به‌گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نگین صدری‌زاده، یکی از داوران دومین جشنواره ملی «در مسیر آفرینش»، در یادداشتی تحلیلی به ضرورت بنیادین «ایده‌پردازی» در مواجهه کودکان و نوجوانان با متون ادبیات فارسی در دنیای امروز پرداخت.
ایشان تأکید کرد: بیش از هر زمان دیگری، مواجهه با متونی همچون آثار کهن ادب فارسی، نیازمند ایده‌پردازی، بازآفرینی و طراحی مسیرهای تازه است.
صدری‌زاده خاطرنشان ساخت: متون کهن ادب فارسی اگرچه خود حامل جهان‌نگری و حکمت‌اند، اما برای کودکان و نوجوانان امروز تنها در صورتی معنا می‌یابند که راه دوستی با آن‌ها روشن و سنجیده باشد.
به عقیدهٔ این داور، گسست میان تجربه زیسته، نظام ارزشی و سرعت زندگی نسل تازه، ایجاب می‌کند که پیش از هر مواجهه‌ای، مسئله صورت‌بندی شود؛ اینکه دقیقاً چه چیزی از متون ادبی می‌خواهیم، از چه زاویه‌ای به آن نزدیک می‌شویم و با چه ابزارهایی زمینهٔ فهم، لذت و تخیل فعال را فراهم می‌کنیم.
صدری‌زاده هشدار داد: دوران آنکه متن را به عنوان میراث ارزشمند تحویل مخاطب دهیم و از او انتظار داشته‌باشیم خود راهی برای فهم، تفسیر یا انطباق آن با زندگی‌اش بیابد، گذشته است. امروز رویکرد بی‌تمهیدی، در حقیقت، نوعی واگذاری سهل‌انگارانه است و ناخواسته به فاصله‌گیری عاطفی، زبانی و مفهومی آنان از این آثار منجر می‌شود.
وی همچنین به صداهای مخربی نظیر رابطهٔ یک‌سویه، پندآمیز بودن لحن بزرگسال و رویکرد حافظه محور در دروس ادبیات فارسی اشاره کرد که همگی می‌توانند زمینه‌ساز مواجههٔ نادرست و آسیبی بزرگ‌تر از «مهجوری» (دوری) شوند.
صدری‌زاده در ادامه گفت: در چنین شرایطی، تأکید بر ایده‌پردازی به عنوان یک ضرورت روش‌شناختی مطرح می‌شود. ایده‌پردازی، تجربه مواجهه با متن را از حالت خطی و یک‌سویه به فرآیندی چندلایه، مشارکتی و معنادار تبدیل می‌کند.
وی بیان کرد: هنگامی که با کودکان و نوجوانان سروکار داریم، باید متن ادبی نه یک «شیء فرهنگی»، بلکه یک «محیط یادگیری» تلقی شود؛ محیطی که در آن زبان، تصویر، روایت، موقعیت اخلاقی و امکان گفت‌وگو در کنار هم قرار گیرند.
داور جشنواره، گلستان سعدی را به دلیل ظرفیت بالای تمثیل‌پردازی، ایجاز روایی و ترکیب طنز و حکمت، یکی از مناسب‌ترین متون برای بازخوانی در این بستر دانست، مشروط بر آنکه راهبردهای مواجهه، دقیق و برنامه‌ریزی‌شده باشند.
به گفته ایشان، ایده خلاق، پلی است که بر شکاف میان ادبیات و ادراک کودک امروز زده می‌شود؛ تبدیل حکایت به موقعیت تعاملی، بازسازی روایت در قالب تجربه زیسته، و دعوت کودک به مشارکت در فهم و بازآفرینی معنا. این پل می‌تواند در قالب نمایش عروسکی، بازی رایانه‌ای، کارگاه هنرهای تجسمی یا پادکست روایی تجلی یابد.
در این راستا، صدری‌زاده از اقدام جشنواره «در مسیر آفرینش» با راه‌اندازی «پویش ایده‌پردازی گلستانه» به عنوان یک اقدام شایسته یاد کرد.
او تصریح کرد: در تربیت ادبی معاصر، ارزش آثار، نه در تکرارپذیری آن، بلکه در قابلیت آن برای تبدیل‌شدن به میدان تجربه، مکاشفه و گفت‌وگوست.
صدری‌زاده عنوان کرد: گردآوری ۳۵ طرح در این پویش، در حقیقت جمع‌آوری ۳۵ راه‌حل و ۳۵ پل برای دعوت کودکان و نوجوانان به دنیای ادبیات بوده است.
ایشان در پایان تأکید کرد: سرمایه‌گذاری بر ایده‌پردازی برای مواجهه با متونی چون گلستان، سرمایه‌گذاری بر «هویت» است و این کوشش، چیزی جز انتقال یک جهان‌بینی، یک بینش اخلاقی و یک ذائقهٔ زیبایی‌شناسانه نیست.
