به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهارمحال و بختیاری، همزمان با فرا رسیدن فصل زمستان اعضای انجمن شاعران نوجوان "یاقوت" مراکز شماره سه شهرکرد، شماره یک شهرکرد و مجتمع شهرکرد یکم دی ۱۴۰۱ در مرکز شماره سه شهرکرد گرد هم آمدند تا ضمن نقد و بررسی اشعارشان با کاربرد عناصر طبیعی در تصویرسازی شعر کودک و نوجوان بیشتر آشنا شوند.
در این نشست که با حضور مربیان و اعضای مرکز، جمعی از والدین، کارشناسان ستادی و فرزانه میرزاخانی شاعر و پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان برگزار شد.
میرزاخانی گفت: بهترین منتقد شعر هر شاعری، خود شاعر است و بهتر است شاعران نوجوان به خود این فرصت را بدهند که پس از طی پروسهی جوششی شعر مجددا اثرشان را مورد بازنگری قرار دهند زیرا تا زمانی که درگیر احساسات لحظه آفرینش و خلق اثر هستند و در فضای متعصب بین سرایش و بازسرایی آن قرار دارند نمی توانند نقدی قوی و محکم نسبت به شعر خود داشته باشند.
وی در ادامه به شکل خوانش اثر و اهمیت لحن و نحوهی انتقال حس پرداخت و گفت: شکل خوانش، حتی در روند سرایش هم دخیل است و میتوان گفت حتی در مرحله بازسرایی، این لحنِ خوانش است که نوع متن را تعیین میکند.
میرزاخانی، شاملو را یکی از نمونه شاعران موفق قلمداد کرد که هم شعر خوب دارد و هم خوانش خوب.
شاعر مجموعه"هووی من" در ادامه مباحث نقد و بررسی آثار اعضا گفت: شعر باید دارای روال منطقی باشد و لازم است که شاعر از گسستگی تصاویر و درهم ریختگی و پراکندگی روال منطقی در کاربرد تصویرها اجتناب کند مگر آن که با آگاهی و از روی عمد دست به چنین کاری زده باشد.
وی در خصوص کاربرد قافیه و ردیف در شعر نیمایی به تناسب ظرف شعری با میزان استفاده از قافیه و ردیف اشاره کرد و گفت: با اینکه قافیه و ردیف در شعر نیمایی جای مشخصی ندارند اما لازم است که تناسب بین حجم و اندازه شعر با تعداد قوافی و ردیفهای به کار رفته رعایت شود. میرزاخانی کاربرد سنجیده کلمات در شعر، استفاده از عواطف پنهان در پشت کلمات، ایجاد همحسی بین شاعر و مخاطب و توجه شاعر به تجربههای مشترکی که با خوانندگان خود دارد را از دیگر موارد لازم و ضروری در شعر دانست و تاکید کرد رعایت علایم نگارشی و کاربرد صحیح این علایم منجر به آن میشود که مخاطب، شعر را آن گونه بخواند که مد نظر شاعر است و در غیر این صورت مخاطب به درستی متوجه منظور شاعر نخواهد شد.
وی همچنین یادآور شد که در شعر دو قسمت بسیار مهم وجود دارد که یکی "شروع شعر" است و باعث جذب مخاطب می شود و دیگری "حسن ختام" یا پایانبندی شعر است که موجب میشود خواننده با خاطرهی به جا مانده از شعرتان آن را به پایان برساند چرا که پایان شعر، بیشتر از هر قسمت دیگری در ذهن مخاطب باقی خواهد ماند.
وی در بخش دوم صحبتهای خود به چگونگی به کارگیری عناصر طبیعی در خلق تصایری شعری اشاره کرد و گفت: بهترین و در دسترسترین عناصری که میتوانید در شعر به کار ببرید که همهی ما نسبت به آنها دارای تجارب مشترکی هستیم، عناصر طبیعی هستند. طبیعت منظم و الهامبخش است و هر نقطه از طبیعت یک پیام دارد. جز به جز طبیعت به حدی شگفت انگیزو اعجاب آور است که تا قرنها می تواند الهام بخش شاعران اعصار مختلف باشد.
وی در ادامه با مطرح کردن سوال: چگونه طبیعت را شکار کنیم؟ یادآور شد شاعران با جزئینگری و درنگ میتوانند طبیعت را استخراج کنند و در شعر خود به کار گیرند با این که دنیای ما دنیای شتابزدگیست و همه ما به مدد تکنولوژی سعی در ذخیره کردن زمان داریم اما باید یادمان باشد که به عنوان یک شاعر از زندگی و نگاه پرشتاب پرهیز کنیم، ریزبین و جزئینگر باشیم و از کنار پدیدههای طبیعت با درنگ عبور کنیم.
وی در خصوص چگونگی الهام گرفتن از طبیعت گفت: به دو شکل می توانید طبیعت را وارد شعر خود کنید؛ نخست آنکه آن چه در طبیعت وجود دارد را بدون دخل و تصرف وارد شعر کنید و دومین راه این است که به عنوان یک خالق، در طبیعت دستکاری و دخل و تصرف داشته باشید که البته روش دوم شاعرانه تر و خلاقانه تر نیز هست.
میرزاخانی گفت: شاعران برای توصیف حالات درونی خود ناگزیرند به طبیعت و اجزای آن متوسل شوند و اصلا یکی از وظایف شاعر این است که برای تشبیه مفاهیم انتزاعی و بیان احساسات خود به طبیعت و اشکال ملموس آن روی آورد. وی همچنین کاربرد واژگان بومی، توجه به فرهنگ بومی و اقلیمی و دقت نظر نسبت به زیست بوم شاعر را در رابطه با پیوند با طبیعت لازم و ضروری دانستند و با اشاره به اشعار نیما یوشیج یادآور شد که بومیسازی عناصر طبیعت در شعر، موجب اصالت شعر شاعر میشود.
میرزاخانی در پایان صحبت هایش یادآور شد ما در شعرمان با شبکههای گستردهای از رمزگان مواجه هستیم به طور مثال: شبکه رمزگان پرندگان در ادبیات عرفانی و... که همهی این شبکهها بنا به دلیل استفادهی مکرر به نماد تبدیل شدهاند و میطلبد که شاعران نوجوان در پی خلق شبکههای رمزگانی جدید و نمادهای نو و تازه باشند.
در این نشست دو ساعته اشعار شاعران نوجوان: ساغر ساعدی، شیدا سعیدی زاده، معصومه شبانیان و رویا نجفینژاد مورد نقد و بررسی قرار گرفت.