی نمی‌رود و همیشه نزدیک ماست
آرش شریف‌زاده، کارگردان نمایش دانش‌آموخته گرافیک و کارگردانی نمایش است. او تاکنون آثار بسیاری ازجمله کلوچه‌های خدا، گروفالو و غیره را به اجرا درآورده است، با او درباره چرایی انتخاب کتاب کلوچه‌های خدا و اثرگذاری محتوای آن بر مخاطب و همچنین جایگاه نمایش کودک در جهان امروز گفت‌وگو کردیم.
شریف‌زاده در پاسخ به این پرسش که چرا این کتاب از میان تمامی آثار نویسنده برای تبدیل به نمایش انتخاب شد به ما می‌گوید: پروژه‌ای به نام «کتاب‌نمایش» در کانون شکل گرفت که روال انجام آن انتخاب یکی از کتاب‌های منتشرشده در کانون و تبدیل آن به نمایش بود. بعد از خواندن بیش از ۶۰ اثر ۱۰ کتاب انتخاب شدند، درنهایت به ۳ کتاب رسیدم که از میان آنها بعد از مشورت، کتاب کلوچه‌های خدا را برای اجرا انتخاب کردم.
این کارگردان درباره آشنایی با نویسنده و آثار او گفت: با آثار قبلی نویسنده آشنایی زیادی نداشتم، اما می‌دانستم که نویسنده‌ای فرانسوی است که مسائل مذهبی را به زبانی ساده برای کودکان می‌نویسد. از میان آثار او کتاب کلوچه‌های خدا توجه‌ام را جلب کرد به این دلیل که موضوع کتاب، بدون پیچیدگی و مرتبط به خدا بود. پرداختن به خدا همیشه موضوعی موردتوجه بوده‌است، بنابراین متوجه شدم که کتاب می‌تواند به نمایشی موفق برای اجرا در هر کشور، دین و مسلکی قابل‌اجرا تبدیل شود.
شریف‌زاده در پاسخ به پرسش ما درباره اثرگذاری محتوای کتاب بر مخاطب کودک می‌گوید: کلمه خدا برای هر دو قشر مذهبی و غیرمذهبی می‌توانست اثرگذار باشد.
بحث درباره خدا پیچیدگی خاص خود را در حوزه کودک دارد، اما پس از تبدیل کتاب به نمایشنامه متوجه شدم خدا برای همه، از آن چه که فکر می‌کنند نزدیک‌تر است و می‌تواند مثل یک دوست نزدیک ما باشد.
او ادامه داد: سعی کردم خدا را با پیچیدگی، شعار و مانند این‌ها به کودکان معرفی نکنم، بیشتر به به دنبال تلنگری بودم تا به مخاطب بگویم خدا جایی نمی‌رود و همیشه حضور دارد. اساسا کار کودک نباید پیچیدگی داشته باشد و در آن تمامی مسائل مطرح شود، چرا که مخاطب شما کودک است و موضوعات فرعی باید به سادگی در دل موضوع اصلی گنجانده شود.
نمایش کلوچه‌های خدا در جشنواره همدان موفق به دریافت ۸ جایزه اصلی در بخش‌های بازیگر زن و مرد اول، کارگردانی اول، موسیقی اول، نمایش منتخب تماشاگران و دیگر بخش‌ها شد. شریف‌زاده با اشاره به استقبال داوران جشنواره همدان از نمایش، نقطه‌نظر داور ایتالیایی جشنواره درباره نمایش را این‌گونه بیان می‌کند: از اتفاق‌های خوب جشنواره حضور داوری از ایتالیا در کنار داوران ایرانی؛ خانم هنگامه مفید و آقای شاه‌محمدلو بود که برای شرکت در یک ورکشاپ ما را به ایتالیا دعوت کرد، اما متاسفانه به دلایلی امکان سفر فراهم نشد. نظر او در مورد این نمایش برایم جالب بود؛ به نظر او نمایش کلوچه‌های خدا بیشتر شبیه انیمیشن و به لحاظ اجرا و تکنیک، نمایشی ملموس برای همه بود.
شریف زاده درباره استقبال مردم مازندران از نمایش گفت: استقبال خیلی خوب بود، تا به حال چند اجرا در شهرستان‌های مختلف داشتیم، با وجود این که مردم به نمایش جدید علاقه بیشتری دارند اما درباره این نمایش درخواست اکران مجدد آن وجود داشت و اتفاقاً در اکران مجدد هم مورد استقبال قرار گرفت.
این کارگردان ادامه داد: در حقیقت کلوچه‌های خدا نمایشی برای تمامی اقشار است، پیام اصلی نمایش برای کودکان این است که «تو موجود خوبی هستی، آن چیزی که به عنوان خدا می‌شناسی همیشه پیش تو هست، از دست نمی‌رود و از تو دور نمی‌شود». کلوچه‌ها هم همان نذری خودمان است که خرسی به خدا ادا می‌کند.
شریف‌زاده خاطره‌ای از اکران ساری تعریف می‌کند: در اجرای اول ساری یک روحانی بدون لباس رسمی برای تماشای نمایش آمده بود. بعد از پایان اجرا پیش من آمد و گفت «۳۰ سال است درباره خدا و پیغمبر با مردم حرف می‌زنم اما نمایش در ۴۰ دقیقه ما را به همان ۳۰ سال برد و آن‌قدر بزرگ و نزدیک بود که انگار خدا در کنار ما حضور داشت.»
به عقیده شریف‌زاده نمایش کودک در جهان امروز اهمیت به سزایی به‌ویژه در انتقال مفاهیم تربیتی و اخلاقی دارد، او درباره جایگاه تئاتر کودک در جهان کنونی می‌گوید: اجرای تئاتر کودک به‌ویژه در قرن ۲۱ اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که بسیاری از مفاهیم به کمک نمایش راحت‌تر و در زمان کمتری به کودک انتقال داده می‌شود، به همین دلیل نمایش کودک باید جدی گرفته شود، البته این مساله هم مهم است هر نمایشی نمایش کودک است. باید بین عروسی و تولد و نمایش کودک تفاوت قائل شد، در نمایش کودک شما به دنبال آن هستید که انواع احساسات از عصبانیت، هیجان‌زدگی، ترس و مانند آن را در کودک ببینید و خواهان رخ دادن آن هستید، اگر هدف نمایشی تنها خنداندن کودک باشد، به آن جنگ گفته می‌شود.
شریف‌زاده در پایان گفت‌وگو ضمن سپاسگزاری از مدیریت پیشین و کنونی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساری برای همراهی جهت اکران نمایش در ساری گفت: این نمایش در تهران با ۶ بازیگر اجرا شد که به دلیل پرتابل بودن آن، اجرای ساری با ۴ بازیگر که همگی از شهر یزد هستند روی صحنه رفت.
نمایش «کلوچه‌های خدا» به کارگردانی «آرش شریف‌زاده» از ۹ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ روزانه در سالن سینما کانون ساری، اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مازندران در ۵ سانس صبح و عصر به روی صحنه می‌رود.
گزارش و گفتگو از آتنا فلاحتی – ایسنا مازندران
