به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان اصفهان ، با حضور ایرج صفایی ، دکتری اختر شناسی ، مسوول رصدخانه دانشگاه کاشان ، با ارائه بیش از ۴۰ مقاله علمی-پژوهشی در ایران و خارج از کشور در زمینه اخترفیزیک، تاریخ اخترشناسی و ابزارهای نجوم قدیم بازآفرینی و ساخت ۵۱ ابزار نجوم قدیم ساخت ۱۰ سازه نجومی با کاربری ساعت آفتابی، تقویم خورشیدی و ... در شهرها و روستاهای ایران ، همایش آموزشی انقلاب تابستانی و ساخت ساعت آفتابی در مجتمع کانون اصفهان برای اعضا و مربیان برگزار شد .
ایرج صفایی در این همایش ضمن معرفی قدمت 5 هزار ساله ساعت های آفتابی گفت: بر اساس نوشته های هرودوت منشاء این ابزار های سنجش زمان به سومری ها و کلدانی ها باز می گردد؛ تقسیم بندی 24 ساعته زمان که امروزه نیز آن را به کار می بریم یادگاری از این اقوام تمدن ساز است که قدمت ۵۰۰۰ ساله دارند .
در ایران باستان ، تپه های جیرفت با قدمت ۸۰۰۰ سال پیش ، منطقه باستانی سیلک کاشان با ۷۵۰۰ سال پیش و دیگر نقاط این سرزمین گهر خیز خود گواه این مدعاست . وی افزود: با آغاز تمدن اسلامی – ایرانی، طراحی این ساعت ها با دقت های بیشتری همراه شد. چرا که زمان اوقات شرعی مسلمین را نشان می داد. متاسفانه به دلیل جنگ ها و استفاده از موادی مانند کاه گل، سفال و چوب امروزه نمونه های اندکی از آن دوران در ایران باقی مانده است.
این اختر شناس افزود : با قرارگیری خورشید در نقطه اعتدال و آغاز انقلاب تابستانی، عملا روز ساعت های آفتابی آغاز می‌شود و مردم با بازدید از ساعت‌های آفتابی و یا ساخت انواع ساعت های آفتابی این یادگار کهن را دوباره زنده می‌کنند.
در اصفهان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و تابش عمودی آفتاب در این ناحیه از دیرباز به نام سرزمین ساعت‌های آفتابی معروف بوده است و گذشتگان به ویژه مسلمانان از آن برای تعیین دقیق ظهر شرعی استفاده می‌کردند.
وی افزود: مهمترین مراکزی که در اصفهان می‌توان ساعت‌های آفتابی را مشاهده کرد، مسجد حکیم، مسجد جامع، مدرسه علی قلی آقا، گنبدهای بابارکن الدین و بابا قاسم و ... هستند که برخی از آنها مانند سنگ شیخ بهایی در میدان امام در حال تخریب است. این محقق در زمینه سنگ شیخ بهایی گفت: این سنگ در میدان نقش جهان و مسجد امام و در مسجد جامع اصفهان مشاهده می‌شود که زمانی از آن برای تعیین دقیق ظهر شرعی استفاده می‌شده است .
در این همایش اعضا و مربیان در یک برنامه آموزش محور و فرایندی با حضور دکتر صفایی با تاریخچه ساعت های آفتابی ، انواع کاربرد آن ، قدمت تاریخی فرهنگی و هویت بخشی اش ، علم اختر شناسی ، کاربرد آن در دوران طلایی تمدن اسلامی و بخصوص شهر اصفهان به عنوان شهر ساعت های آفتابی به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی و در کارگاه های تخصصی با مراحل ساخت ساعت آفتابی آشنا شدند .
گفتنی است اعضا و مربیان در این " همایش انقلاب تابستانی " خود را برای همایش بعدی " انقلاب زمستانی " که در بهمن ماه برگزار می گردد آماده می کنند .
