حمایت از انیمیشن‌های دانشجویی قانون‌مند شود

سومین نشست نقد و بررسی آثار هفتمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران در سومین روز از برگزاری جشنواره در سالن شماره 3 سینما فلسطین به سرپرستی «مسعود علمداری» برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در این نشست فیلم‌هایی از بخش‌های «مسابقه ایران» و «مسابقه دانشجویی ایران» توسط «سیدعلیرضا گلپایگانی» و با حضور جمعی از هنرمندان و دانشجویان عرصه پویانمایی مورد نقد و بررسی قرار گرفتند.
کیفیت آثار نشان می‌دهد که می‌توان جشنواره را سالانه برگزار کرد
در ابتدای این نشست، گلپایگانی که انتخاب و داوری بخش «مسابقه دانشجویی ایران» را بر عهده داشت، درباره ویژگی‌های جشنواره امسال گفت: تولید در سال‌های اخیر به قدری زیاد شده‌است که به نظر می‌رسد می‌توان جشنواره را سالانه برگزار کرد اما به شرطی که کیفیت فیلم‌ها دچار افت نشود.
بخش دانشجویی؛ جشنواره‌ای در دل جشنواره پویانمایی
وی با بیان اینکه داوری مستقل بخش دانشجویی، جشنواره‌ای را در دل جشنواره پویانمایی ایجاد کرده که انتظار می‌رود در دوره‌های بعد نیز برقرار بماند، ادامه داد: در میان فیلم‌های دانشجویی خارجی فیلم‌هایی دیدیم که اصلا حرفه‌ای نبودند و باید در مورد منابع ارسال آن‌ها تحقیق شود و در عین حال فیلمی را هم دیدیم که نامزد دریافت اسکار بود و معروف‌ترین کمپانی‌های فیلمسازی را به عنوان حامی در کنار خود داشت.
قوانینی برای حمایت ساختارمند از فیلم‌های دانشجویی تدوین شود
این مدرس دانشگاه تأکید کرد: این جریان به نوعی زنگ بیداری برای ما است تا با توجه به استعدادهای درخشان موجود در عرصه انیمیشن به فکر تدوین قوانینی برای حمایت ساختارمند از فیلم‌های دانشجویی باشیم. چراکه در بخش دانشجویی به رشدی رسیده‌ایم که انکارناشدنی و نیازمند حمایت است. « کریمی صارمی» به عنوان دبیر جشنواره و مدیر امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت‌هایی در این زمینه انجام داده‌است، اما برخی از این تلاش‌ها در حیطه اختیاراتش بوده و در دستور کار کانون نیست.
براساس این گزارش، نخستین فیلمی که با حضور عوامل و کارگردان در جایگاه نقد قرار گرفت، «ایسم» ساخته «امین حق‌شناس» بود که این کارگردان جوان درباره اثر خود گفت: موضوع «ایسم» درباره حکومت زمان در دنیای ما است و این که شخصیت‌های مختلف در موقعیت‌های متفاوت چگونه با آن کنار می‌آیند یا دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی ادامه داد: برای این موقعیت ساده، تکنیک و فضاسازی ساده و یک‌دستی را طراحی کردم که با حضور 3 شخصیت و نوع برخورد آن‌ها با زمان شکل می‌گرفت. در این میان «سمیرا خسروجردی» به عنوان فیلم‌نامه نویس در کنارم بود که البته طرح اصلی را من به او دادم.
گلپایگانی با اشاره به "سکانس، پلان بودن"(فیلمی بدون برش) «ایسم» و خطیر بودن این کار گفت: در میان ممتازترین فیلم‌های جهان، آثاری که یک "سکانس، پلان" هستند نیز دیده می‌شود و این حسن یک کار است، اما من این را به دانشجویی که در آغاز راه است، توصیه نمی‌کنم.
شوخی با زمان، «ایسم» را جذاب ‌کرد
وی افزود: با توجه به ضد نور بودن فضای اثر و عدم وضوح شخصیت‌ها، تفاوتی در طراحی آنها نمی‌بینیم و من گمان می‌کردم این سه شخصیت در واقع یکی هستند. از این رو بهتر بود طراحی‌ها اغراق‌آمیزتر انجام می‌شد. در کل آن چه «ایسم» را جذاب می‌کرد، انتزاع و شوخی‌ای بود که با مساله زمان داشت. به نظر من بدون برش بودن فیلم نوعی یک‌نواختی را به بیننده منتقل می‌کرد.
شبیه به هم بودن شخصیت‌ها عمدی بود
حق شناس در پاسخ گلپایگانی توضیح داد: شبیه به هم بودن شخصیت‌ها عمدی بود چون نمی‌خواستم مانند کلیشه‌های دیگر به سمت تیپ‌سازی بروم. مهم برای من «انسان» و ذهنیت او بود که بیشتر انرژی‌ام را روی آن متمرکز کردم.
تمرکز روی مسایل روانشناسی کودک در «صفر»
در ادامه این نشست، فیلم «صفر» ساخته «نازنین سبحان سربندی» از تولیدات کانون تحلیل شد و این کارگردان در مورد اثر خود گفت: من در این اثر بیشتر روی مسائل روانشناسی کودک تمرکز کردم و در کنار آن نقد کوچکی هم درباره نظام آموزشی مستبد، تحقیرکننده و سختگیر داشتم که البته امروزه دیگر چنین نظام‌هایی وجود ندارند.
