به گزارش اداره کل روابط‌عمومی و امور بین‌الملل کانون، چهارمین نشست از سلسله‌برنامه‌های فرهنگی «با همان» با محوریت بررسی احوال و اشعار زنده‌یاد قیصر امین‌پور، شاعر نام‌آشنای معاصر، روز دوشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۴ با حضور مرتضی امیری‌اسفندقه برگزار شد.
در این برنامه، مرتضی امیری‌اسفندقه شاعر، از دوستان نزدیک این شاعر، به تحلیل و بررسی زوایای فکری و ادبی شعر قیصر امین‌پور و تأثیر آثار او بر ادبیات معاصر و شعر انقلاب اسلامی پرداخت.
این شاعر با اشاره به اهمیت نقش محافل ادبی در تربیت نسل تازه گفت: اینجا یکی از بهترین کانون‌های ادبی تهران است، چون دو شاعر جوان با نسل تازه در تماس مستقیم‌اند و همین باعث پویایی این جمع شده است.
وی با بیان اینکه «شعر، مواجهه‌ای تازه با جهان است» افزود: قیصر امین‌پور در رساله دکتری خود که از آثار برجسته پژوهشی ادبی معاصر به شمار می‌رود، مفهوم «بازگشت به کودکی» را به‌عنوان مبنای شعر معرفی می‌کند؛ نگاهی که بر حفظ حس شگفتی، کشف دوباره جهان و طرح پرسش‌های بنیادین استوار است.
شعر، تجربه‌ای زنده در فضای کانون پرورش فکری
اسفندقه این مدرس ادبیات با تأکید بر اینکه فضای کانون تنها یک کلاس شعر نیست بلکه عرصه تجربه و مواجهه جدی با شعر به‌معنای واقعی است، گفت: شعر پدیده‌ای روزمره نیست، اما زمانی که ظهور می‌کند، تمام وجود شاعر را دربرمی‌گیرد و حتی در شرایط دشوار جسمی نیز در وجود شاعر زنده می‌ماند؛ همان‌گونه که در زندگی و آثار قیصر امین‌پور مشاهده شد.
شعر، نیروی تمدن‌ساز و حافظ هویت فرهنگی ایران
وی با اشاره به نقش بی‌بدیل بزرگان شعر فارسی نظیر خیام،حافظ، سعدی، مولانا، رودکی، بیدل و نیما یوشیج در حفظ هویت فرهنگی ایران اظهار داشت: حذف این چهره‌ها از تاریخ فرهنگی کشور، جهان ما را بی‌تردید فقیرتر و تاریک‌تر می‌کرد. شعر فارسی ستون هویت و فرهنگ این سرزمین بوده و همچنان نقش تمدن‌ساز خود را حفظ کرده است. در شهر نیویورک، موزه‌ای است که درآن فقط آثار خیام نگهداری می‌شود، این یعنی زبان و ادب پارسی، در قلب امریکا جریان دارد و برای نفوذ نیاز به هیچ موشک و پرتابه‌ای ندارد. به واقع شعر ایران نیازی به موشک ندارد؛ خودش قدرت است.
این شاعر در ادامه به جایگاه قیصر امین‌پور در شعر معاصر ایران پرداخت و گفت: امین‌پور با زبانی سهل و ممتنع و نگاهی عمیق، نسل جوان را به شعر نزدیک کرد. نوآوری او نه در گسست از سنت، بلکه در پیوند عمیق با آن و ایجاد افق‌های تازه در چارچوب میراث شعر فارسی بود. قیصر نسلی از جوانان را عاشق شعر کرد. زبانش ساده بود اما عمق داشت. بعد از نیما، او نشان داد قالب مهم نیست؛ نگاه شاعر مهم است.
قیصر حتی در بیماری شاعر بود
وی افزود: شخصیت ادبی قیصر در آثار او متجلی است. صمیمیت و صداقت او در شعرش جریان دارد و شناخت حقیقت قیصر جز از مسیر شعرش میسر نیست؛ همان‌گونه که شناخت حافظ با غزل‌های او ممکن است. قیصر صمیمیت را در متن شکل می‌داد، نه فقط در معاشرت روزمره. او حتی در بیماری شاعر بود. شناخت قیصر یعنی خواندن شعرش.
نیاز امروز شعر معاصر به بازخوانی اندیشه قیصر
این مدرس ادبیات تأکید کرد: در شرایط امروز، بازخوانی اندیشه و شعر امین‌پور ضرورتی جدی است؛ چراکه نگاه و رویکرد او می‌تواند به هدایت جریان شعری معاصر کمک کند. شعر باید بر جان‌ها اثر بگذارد و با وجدان و روح جامعه سخن بگوید؛ و قیصر امین‌پور نمونه درخشانی از این حقیقت بود.
انرژی شعر، جان تازه‌ای به جامعه می‌دهد
اسفندقه در ادامه اظهار کرد: در این انجمن انرژی‌ها تبدیل به شعر می‌شوند، همانند درختی که دی اکسید کربن را به اکسیژن تبدیل می‌کند؛ اینجا انرژی تبدیل به شعر می‌شود. از قیصر هر چقدر بگوییم باز هم کم است. امروز بیش از هر زمان نیازمند نگاه قیصر هستیم. شعر باید جان‌ها را تکان بدهد؛ قیصر چنین می‌کرد.
امیری‌اسفندقه در ادامه این نشست به ذکر خاطره‌هایی از قیصرامین‌پور، روز فوت او و حضورش در دانشگاه پرداخت. در ادامه نیز شاعران جوان باشگاه قاف اشعار خود را در محضر استاد قرائت کردند.
«باهمان» عنوان سلسله نشست‌های تخصصی جدیدی است که نام آن برگرفته از شعر احمد شاملو «کوه‌ها با همند و تنهایند/ هم‌چو ما با همانِ تنهایان» است و معاونت فرهنگی کانون برای کارشناسان این حوزه و عموم علاقه‌مندان از طریق فضای سایبری راه‌اندازی و برپا کرده است.
