بهگزارش روابطعمومی ادارهکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس، در ۱۲ شهریور ۱۴۰۴، سی و چهارمین نشست ادبی انجمن نویسندگان نوجوان استان فارس با حضور جمعی از نوجوانان علاقهمند به نویسندگی و اعظم رنجبر جهرمی، نویسنده و فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان، برگزار شد. این نشست که به همت ادارهکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس برگزار گردید، با هدف ارتقاء مهارتهای داستاننویسی و تقویت فضای خلاقانه فرهنگی میان نوجوانان طراحی شده بود.
رنجبر جهرمی در آغاز نشست، داستاننویسی را فرآیندی ایدهمحور معرفی کرد؛ و تأکید کرد که هر ایدهای باید ویژگیهای خاصی داشته باشد. وی گفت: غیرمعمول بودن، جذابیت و قابلیت گسترش سه ویژگی حیاتی یک ایده داستانی به شمار میروند.
او ایده را به بذر تشبیه کرد؛ و افزود که همانطور که بذر بدون کاشتن و مراقبت رشد نمیکند، ایده نیز بدون طراحی، شخصیتپردازی و ماجراسازی به داستان تبدیل نمیشود.
وی در ادامه، ساختار کوه داستان را سادهترین الگوی روایی برای نوجوانان دانست؛ و توضیح داد که این ساختار شامل شروع، مقدمهچینی، بروز گره، اوج، گرهگشایی و پایانبندی میشود.
به گفته رنجبر جهرمی، آغاز داستان باید چنان باشد که مخاطب را جذب کند؛ و او را به خواندن ادامه متن ترغیب نماید. او افزود: شروع میتواند با حادثه، توصیف، گفتوگو یا جملهای مبهم باشد که ذهن مخاطب را درگیر کند.
در بخش دیگری از سخنان خود، او طرح داستان را به نقشهای تشبیه کرد؛ که باید مسیر وقایع را روشن و علتمند نمایش دهد.
رنجبر جهرمی تخیل را اصل بنیادین داستاننویسی خواند و گفت: حتی اگر داستانی از خیال نویسنده زاده شود، باید با منطق درونی داستان باورپذیر نشان داده شود.
وی همچنین کشمکش را عامل جذابیت داستان معرفی کرد؛ و تأکید کرد که گرههای داستانی نباید به شکل ناگهانی یا تصادفی حل شوند، بلکه باید منطقی و تدریجی باز شوند.
او در ادامه، عنصر تعلیق را عاملی مؤثر در نگهداشتن مخاطب در متن دانست؛ و گفت: وقتی خواننده نمیداند بعد از یک اتفاق چه خواهد شد، در تعلیق قرار میگیرد و همین موضوع او را مشتاق نگه میدارد.
رنجبر جهرمی درباره نقش توصیف در داستان گفت: توصیف مانند چاشنی در غذاست؛ اگر بهجا و با دقت استفاده شود، ذهن خواننده را فعال نگه میدارد.
او افزود که نویسنده نباید اطلاعات را توضیح دهد، بلکه باید با توصیف دقیق و عینی، آن را «نشان» دهد. وی بهترین موضوعات برای توصیف را شخصیت، مکان و حالات درونی برشمرد.
در بخش پایانی این نشست، او تفاوت میان داستان و خاطره را تشریح کرد؛ و گفت: بسیاری از نوشتههای نوجوانان بیشتر به خاطره نزدیکاند چون از زاویه دید اولشخص استفاده میشود. اما عنصر خیال، چیزی است که یک خاطره را به داستان تبدیل میکند.
او توضیح داد که با افزودن شخصیتپردازی، طرح، توصیف و زاویه دید مناسب، میتوان حتی یک خاطره ساده را به داستانی تأثیرگذار تبدیل کرد.
نوجوانان حاضر در جلسه نیز با پرسشهای خود، فضای گفتوگو را پویاتر کردند؛ و تجربههای نوشتاریشان را با رنجبر جهرمی در میان گذاشتند.