به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، در این نشست ادبی، مجموعه‌ای از اشعار سروده شده از سوی نوجوانان عضو این باشگاه به صورت زنده خوانده شد و سپس با دقت و در چهارچوبی آموزشی، مورد نقد و تحلیل قرار گرفت.
قاف مخفف قله ادبیات و فرهنگ، باشگاهی است که رویش و پرورش استعدادهای ادبی کودک و نوجوان را در مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در دستور کار قرار داده است.
در این نشست، با وجود نقدهای تخصصی، آموزشی و انگیزشی تلاش شد تا هر نوجوان شاعر با درک بهتر نقاط قوت و ضعف آثار خود، بتواند مسیر روشن‌تر و مطمئن‌تری را در ادامه فعالیت‌های ادبی خود پیش بگیرد.
یکی از موضوعات محوری این کارگاه به بحث «تکرار در شعر» اختصاص یافت.
سیدوحید سمنانی شاعر و از مدرسان این دوره با تأکید بر اهمیت تکرار به عنوان یکی از تکنیک‌های مؤثر شعری توضیح داد که تکرار می‌تواند نقش بسیار پررنگی در ایجاد ریتم و موسیقی درونی شعر ایفا کند، اما شرط مؤثر بودن آن، آگاهی و هدفمندی در به کارگیری این ابزار است.
او همچنین هشدار داد که تکرارهای بی‌هدف و نامناسب ممکن است از ارزش اثر بکاهد و حتی مانع از انتقال صحیح پیام شاعر به مخاطب شود. به گفته سمنانی، زمانی تکرار در شعر تأثیرگذار خواهد بود که بتواند معنا و حس شعر را تقویت کرده و خواننده را در همراهی با پیام شاعر بیشتر جذب کند، نه آن‌که باعث خستگی و کسالت ذهنی او شود.
غلامرضا بکتاش شاعر و دیگر مدرس دوره در ادامه، اهمیت زبان معاصر و به‌روز را در شعر برجسته کرد و گفت زبان شعر باید همواره با زمان و فرهنگ روز هماهنگ باشد.
او بر این نکته تأکید ورزید که شاعر نباید در قید زبان‌های کلیشه‌ای و قالب‌های تکراری گذشته گرفتار شود، بلکه باید با جسارت و خلاقیت زبان خود را به‌روز نگه دارد.
بکتاش افزود: برای جلوگیری از تکرارهای ناخواسته و حرکت به سمت زبانی تازه و نوآورانه، مطالعه مستمر و عمیق شعر معاصر امری ضروری است.
او همچنین با اشاره به نقش تصویرپردازی خیالی، بیان داشت: «خیال و تصویر، روح شعر هستند و بدون وجود آن‌ها، شعر از زیبایی، تازگی و جذابیت تهی خواهد شد.»
بکتاش در ادامه توضیح داد: یکی از دلایل ناکامی برخی اشعار در رسیدن به پایان‌بندی رضایت‌بخش، تکراری بودن مضامین و ناتوانی در خلق نتیجه‌ای ملموس و تأثیرگذار است که مخاطب را به احساس یا درک تازه‌ای برساند.
اسماعیل‌الله‌دادی شاعر و مدرس دوره نیز در بخش دیگری از این کارگاه به بررسی گزیده‌ای از اشعار محمدعلی بهمنی پرداخت و ضمن آن، اهمیت انتخاب قافیه را در ساختار شعر به تفصیل بیان کرد.
او تاکید کرد: انتخاب دقیق و هوشمندانه قافیه‌ها می‌تواند انسجام و زیبایی اثر را به‌شدت افزایش داده و نقش مهمی در خلق شعری تأثیرگذار ایفا کند.
الله‌دادی همچنین یادآور شد که هر شاعر برای یافتن زبان و سبک شخصی خود، نیازمند گذر زمان، تجربه و آزمون‌های مکرر است، اما پشتکار و استمرار در مطالعه، روند رشد و یادگیری را سرعت می‌بخشد و راه رسیدن به موفقیت را هموار می‌کند.
در ادامه، سید وحید سمنانی به موضوع «جسارت در انتخاب واژگان» پرداخت و به شاعران نوجوان توصیه کرد که از امتحان کردن ترکیب‌های نو و متفاوت واژه‌ها در آغاز مسیر نترسند.
او اظهار داشت: حتی اگر در مراحل اولیه کلمات به صورت موزاییکی و پراکنده کنار یکدیگر قرار گیرند، این امر مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه این تمرین‌ها کمک می‌کند تا ارتباط‌های لفظی و معنایی کشف شده و واژه‌ها بتوانند به مرور زمان، خلأهای معنایی یکدیگر را پر کرده و به شکل یک کل منسجم و معنادار در شعر ظاهر شوند.
در بخش پایانی کارگاه، غلامرضا بکتاش و اسماعیل‌الله‌دادی مفهوم «آشنایی‌زدایی» را شرح دادند؛ مفهومی که به واسطه شکستن انتظارها و کلیشه‌های رایج زبان، شعر را به تجربه‌ای تازه، بدیع و تأثیرگذار برای خواننده بدل می‌کند.
بکتاش بیان داشت که آشنایی‌زدایی به شاعر امکان می‌دهد زبان و تصویرهای نوآورانه‌ای خلق کند که خواننده را شگفت‌زده کرده و جذب کند.
او همچنین تأکید کرد که مطالعه مداوم شعر شاعران معاصر علاوه بر پرورش زبان شعری، باعث آشنایی شاعر با گونه‌های متنوع تخیل و زبان شده و بدین ترتیب زمینه خلق آثار خلاقانه‌تر و متنوع‌تر را فراهم می‌آورد.
این کارگاه فرصتی ارزشمند را فراهم آورد تا شاعران جوان، با دریافت نکات کارشناسی و راهبردی از سوی استادان، نگاه عمیق‌تر و کاربردی‌تری به ساختار شعر، زبان شعری، تکنیک‌ها و شیوه‌های نوین در شعر معاصر پیدا کنند و با موضوع‌هایی مانند قافیه، تکرار، زبان و تصویرپردازی خیالی به‌صورت تفصیلی آشنا شوند.
