همه چیز درباره موجودات افسانه‌ای سیستان و بلوچستان

کتاب «پیکرگردانی» نوشته زهرا پردل به دل افسانه‌های شفاهی استان سیستان و بلوچستان رفته و از پیکرگردان‌ها سخن گفته است.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، سومین و آخرین نشست علمی ترویجی بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی صبح چهارشنبه ۲۸ دی ۱۴۰۱ در سالن کنفرانس هتل داد یزد برگزار شد به ارائه کتاب «پیکر گردانی» نوشته زهرا پردل اختصاص یافت که از سوی محمد گودرزی دهریزی داور و دبیر این دوره جشنواره مورد داوری و نقد قرارگرفت.

پردل در ابتدای این نشست درباره چگونگی شکل‌گیری ایده این کتاب، گفت: «سال ۹۴-۹۵ پژوهش‌های این کتاب انجام شد و چند ماهی است که کتاب به چاپ رسیده است. کتاب، مقاله و یافته‌های علمی در دسترس مخاطب قرار می‌گیرد و او محتوا را می‌خواند. آنچه که اهمیت دارد چرایی آفرینش این ماجراست یعنی همان یکی بود یکی نبود که حاصل این پژوهش است.»

همه چیز درباره موجودات افسانه‌ای سیستان و بلوچستان

او ادامه داد: «مرکز قصه پژوهی کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان در آن زمان  به همت دکتر وکیلیان، دکتر قنواتی و ... شکل گرفت و من هم یکی از پژوهشگرانی بودم که از استان سیستان و بلوچستان اقدام کردم. پروژه ۵ ساله‌ای که قرار بود دایره المعارف افسانه‌های ایرانی باشد. اما پس از یک سال و نیم فعالیت، این پروژه خاتمه یافت و ماحصل آن مجموعه ۱۶ جلدی فرهنگ یلدا شد. از آنجایی که افسانه‌ها قسمت عمده‌ای از فرهنگ و ادب شفاهی ما هستند که بسیار ارجمند بوده و در انتقال فرهنگ پیشینیان از طریق خرد جمعی سینه به سینه به ما رسیده است، آنچه که برای بچه‌ها شنیدن این افسانه‌ها را جذاب می‌کند استفاده از ابزار اعجاز است که «پیکرگردانی» یکی از آنهاست که در دو فصل این کتاب به شکل مفصل درباره آن صحبت شده است.»

پردل در توضیح این که پیکر گردانی چیست، بیان کرد: «تغییر ماهیت و توانایی‌های ذاتی شخصیت‌های افسانه‌ای را پیکرگردانی گویند که  برچند نوع است: نوع اول تغییر ماهیت و نوع دوم تغییر توانایی است. مضامین مشهود در افسانه‌های سیستان و بلوچستان و انواع آن کاملا متفاوت است. من در این کتاب بررسی کردم که در کدام افسانه‌ها انسان به حیوان، انسان به گیاه، انسان به جماد، انسان به طبیعت، انسان به انسان و انسان به موجود ماورایی تبدیل شده است و در کدام افسانه‌ها از آنها روایت شده است.»

او ادامه داد: «علاوه بر این، مقایسه فراوانی پیکر گردانی‌های نوع اول و دوم را انجام دادم که استحاله موجودات ماورایی بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. همچنین با بررسی‌های انجام شده در مجموع ۱۷۷ افسانه شفاهی ثبت شده استان سیستان و بلوچستان از منابع موجود مشخص شد که پدیده پیکرگردانی در ۴۸ افسانه استان وجود دارد.»

همه چیز درباره موجودات افسانه‌ای سیستان و بلوچستان

گودرزی دهریزی داور این نشست نیز طی سخنانی خطاب به پردل گفت: «دو چیز در این کتاب برای من ارزشمند  است. اول تفکر محلی بودن را مورد بررسی قرار دادید. چرا که برای جهانی شدن ابتدا باید محلی، بعد ملی و بعد جهانی شد. اینکه وقت وانرژی خود را روی افسانه‌های زیست بوم‌تان صرف کردید را نمی‌توان نادیده گرفت. اگر این را ادامه دهید و از دید دیگری به آن بنگرید چند سال دیگر در این حوزه می‌توانید صاحب نظر این حوزه باشید. نکته بعدی نگاه پژوهشی است که در این کتاب دیده می‌شود. کتاب در حوزه مسائل نظری صحبت می‌کند و با آمار و ارقام، نمودار و مقایسه مواجه هستیم که تحقیق را عینی می‌کند و می‌توان از آن نتیجه‌گیری خوبی داشت. در واقع تولید علم کردید.»

او همچنین سخنان خود را با انتقاداتی سازنده ادامه داد و افزود: «فکر می‌کنم این کتاب وحدت رویه لازم را ندارد. اگر مخاطب شما خالی از ذهن پیکرگردانی است باید به نحوی دیگر پیش می‌رفتید و اگر مخاطب شما خالی از ذهن درباره افسانه‌ها نیست، باید نحوه نگارش را نیز متفاوت انجام می‌دادید. همانطور که بارها نقطه کانونی قصه‌ها را  مطرح کردم در این کتاب‌ها نیز محور موضوعی داریم که باید ابتدا مولف برای خود مشخص کند که چکاری می‌خواهد انجام دهد و بعد براساس آن، کار را پیش ببرد. امیدوارم در چاپ‌های بعدی کتاب این نکات مدنظر قرار بگیرد و اصلاحاتی که لازم است روی آن انجام شود.»

گفتنی این اثر در بخش کتاب جشنواره قصه‌گویی، رتبه اول این رویداد فرهنگی را به خود اختصاص داد.  

برچسب‌ها

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 8 =