به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهارمحال و بختیاری، در راستای ارتقای دانش روایت‌گری سنتی و آشنایی با شیوه‌های بومی قصه‌پردازی، کارگاه مجازی «طومارنویسی و تفاوت آن با شاهنامه‌خوانی» با حضور مربیان علاقه‌مند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهارمحال و بختیاری برگزار شد. این کارگاه با هدف بازشناسی ظرفیت‌های فرهنگی طومارنویسی در انتقال مفاهیم حماسی و اخلاقی به نسل نو، به صورت آنلاین و با مشارکت فعال مربیان برگزار گردید.
در این نشست تخصصی، شرکت‌کنندگان با تاریخچه و ساختار طومارنویسی آشنا شدند؛ شیوه‌ای که در آن روایت‌های پهلوانی و آیینی به صورت مکتوب و با زبان نمادین در قالب طومارهایی بلند ثبت میشود. برخلاف شاهنامه‌خوانی که بیشتر بر خوانش اشعار فردوسی با لحن حماسی و موسیقایی تمرکز دارد، طومارنویسی بر خلق روایت‌های تازه یا بازنویسی داستان‌های کهن با زبان ساده و قابل فهم برای کودکان و نوجوانان تأکید دارد.
مدرس کارگاه با اشاره به تفاوت‌های بنیادین این دو شیوه، طومارنویسی را بستری برای خلاقیت مربیان در بازآفرینی داستان‌های ملی دانست؛ در حالی که شاهنامه‌خوانی بیشتر به حفظ اصالت و لحن کلاسیک متون کهن می‌پردازد. همچنین به نقش طومارها در نمایش‌های سنتی مانند نقالی و پرده‌خوانی اشاره شد که می‌تواند ابزار مؤثری برای آموزش غیرمستقیم مفاهیم فرهنگی باشد.
در این کارگاه دو ساعته، نکاتی در باب چگونگی نوشتن طومار توسط استاد دوره بیان شد و سپس به سه مکتب تهران، اصفهان و خراسان اشاره شد و تفاوت‌های این سه مکتب شرح داده شد.
مهرداد کاووسی(استاد دوره)، پایه طومارنویسی را طومار نویسی اصفهان قلمداد کرد. وی ابتدا به موضوع شاهنامه و شاهنامه‌خوانی و نقالی پرداخت و سپس تفاوت شاهنامه‌خوانی با نقالی را عنوان کرد و در مورد تبدیل شعر به طومار و طومار به اجرا آموزش‌هایی را به حاضرین ارائه داد.
کاووسی سپس به تفاوت‌های اجرای طومارنویسی و شاهنامه‌خوانی اشاره کرد و در مورد طومارنویسی در سبک‌های سه گانه صحبت کرد. وی به سبک‌های خراسانی، مکتب تهران و سبک اصفهان اشاره کرد و گفت: در نثر سبک خراسان گاهی تک بیت‌هایی برای شاهد مثال آورده میشود و در این سبک بدون در نظرگرفتن سن و جنس مخاطب، می‌توان با همان شیوه برای همه‌ی افراد به اجرا پرداخت. وی سپس به مکتب تهران اشاره کرد و گفت: در این مکتب که بیشتر شبیه مکتب مرشد ترابی هست، اول قصه انتخاب میشود و بعد به نثر برگردانده میشود و در روند نوشتن قصه بیت‌ها و شاهدها آورده میشود و در این مکتب نثر بر نظم ارجحیت دارد، وی در ادامه گفت: در این مکتب ادبیات باید روان و درست به کار برده شود.
استاد دوره سپس به مکتب اصفهان اشاره کرد و گفت: در سبک اصفهان، نظم و نور باهم برابری می‌کند. وی در ادامه خاطر نشان کرد: برای نوشتن طومار در ابتدا باید فتح باب داشت و برای احترام به مخاطب رخصت خواست و بعد اشعاری آورده شود که ورود به داستان را بیان کند، سپس جملاتی را برای شروع نقل می‌نویسیم که اکثراً در داستان‌های خود شاهنامه هم هست و سپس وارد قصه می‌شویم و در پایان هم جمع‌بندی و پایان و به این ترتیب سخن به پایان می‌رسد.
در پایان، مربیان شرکت‌کننده با تمرین‌های عملی در زمینه نگارش طومارهای کوتاه و تحلیل نمونه‌های اجرا شده، تجربه‌ای ملموس از این هنر دیرینه کسب کردند. این کارگاه با استقبال گرم مربیان و پیشنهادهایی برای ادامه‌دار بودن چنین برنامه‌هایی همراه بود تا زمینه‌ای برای احیای روایت‌گری سنتی در فعالیت‌های فرهنگی کودک و نوجوان فراهم گردد.