وی ادامه داد: می‌خواستم بگویم شکست برای انسان به ویژه بچه‌ها، آغاز پیروزی است و شخصیت اصلی ما که یک بچه است، می‌تواند با راست‌گویی بار سنگینی را از وجدانش بردارد. به کارگیری طرح بادبادک نیز سمبلی از همین ایده است.
تدوین بعد از ساخت انیمیشن مرسوم نیست
گلپایگانی به تدوین این اثر اشاره کرد و درباره جایگاه تدوین بعد از ساخت انیمیشن گفت: چنین کاری در انیمیشن مرسوم نیست چون تدوین قبل از ساخت کار و هم‌زمان با دکوپاژ خودبه‌خود انجام می‌شود.
سبحان سربندی در پاسخ، با توضیح اینکه تدوین به ریتم اثر کمک به سزایی می‌کند، توضیح داد: تدوین فیلم «صفر» به معنای مرسوم آن در سینمای زنده که نماهای مختلف را جابه‌جا می‌کنند، نبود بلکه زمان نماها کم و زیاد شد.
در ادامه، فیلم انیمیشن «نوازنده» با حضور «کیانوش عابدی» سازنده، «محمدعلی بهنام پویا» انیماتور و «بادکوبه» مدیرتولید برگزار شد.
عابدی درباره ایده ساخت اثر خود گفت: این خاصیت بشر است که قدر چیزهایی را که دارد، نمی‌داند و هم‌واره دنبال موقعیت دیگری است. در این اثر نوازنده ما به مرد ثروتمندی برمی‌خورد و دوست دارد در جای او باشد که...
علاقه به فرهنگ اروپای شرق، دلیل شباهت «نوازنده» به این کشورهاست
علمداری در انتقاد خود، به وجود فضای انیمیشن‌های اروپای شرقی در این فیلم اشاره کرد و عابدی در پاسخ گفت: فرهنگ زندگی مردم اروپای شرقی بسیار به ما نزدیک است در ضمن علاقه خاصی هم به سبک انیمیشن این کشورها دارم که دلیل شباهت کارم به آثار این کشورها است. البته لباس شخصیت‌ها و برخی دیگر از جزئیات، ایرانی بود.
فلوت در «نوازنده» نمادی از معنویت است
وی درباره موسیقی گفت: فلوت در اینجا نمادی از معنویت است و با هم‌فکری آهنگ‌ساز تلاش داشتیم تا تمی بسیار ساده و قابل اجرا با سوت را بسازیم.
فضایی ادبی و جدی در «سرّ و پند»
در ادامه و در بخش دانشجویی فیلم «سرّ و پند» با حضور «نجمه بهنام‌نیا» کارگردان اثر بررسی شد که وی درباره اثر خود گفت: داستان این فیلم اقتباسی از یکی از داستان‌های مثنوی معنوی است و این نخستین باری بود که با یک فضای جدی و ادبی در کارم روبه رو می‌شدم؛ پیش از این کارهایم در قالب طنز و فانتزی جای می‌گرفت.
وی تصریح کرد: تجربه بسیار متفاوتی بود و من برای انجام آن بسیار تست زدم. در مورد موسیقی باید توضیح بدهم که ابتدا اثری از استاد «کسایی» را انتخاب و با الهام از آن طراحی کرده بودم، اما در ادامه پشیمان شدم و قطعه‌ای از «حسین علیزاده» را انتخاب کردم که با وجود اینکه کارم جداگانه طراحی شده بود، گویی این موسیقی را برای فیلم من ساخته بودند.
هنوز برای موسیقی «سرّ و پند» از حسین علیزاده مجوز نگرفته‌ام
بهنام‌نیا گفت: به دلیل هزینه و بودجه دانشجویی، نمی‌توانستم بخشی از سرمایه‌ام را به ساخت موسیقی اختصاص دهم به همین دلیل به موسیقی انتخابی روی آوردم اما باید اعتراف کنم که هنوز برای این‌کار از آقای علیزاده مجوز نگرفته‌ام.
این کارگردان جوان در پاسخ به انتقاد یکی از مخاطبان درباره عدم جذابیت شخصیت‌های اصلی داستان و بی‌میلی مخاطب در پیگیری آن گفت: من تمام تلاش خودم را انجام داده‌ام و سعی کرده‌ام با زمینه‌سازی مناسب شخصیت‌هایم را نیز درست معرفی کنم که شاید در انجام این کار موفق نبوده‌ام.
قصد داشتم «پشت بوم» در عین شوخی بودن آموزنده نیز باشد
در پایان این نشست، انیمیشن «پشت بوم» ساخته «روح‌الله سعادتمندنیا» مورد نقد و بررسی قرار گرفت. وی درباره اثر خود گفت: این اولین فیلم باکلام من بود و دوست داشتم در این زمینه خودم را محک بزنم. حضور کاراکترهای ظاهرا بی‌ربط به یکدیگر در کنار هم نیز عمدی نبود؛ می‌خواستم اثر در عین شوخی بودن آموزنده نیز باشد.