مختصات شگفت‌انگیز «تکیه دولت» در نشستی بررسی شد

دومین نشست ادبی و هنری با موضوع «تکیه‌ دولت و جایگاه پیوند آیین‌های ایران» با حضور رضا کوچک‌زاده کارگردان و پژوهش‌گر در روز یک‌شنبه ۱ مرداد ۱۴۰۱ برگزار شد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، کوچک‌زاده صحبت خود را با اشاره بر نمادهای فعلی تهران آغاز کرد و گفت: کتاب «شعرهای نامریی» را حتما خوانده‌اید، من امروز می‌خواهم از یک مکان نامریی صحبت کنم. این سال‌ها نماد شهر تهران برج میلاد است، در واقع برج میلاد نشان فن‌آوری است. یا قبل‌تر برج آزادی نماد تهران بود و دلیل این تمایز را می‌توانیم معماری خاص آن بدانیم.‌ حدود 80 سال پیش تهران را با «تکیه دولت» می‌شناختند. در آن زمان بلندترین سازه‌ی شهر بود و مسافران هنگام دیدن آن می‌فهمیدند به تهران رسیده‌اند.

مختصات شگفت‌انگیز «تکیه دولت» در نشستی بررسی شد

این کارگردان خاطرنشان کرد: نخستین تکیه ‌دولت در زمان محمدشاه تاسیس شد و در زمان ناصری به اوج کارکرد و رونق رسید. تکیه‌دولت برخلاف دو برجی که نام بردم و می‌شناسیم به عنوان نخستین مجموعه فرهنگی ایران نماینده‌ی فرهنگ هم بود.

وی در ادامه به بررسی بیشتر کارکرد این مکان پرداخت: یکی از افسانه‌های غلطی که ما ایرانی‌ها دوست داریم آن را رشد دهیم این است که همه چیز را از غربی‌ها یاد گرفته‌ایم! شایعه‌ای درباره تکیه دولت وجود داشت که می‌گفت ناصرالدین شاه با دیدن غرب و ایده گرفتن از «رویال آبرت هال» دستور ساخت تکیه دولت را داده است. ولی با مقایسه‌ای مختصر و تخصصی به راحتی می‌توان تشخیص داد که این بنای سه طبقه که تا ۲۲هزار نفر ظرفیت داشت برگرفته از معماری ایرانی_اسلامی در همان دوره بوده است.

مختصات شگفت‌انگیز «تکیه دولت» در نشستی بررسی شد

این پژوهش‌گر یادآور شد: این سازه به قدری عظیم بود که تنها قطر صحنه‌ی آن ۲۲ متر طول داشت و برخی معتقد بودند دلیل اینکه سقف این بنا با پارچه پوشانده شده است ناتوانی معمار از ادامه‌ کار است ولی محققان و تاریخ‌نگاران بر این باورند که سقف پارچه‌ای در تکیه به دلیل یادآوری خیمه‌های لشکر امام‌حسین(ع) است.

کوچک‌زاده همچنین بیان کرد: این بنا شامل سه درب ورودی بود، درب شمالی که دیوار مشترک با کاخ گلستان داشت برای درباریان، درب جنوب غربی مختص به بانوان و درب شرقی، بزرگ‌ترین درب تکیه که به سمت بازار بود مختص مردان تعبیه شده بود.

وی در ادامه افزود: این فضاسازی به این علت منظور شده بود که مخاطبان بتوانند تا حداکثر حالت ممکن فشرده بنشینند.

مختصات شگفت‌انگیز «تکیه دولت» در نشستی بررسی شد

این پژوهش‌گر در ادامه با بیان پرسش چرا اینک نیازمند اندیشیدن درباره تکیه‌ دولت هستیم گفت: در تکیه دولت محمدباقر معین‌البکاء با مخاطب‌شناسی دقیق و مینیاتوری برخورد کردن با نمایش باعث شد این محل به پیوندی میان بازار، دارالفنون، ارگ و مسجد ارگ بدل شود. از مهم‌ترین رویدادهای بعد از شبیه‌خوانی می‌توان به مواردی چون بهره‌گیری از نخستین ژنراتور برق برای آشناسازی و ترس‌زدایی مردم از برق، نخستین آگهی‌ای در ایران که برای شبیه‌خوانی تنظیم شد، تشکیل هیئت امناء دولت برای حساب‌رسی به ضراب‌خانه‌ها و سایر انواع رخدادهای اجتماعی و سیاسی اشاره کرد.

گفتنی است، نشست‌های تخصصی ادبی و هنری «هنگام باران بود» به همت مدیریت آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه‌ی اول ماه محرم برگزار می‌شود.

علاقه‌مندان به شرکت در این نشست‌ها به‌صورت مجازی می­توانند از طریق نشانی live.kpf.ir/ch/neshast این برنامه را دنبال کنند.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 0 =